Florence Welch: ‘Vrouwen zijn steeds belangrijker in de popmuziek, en dat werd tijd’

Zaterdag is Florence + The Machine een van de headliners op TW Classic, maar van welke bands, films en kunstenaars houdt Florence Welch zelf? ‘De boeken van Patti Smith vind ik nog mooier dan haar muziek.’

Een zegening of een vloek. Florence Welch, de Britse zangeres en frontvrouw van Florence + The Machine van wie onlangs het vijfde album Dance Fever verscheen, weet eigenlijk niet hoe ze de coronapandemie moet kwalificeren. “Natuurlijk, een vloek voor de mensheid, maar voor mezelf ben ik er nog niet helemaal uit. Ik denk dat Dance Fever niet zo goed was geworden als alles gewoon was doorgegaan.”

Haar vijfde album is het beste, veelzijdigste en tegelijk persoonlijkste van Florence + The Machine tot nog toe. “Zoals altijd wilde ik stoppen nadat de tournee rond het vorige album High as Hope (2018) klaar was. Stoppen, nu, zei ik tegen mezelf. Maar het probleem is dat ik dat dus altijd zeg. Het spelen en reizen putten me uit, en toch kan ik niet zonder. Dus zat ik in februari 2020 toch weer in het vliegtuig naar New York om met producer Jack Antonoff aan een nieuwe plaat te ­werken.”

De helft van het nieuwe album componeerde ze met Antonoff, die onder meer werkte met Taylor Swift en Lana Del Rey, zegt Welch. “De liedjes op het album staan in chronologische volgorde. We hadden er een stuk of vijf klaar toen ik in maart vanwege corona terug moest naar Londen. En eigenlijk ben ik toen pas goed gaan nadenken over wat ik echt wilde. Met mijn muziek en met mijn leven.”

Welch nam in Londen alle tijd om bij zichzelf te rade te gaan over wat ze zelf belangrijk vindt aan muziek en kunst in het algemeen. “Ik hou toch vooral van kunstenaars van wie het werk een soort zelfportret vormt. De schilderijen van Frida Kahlo of recent de boeken van Patti Smith, die ik misschien nog wel mooier vind dan haar muziek.”

Al schrijvende, en werkend in een Londense studio met Dave Bayley van de band Glass Animals, ontstond het idee om de liedjes als een soort fabel of sprookje te ordenen. “Uiteindelijk draait alles op Dance Fever om mijn relatie tot wat we performance noemen. Dansen is eigenlijk de basis voor al mijn expressie. Eerst is er de dans en dan pas de muziek. Daarom zal ik ook altijd blijven optreden. Zonder de performance komt mijn muziek niet tot leven. Dat zie je ook terug in mijn videoclips, waarin dans meestal centraal staat.”

Maar, zo voegt Welch er via een Zoom-verbinding vanuit Londen aan toe: “Wat betekent het voor ons als je door die pandemie niet de planken op kunt? Als alle manieren om live op te treden wegvallen en er geen concerten mogen worden gegeven, wat hou je als uitvoerend artiest dan nog over?”

“Ik merkte dat ik de wanhoop van veel bands en artiesten steeds beter begreep. Eerst had ik nog zoiets van: ach, laat ook maar. Ik breng nog weleens een plaat uit. Maar zonder liveperformance is muziek voor mij toch niets waard. Waarom deze pandemie voor mij zo goed was, is omdat ik me goed ben gaan realiseren waar ik sta als artiest. Veel op mijn nieuwe album gaat over mijn relatie tot het werk waarvoor ik heb gekozen. Dat het album muzikaal verschillende kanten opschiet, komt doordat wat ik in lockdown opnam anders klinkt dan waar ik in New York aan was begonnen.

“Laat dat maar zo, dacht ik. Dan maar geen eenheid, het is wel een weerslag van de ontwikkeling die ik de afgelopen twee jaar heb doorgemaakt.”

Muziek

Idles

“Ik denk dat ik een van de weinige popartiesten ben die heel graag nieuwe namen als inspiratiebron of favoriet noemt. Dat is geen ijdelheid of een manier om te bewijzen dat ik alles erg volg. Ik hou gewoon erg van nieuwe muziek ontdekken en luisteren. Ik zou ook Patti Smith kunnen noemen, of Madonna. Vrouwen die me in zekere zin hebben gevormd, maar ik ben niet zo nostalgisch ingesteld en richt me liever op actuele zaken.

“Niet dat ik daar zo’n studie van maak, hoor, gewoon de radio aanzetten op BBC6 en een beetje goed de muziekpagina’s in kranten bijhouden is genoeg.

“Wat ik echt goed vind nu? Dat is bijvoorbeeld het laatste album van de punkrockband Idles, Crawler (2021). Vooral dat maniakale van hun zanger spreekt me aan. Toen ik hem voor het eerst hoorde, wist ik meteen: die heeft issues. En inderdaad heeft hij een heel gevecht moeten leveren om af te kicken van de drank. Net als ik.”

Album

Self Esteem – ‘Prioritise Pleasure’

“Maar ik wil toch ook even een paar vrouwen noemen, want ik vind echt dat wij de laatste tijd een enorme opmars hebben gemaakt. Vrouwen zijn steeds belangrijker geworden in de popmuziek en dat werd tijd.

“Wie ik al jaren volg is Mitski, die nu zo omarmd wordt door de jonge kids. Volgens mij is ze door TikTok heel populair geworden, maar eigenlijk klinkt haar muziek daar veel te volwassen voor.

“Maar wat ik de beste muziek in jaren vind, is mijn favoriete album van vorig jaar: Prioritise Pleasure van Self Esteem. Het is de naam waaronder de Britse Rebecca Taylor nu werkt en het verbaast me dat niet de hele popwereld het over haar heeft. Haar muziek is sexy, catchy en heeft spanning en opwinding. Alles wat ik wil met Florence + The Machine zit ook in dit tweede album van Self Esteem.”

Documentaire

‘20.000 Days on Earth’ (Iain Forsyth en Jane Pollard, 2014)

“Ik moet Nick Cave noemen, want dat is al jaren mijn favoriete artiest. Een liefde die pas echt begon met deze documentaire. Daarvoor kende ik zijn werk wel, maar deze docu kwam precies op een moment dat ik weer eens aan mezelf en mijn werk twijfelde. Wat Cave in die film zegt en me altijd zal bijblijven is: ‘Ik ben Nick Cave nu en ik kan niet de Nick Cave zijn die ik ooit was.’ Zo is het. Je kunt niet terug, je werk moet een weerslag zijn van hoe je je nu voelt, niet van hoe je denkt dat je luisteraars je willen horen.

“Dat zoeken naar identiteit en authenticiteit van veel artiesten, daar schiet je niet zoveel mee op. Cave kan heel goed een mythologische wereld om zich heen bouwen en toch geloofwaardig zijn. Dankzij hem ben ik ook echt van Elvis Presley gaan houden. Hij is net zo geobsedeerd door Elvis als dat ik nu ben door Nick Cave. Het voelt als een soort osmose tussen mij, Elvis en Nick. In ‘Morning Elvis’, het laatste liedje van Dance Fever, zing ik over een privétour door Graceland die ik door een enorme kater miste. Ik ben nu acht jaar van de drank af, maar in Graceland ben ik nog altijd niet geweest.”

Beeldende kunst

Frida Kahlo (1907-1954)

“Wat ik goed zou kunnen, is van mijn liedjes net zulke zelfportretten maken als Frida Kahlo dat deed. Die vrouw heeft heel veel geleden en dat zie je in haar werk terug, zonder dat je er zelf depressief van wordt. Niemand kon zo goed haar gemoedstoestand en haar pijn weergeven als Kahlo, maar het heeft zoals alle grote kunst toch iets opbeurends als je ernaar kijkt.

“Haar werk is, ik kan er geen ander woord voor vinden, visceraal tot op het bot. Ik vind die schilderijen waarop je ziet hoe haar ruggewervels gebroken zijn prachtig, maar mijn favoriet is die met dat handje als oorbel aan haar linkerroor (‘Zelfportret opgedragen aan Dr. Eloesser’, 1940, red.).

“Ik kan niet goed uitleggen wat me er zo in raakt, maar ik ben zelfs op pelgrimstocht naar haar oude huis in Mexico geweest. Dat is nu een soort museum. Wat zij goed kon, was volgens mij het uitdragen van het idee dat alles wat je van jezelf laat zien onderdeel is van je kunst. Niet alleen de schilderijen zelf, maar ook je manier van leven en de kleren die je draagt.”

Pub

Joiners Arms, Londen

“Best gek om een favoriete pub te noemen, want ik drink nu al acht jaar niet meer en kom ook liever niet in tenten waar iedereen om me heen aan de alcohol is. Maar als ik het toch over pelgrimstochten heb, dit is wel een plek waar mijn fans graag naartoe gaan, heb ik me laten vertellen. Dat komt natuurlijk omdat ik erover zing in het liedje ‘South London Forever’ (van haar voorlaatste album ‘High as Hope’ uit 2018, red.). Dat liedje gaat over mijn jeugd in Camberwell, Zuid-Londen, waar ik opgroeide. Al die plekken bestaan echt en speelden een belangrijke rol in mijn jonge jaren. Het museum waar we het dak op gingen, was het Horniman Museum. En in die pub heb ik ook de malste dingen meegemaakt. Ik hou nog steeds erg veel van Camberwell en dat hele gebied ten zuiden van de Thames in Londen.”

Boek

Philip Pullman – ‘Het Noorderlicht’ (eerste deel trilogie, 1995)

“Fantasy is altijd een lievelingsgenre van me geweest als ik naar de bibliotheek ging. Ik kon niet wachten tot er weer een nieuw deel van deze trilogie van Philip Pullman uitkwam. Eigenlijk was ik er iets te jong voor, maar ik verslond zijn boeken al toen ik een jaar of tien was. Ik was toen al een gevoelig meisje, geloof ik. In ieder geval voelde ik me niet thuis waar ik was. Of het nu op school of gewoon thuis was, ik had niet het gevoel dat ik goed kon aarden.

“Dus hielp het enorm om in een compleet andere wereld terecht te komen zoals fantasy-auteurs als Philip Pullman die creëerden. Eenzelfde gevoel van thuiskomen heb ik ook als ik nu korte verhalen van bijvoorbeeld Julia Armfield lees. Sprookjes en gotische horrorverhalen, dat vind ik heerlijk.”

Film

‘Suspiria’ (1977 en 2018)

“Het maakt me eigenlijk niet uit, ik vind zowel het origineel als de remake van Suspiria geweldig. Ze staan boven aan mijn lijstje met favoriete horrorfilms. Maar ik voeg er meteen aan toe dat ik bepaald geen kenner van het genre ben. Ik ben er pas sinds de pandemie in gedoken. Een beetje uit verveling ook, denk ik. Ik had helemaal geen zin in gezellige romcoms, dat was toch al nooit iets voor mij.

“Horror is meer iets wat klopt met mijn interesse in bijvoorbeeld fantasy. En ik heb altijd al gehouden van het soort culthorror in films als The Wicker Man (1973). Maar wat me aan Suspiria extra beviel was de choreografie. Die was weer gebaseerd op het werk van Mary Wigman, hoorde ik. Daar ben ik me in gaan verdiepen en zo kwam ik terecht in de wereld van heksendansen. Boeiend.”

Drankje

Kombucha

“Ik was nooit iemand die dronk om het sociale aspect. Ik dronk vroeger het liefst martini’s met een dubbel shot wodka: gewoon snel dronken worden. Maar dat mis ik al jaren niet meer. Ik vind fruitsapjes prima en in Londen zijn ook genoeg plekken waar ik een lekkere kombuchacocktail kan krijgen. Dat is een soort groene thee van gefermenteerde zwammen. Heerlijk.

“Dat ik zo jong zo resoluut van de alcohol af wilde, kwam door de situatie die ik in ‘Morning Elvis’ bezing. Ik had me in New Orleans klemgezopen op de avond voordat we naar Memphis zouden afreizen. Ik had zo’n kater dat ik het hotel niet uit kwam. Daar ging onze rondleiding door Graceland.

“Het gekke was altijd dat optredens niet onder mijn gezuip leden. Als dat zo was geweest, was ik wel eerder gestopt. Maar dit was wel een soort wake-upcall. Ik zou dankzij Nick Cave pas later echt door Elvis worden geraakt en ik baal steeds meer dat ik Graceland toen heb gemist.”

Moderne dans

Pina Bausch (1940-2009)

“Ik zou bijna mijn favoriete kunstvorm vergeten, moderne dans. Het Sadler’s Wells Theatre draait weer en die hebben altijd veel voorstellingen van Pina Bausch. Haar ballet van Le Sacre du Printemps vond ik misschien wel de mooiste voorstelling ooit. Wat ik zo mooi vind aan dans, is dat het niet uit te leggen is wat me er zo in aanspreekt. Dat klinkt gek, maar het is heerlijk om voorstellingen te ondergaan zonder het te verbaliseren.

“Videoclips zijn voor mij de manier om die voorliefde te concretiseren. De laatste, die voor ‘Heaven is Here’, hebben we opgenomen in Kiev. We waren daar in november. Drie maanden later brak de oorlog uit. De dansers moeten nu in kelders schuilen. Echt hartverscheurend. Laat die ellende alsjeblieft stoppen.”