NieuwsTelevisie
‘Fawlty Towers’ komt in Van Dale
Het wereldberoemde citaat ‘Don’t mention the war’ uit de omstreden aflevering van de Britse hitkomedie Fawlty Towers krijgt een plekje in de Van Dale, het Groot woordenboek van de Nederlandse taal. Dat heeft hoofdredacteur Ton den Boon van het woordenboek bekendgemaakt in het Nederlandse radioprogramma Volgspot.
In de aflevering ‘The Germans’ ontvangt hoteleigenaar Basil Fawlty (John Cleese) een groep Duitse gasten. Hij instrueert zijn personeel doorlopend om vooral niet over de Tweede Wereldoorlog te beginnen, een voornemen waar hij zich zelf niet aan houdt.
Volgens Den Boon heeft de zinsnede de afgelopen veertig jaar een vaste plek in de Nederlandse taal verworven. “Het wordt vaak schertsend gebruikt als een onderwerp ter sprake dreigt te komen dat je liever even niet ter sprake zou willen brengen”, legde hij uit. “Op de economiepagina stond laatst ‘Don’t mention the dollar’, omdat de dollar heel laag stond. Of in de context van corona: ‘Don’t mention de vleermuis’, dus zelfs in combinatie met een Nederlands woord.”
Het is overigens niet de enige zinsnede uit Fawlty Towers die ingeburgerd is in het Nederlands. Het woordje ‘Qué?’, dat de Spaanse kelner Manuel (Andrew Sachs) veel roept als hij iets niet begrijpt, wordt in het Nederlands ook al vaak zonder de Fawlty Towers-context gebruikt om verbazing of verwondering uit te drukken.
Komiek John Cleese maakte halverwege de jaren 70 twaalf afleveringen over het bouwvallige hotel Fawlty Towers met zijn tirannieke eigenaar Basil Fawlty. De reeks wordt gezien als een van de beste televisiekomedies ooit gemaakt. In 2000 werd Fawlty Towers uitgeroepen tot beste Britse televisieprogramma van de eeuw.
