En we tellen af: dit zijn de 20 beste albums van het jaar

20. Wet Leg – Wet Leg

Vorig jaar werd hun ‘Chaise Longue’ nog uitgeroepen tot meest opwindende debuutsingle sinds ‘I Bet You Look Good on the Dancefloor’ van Arctic Monkeys. Vandaag blijkt Wet Leg gelukkig méér dan een vluchtige hype. Rhian Teasdale en Hester Chambers brengen lichtjes surrealistische songs, doen liefdesverdriet geestig klinken, en struikelen niet over een seksueel innuendo meer of minder. Met muzikale referenties aan Violent Femmes en Björk zorgt dit duo uit het idyllische Isle of Wight op hun debuut voor een infuus van knettergekke en catchy postpunk.

19. Pusha T – It’s Almost Dry

Pharrell Williams van The Neptunes en Kanye West leveren hun beste productiewerk in jaren af op de vierde worp van Pusha T. De voormalige rapper bij het legendarische Clipse geeft de jonkies uit de rap het nakijken. Met elke plaat doen zijn gortige straatverhalen uit zijn verleden als cocaïnedealer ingenieuzer en beklijvender aan. Zie het hilarisch getitelde ‘Diet Coke’. Flets poeder voor watjes? Da’s deze muziek hoegenaamd niet!

18. Sampa The Great – As Above, So Below

De tweede plaat van de Zambiaanse rapper Sampa The Great is een opgestoken vuist. Psychedelische Zamrock krijgt er dik gonzende hiphopbassen onder de derrière geschoven. Sampa draagt haar cultuur uit met ongeziene territoriale drift. Soul, elektro, rap en Afrikaanse genres zoals kalindula, afrobeats en kwaito bevruchten er elkaar sierlijk, met een bruisende mix van Engels en de Bantoetaal van de Zambiaanse Chewa als kers op de taart.

17. Kae Tempest – The Line Is A Curve

The Line Is A Curve gaat over loslaten, zegt Kae Tempest, die meteen ook de T in hun voornaam liet vallen sinds de laatste plaat. Het vraagstuk was: hoe verlos je jezelf van schaamte, angst en isolement? Je krijgt de antwoorden op een dienblad aangereikt met dit album, al trilt het aluminium soms onder het gewicht van Tempests loodzware teksten. Nu eens rapt Kae op de rand van tranen, dan weer reiken hun woorden naar de hemel. De hoogtepunten zijn evenwel gereserveerd voor de prachtige samenwerkingen met Grian Chatten van Fontaines D.C., Lianne La Havas en Kevin Abstract van Brockhampton.

16. Beyoncé – Renaissance

Voor Queen B draaide 2022 om seks en plezier maken. Voeg daar wat Afro-Amerikaans activisme bij et voilà: de partyplaat van het jaar. Ze zingt en rapt er likkebaardend over seks op stomende house, disco en afrobeats. Tussendoor suggereren samples van zwarte cultuuriconen een sociopolitiek bewustzijn. Tegelijk is Renaissance een ontwapenend eerbetoon aan de zwarte lgbtqia+-gemeenschap. Zo blijft deze popkoningin ultrarelevant en nog steeds dodelijk cool.

15. Björk - Fossora

Björk noemt haar nieuwe, tiende album “een soundtrack om te clubben in je eigen woonkamer”, zoals ze dat zelf ook deed tijdens de lockdown. Maar de IJslandse popster heeft natuurlijk méér in haar mouw zitten dan feestriedeltjes op microniveau. De muzikante lijkt op Fossora vooral voor ogen te houden om vrouwelijkheid te etaleren in al haar dimensies. Dat doet ze met avantgardistische folk, kletterende beats, introspectieve symfonieën en een adembenemend sounddesign. Het matriarchaat klinkt aanlokkelijker dan ooit.

14. Black Country, New Road – Ants from Up There

Frontman Isaac Wood brak alle banden met Black Country, New Road omwille van mentale problemen. Dat stond evenwel niet in de weg van een plaat die mogelijk weleens zou kunnen uitgroeien tot een cultclassic. Op de krankjorum opener ‘Chaos Space Marine’ na wordt het experiment wat meer geschuwd, maar met melancholische postrock en muzikale toverij ter hoogte van duyster. bedacht de groep een voortreffelijke zwanenzang voor hun zanger.

13. Big Thief – Dragon New Warm Mountain I Believe In You

Zowel solo als in Big Thief beweegt frontvrouw Adrianne Lenker zich als een buitenaards wezen binnen het magnetische veld van folk, pop, indierock en snikkende country. Dat valt nu eens te meer op, want met deze dubbelaar doet het Amerikaanse kwartet een breder muzikaal spectrum aan dan ooit. Van canyon over berg tot ondoordringbaar bos: met dit album zigzagt Big Thief van frivole hartsprong tot kriebel in de keel en dat ene stofje in je oog.

12. Zwangere Guy & Lander Gyselinck – Pourriture Noble

De rapkoning van Brussel en de briljante drummer van STUFF. leggen de lat torenhoog op deze collab. De cuvée die het duo en een schare gastmuzikanten serveren, doet zowel aan als een cadeau voor de jazz als voor de hiphop. Zwangere Guy verwerkt er een alcoholverslaving, een burn-out en een liefdesbreuk, met pakkende confessies tot gevolg. Gyselincks 21ste-eeuwse hiphopfunk eert dan weer prachtig J Dilla en A Tribe Called Quest. Schol!

11. Sault – Untitled (God) / 11 / Earth

Van de 5 albums die het Londense collectief Sault onaangekondigd als tijdelijke download aanbood – ze staan intussen op de streamingdiensten – gelden Untitled (God), 11 en Earth als tijdloze pareltjes. Met een focus op religie en spiritualiteit surft de producer Inflo (Little Simz, Michael Kiwanuka) door traditionele gospel en seventiesfunk, door psychedelische soul en Afrikaans percussiegeweld. Onnavolgbaar en subliem uitgewerkt.

10. Gabriels – Angels & Queens pt.1

Het Californische gospeltrio Gabriels smeerde in 2022 zalf op menig maatschappelijke wonde in deel 1 van zijn debuutalbum Angels & Queens – deel 2 is voor april 2023. Aangevoerd door de wonderlijke soulstrot van Jacob Lusk – een man die stenen kan doen huilen – hollen deze liedjes niet zomaar de Afro-Amerikaanse muziektraditie achterna. De band eert, herinterpreteert en hercontextualiseert. Warm geproducet door hiphopman Sounwave.

9. Fontaines D.C. – Skinty Fia

De derde langspeler van Fontaines D.C. stelt hun eerdere – superieure! – platen vlakaf in de schaduw. Skinty Fia is een somber meesterwerkje dat barst van onderhuidse spanning en worstelingen met de eigen identiteit. Frontman Grian Chatten spuwt zijn gal over Ierland, over de liefde die per definitie gedoemd is om zwartgeblakerd te raken, over de lusten en lasten van het leven en over de tol van de roem. Sonic Youth en The Fall zijn nog steeds de hoekstenen voor Fontaines D.C., maar de groep staat vandaag eigenlijk ook gewoon perfect op zichzelf. Laat de epigonen maar komen.

8. The Smile – A Light for Attracting Attention

Een nevenproject van Thom Yorke en Jonny Greenwood van Radiohead dat wel erg dicht het moederschip benadert? Why not? De weemoed voelt vertrouwd aan. De tergende vereenzaming evenzeer. Verrassend zijn de geraffineerde grooves van jazzdrummer Tom Skinner (Sons of Kemet) die slim met afrobeat en krautrock Greenwoods Malinese gitaarriedeltjes stut. Yorkes vrees voor Orwelliaanse horror gedijt elegant met zijn bloedmooie melancholische zang.

7. Oliver Sim – Hideous Bastard

“Been living with HIV since age 17”, bekent Oliver Sim op deze plaat, voor het eerst zonder ruggensteun van The xx. Meteen vraagt hij zich vertwijfeld af: “Am I hideous?” Zijn fragiele stem snijdt diep, zijn woorden nog dieper. Dat is ook bedoeling: “Radical honesty might set me free.” Aan zijn magistrale debuut Hideous Bastard hangt inderdaad een bijzonder persoonlijk relaas vast. Zijn eenzame confessies worden een enkele keer opgevangen door de angelieke falset van Jimmy Somerville, maar de demonische reis door het Mordor van schaamte onderneemt Sim meestal helemaal alleen. Elton John noemde dit soloalbum inmiddels al publiekelijk een “gay masterpiece”. Wij stervelingen houden het bescheiden op: magistrale soloplaat.

6. Arctic Monkeys – The Car

Ten tijde van AM cruisede je samen met Arctic Monkeys over Pacific Coast Highway, bij de vorige plaat zweefde je gewichtloos in de ruimte, en met The Car ben je verstekeling aan boord van een oldtimer die ’s nachts zachtjes tuft naar overal en nergens. Het Britse viertal lijkt de soundtrack te schrijven voor een cinematografisch hoogstandje dat nog niet op pellicule is vastgelegd. The Car straalt alleszins filmische grandeur uit, al staat dat ook niet in de weg van broeierige opwinding.

5. Stromae - Multitude

Wie een nieuwe ‘Alors on danse’ had verwacht, is eraan voor de moeite. Maar dat had u vast al door na de vooruitgestuurde single ‘L’enfer’, over zelfdoding. Met Multitude zoekt Stromae niet langer de dansvloer op, maar richt hij zijn scherpe blik op de wijde wereld, dat meteen ook als geluidslandschap kon dienen. Stijlen en genres uit alle windstreken worden zo eigenzinnig tegen elkaar en tegen faux-pop uitgespeeld dat u het er sowieso weer van op uw heupen krijgt – in de allerbeste zin.

4. Little Simz - No Thank You

Een onverwacht kerstcadeau, dit vijfde album van Little Simz. De Londense rapkeizerin toont er zich gedesillusioneerd door een inhalige, racistische muziekindustrie en wordt getergd door geestelijke gezondheidsproblemen. Die weltschmerz verpakt ze als superb gerapte poëzie, in die mate hoogstaand dat Kendrick Lamar er wellicht bleek bij wegtrekt. De gospel, soul, funk, strijkers en boom bap-beats komen van Inflo, het genie achter de Britse band Sault. Veel dichter bij zielsverheffing kwam popmuziek het voorbije jaar niet.

3. Charlotte Adigéry & Bolis Pupul – Topical Dancer

Racisme, seksuele intimidatie en cancelcultuur. Charlotte Adigéry en Bolis Pupul bewijzen dat bloedserieuze onderwerpen ook met humor afgewikkeld kunnen worden én in eenzelfde beweging de heupen kunnen infecteren. Even dansbaar als strijdbaar klinken de songs op hun debuut Topical Dancer: een denderende mindfuck die spannende elektronica weet te rijmen met hete hangijzers. The Guardian, BBC6, Grace Jones en Iggy Pop haalden het duo binnen als chouchou. U na één luisterbeurt vast ook.

2. Kendrick Lamar – Mr. Morale & The Big Steppers

Ook in 2022 bleef Kendrick Lamar de oppergod van de hiphop. Zijn dubbelalbum voelde aan als een lijvige sessie bij de therapeut, te midden van piano-ambient, jazz en drill. Daarnaast was de rapper uit Compton kwistig met thema’s die de voorbije jaren het politiek-maatschappelijke discours domineerden, zoals racisme, toxische mannelijkheid en transfobie. Resultaat? Een grandioze monologue intérieur.

1. Rosalía - Motomami

Motomami is een kentering: een accumulatie en een consolidering van de wirwar aan subculturele impulsen die generatie Z de voorbije jaren heeft getekend. Met dit uitmuntende popkunstwerk bepaalt de Catalaanse Rosalía een toekomstige muzikale esthetiek en een kwaliteitsnorm waarnaar popmuzikanten in spe zich verlekkerd zullen schikken. Als geen ander licht ze stijlkenmerken uit hun context. Ze laat hitparadehiphop prachtig contrasteren met de smerigste riddims van de Caribische juvé-carnavals, waardoor ze menig subgenre herdefinieert. Ze huwt haar geliefde flamenco met Dominicaanse bachata en met reggaeton, met The Weeknd én met James Blake. Het is vloeken in de kerk voor gevorderden. Plezierig, stoutmoedig, baanbrekend.