ColumnDM Zapt
En u, beste lezer, bent u een mol in het diepst van uw gedachten?
Kris Kuppens zet de blik op oneindig. Vandaag: De mol.
Ik zou het hier kunnen hebben over hoe kinderlijk plezierig een ouderwets potje verstoppertje kan zijn – het blijft een aanrader voor elke leeftijd – of eerder filosofisch zou ik kunnen uitweiden over het feit dat een mens – als het belang maar groot genoeg is – zich in werkelijk álles kan verliezen, zoals in een badjas gehuld slipjes op een nachtkastje zwieren of in een trouwjurk op rolschaatsen een Berlijnse bol naar binnen spelen. Als de mens zich smijt, zich vastbijt, dan komt de goesting vanzelf. En met de goesting, de levensvreugde en de drang om er iets van te maken.
Wijze lessen zeer zeker, maar de bedenking die me zo, net voor de finale van De mol van dit seizoen het meest bezighoudt, is deze: zou ík een goede mol zijn? Zou ik staalhard kunnen liegen en bedriegen, met uitgestreken gezicht saboteren en daar waarlijk nog plezier aan beleven ook? En hoe zit dat met mijn altijd wat sociaal aarzelende partner, hij die steevast beweert niet voor het ‘molschap’ in de wieg gelegd te zijn? Is dat niet net het startpunt voor de sluwste sabotage, het alvast uitrollen van een listig mistgordijn?
En u, beste lezer, bent u een mol in het diepst van uw gedachten? De vraag stellen is ze beantwoorden en nee, een trouwe kijker hoeft u daarvoor niet te zijn. Als u tot de menselijke soort behoort, kent u ongetwijfeld de situaties waar bedrog en leugens hoogtij vieren. Misschien bent u zelf al eens leugenachtig geweest, heeft u verraad gepleegd of houdt u er wel manipulatieve manieren op na? Niks menselijks is de mens vreemd.
Meer dan de wekelijkse zoektocht naar die ene mol, is het die gedachteoefening waar ik op zondagavond in de ban van ben. Zonder te weten wie het meest onbetrouwbare sujet in dit spel is, identificeer ik me ermee. Blind dus, evenwel vol overgave en dat bevrijdt.
De finale en de ontmaskering hangen in de lucht maar als ik eerlijk ben, zal ik over een week of twee al lang weer vergeten zijn wie de mol of de winnaar van dit seizoen is. Excuus kandidaten – voor eeuwige roem is het jullie hopelijk niet te doen. Het is veeleer het spel der manipulatie dat voor opwinding zorgt. Het is de spiegel waarin ik naar mijn evenbeeld kijk en waartegen ik met uitgestreken gezicht zeg: ‘Nee, ik ben de mol niet.’ En de fierheid die ik voel als dat er geloofwaardig uitziet, gevolgd door de schaamte van het zelfbedrog en de wetenschap dat in ieder van ons altijd een mol schuilt. Het is kwestie van het beestje te leren kennen en tijdig te temmen.
Toch weer verbijsterd blijf ik na deze aflevering achter. Alle kandidaten die naar de finale gaan, dachten het te weten en hadden het mis. Ze staarden zich blind. Ook hier, een troost: niks menselijks is hen vreemd. En onder ons: het is Sven.