‘Empire State of Mind’: heimwee naar de stad die nooit slaapt

‘Empire State of Mind’ legde een lange weg af voor de song bij Jay-Z en Alicia Keys terechtkwam. De ode aan New York kwam moeizaam tot stand in Los Angeles en, gek genoeg, Londen.

Kunt u zich een ‘Empire State of Mind’ voorstellen zonder de stormachtige zangpartij van Alicia Keys? Nochtans greep de soulzangeres uit Manhattan ei zo na naast het liedje. Toen Jay-Z in 2009 Keys’ management verzocht bij haar te polsen of ze geïnteresseerd was in een duet, vertikte haar entourage de vraag door te spelen. “Geen idee waarom”, vertelde Keys dit jaar in het online radioprogramma Drink Champs. “Hoe kon ik mijn naaste medewerkers nog vertrouwen als ik geen zicht had op welke voorstellen werden doorgegeven of werden geweerd?”

En nog liep de collab met Jay-Z niet van een leien dakje. Keys nam de zangpartij voor ‘Empire State of Mind’ aanvankelijk op in Los Angeles, ziek en vermoeid. Die wankele toestand schemerde door in haar zang. “The shit just didn’t work”, aldus Keys. Ze probeerde het nog eens, in New York dit keer, en sloeg spijkers met koppen. “You can’t do a New York record in L.A., that’s just wrong”, concludeerde ze.

‘Empire State of Mind’ werd hét anthem waarnaar de Amerikaanse hoofdstad snakte. Eerder in 2009 had Barack Obama als eerste Afro-Amerikaan de eed afgelegd als president van de VS. Overal in Amerika gloorde de hoop dat hij een einde zou maken aan de economische malaise die de jobs van miljoenen Amerikanen had geëist en die evenveel bedrijven had verplicht om hun deuren te sluiten. Ook New York trok zich op aan die sfeer van optimisme en herwonnen strijdlust. Bovendien wonnen de New York Yankees op 4 november de World Series, een prestatie die elke rechtgeaarde New Yorker met trots vervulde.

Natuurlijk bestond er al meer dan één lofzang. ‘New York, New York’ van Frank Sinatra, bijvoorbeeld. Aan het begin van ‘Empire State of Mind’ klinkt het: ‘I’m the new Sinatra, and since I made it here / I can make it anywhere, yeah, they love me everywhere’. Jay-Z, echte naam Shawn Corey Carter, groeide dan ook op in een ruige buurt van Brooklyn en dankt zijn artiestennaam aan de twee metrolijnen (J en Z) die voorbij de sociale woonwijk uit zijn jeugd denderen.

Het liedje dat Jay-Z een nummer 1-notering én een stadionpubliek zou bezorgen, kwam opmerkelijk genoeg in een heel andere stad tot stand: Londen. Daar componeerde het New Yorkse songschrijversduo Angela Hunte en Janet Sewell-Ulepic in 2008 een krachtige r&b-song. De dames gingen gebukt onder de heimwee. Sewell-Ulepic had haar zwaar zieke moeder in New York achtergelaten voor de opdracht, Hunte aardde niet in Londen en voelde zich miserabel. “We mogen dan voortdurend klagen over New York, en we vloeken op de drukke straten, op het geduw en getrek in de massa, op het metronetwerk,” bedacht Hunte zich, “maar we zouden die dingen voor niets willen ruilen.”

De twee zetten hun gemis om in een iconische zangmelodie en een tekst die even later ook Jay-Z zou overtuigen. ‘Now you’re in New York / These streets will make you feel brand new / Big lights will inspire you / Let’s hear it for New York’. “Ik wist meteen dat het een hit zou worden”, aldus de rapper die het nummer kreeg doorgespeeld via iemand van de platenfirma EMI die de originele versie de zomer voordien op een barbecuefeestje had gehoord. “Mijn instinct zei me dat ik het een tikkeltje smeriger moest maken”, aldus Jay-Z. “Om de verhalen uit het groezelige deel van de stad te kunnen vertellen. Over sjacheraars, over bedrogen worden.”

Aan Hunte vroeg hij of ze een suggestie had voor een bekende popzangeres die zich het refrein eigen zou kunnen maken. “Wat denk je van Alicia Keys?”, antwoordde Hunte. “Met haar heb je nog nooit iets opgenomen.” En dat liep dus maar net goed af.