Een ode aan Wim Lybaert: hij die luisteren tot een kunstvorm heeft verheven

De media dienen een spiegel van de samenleving te zijn. Dat zijn ze niet, al proberen tv-zenders ons wijs te maken van wel, door occasioneel een excuusallochtoon op te voeren. Het is mij bij herkenbaarheid niet alleen om minderheden te doen, vooral om geloofwaardigheid.

Je moet op een verloren maandagavond eens aan het zappen slaan en proberen om Koen Wauters, Anouk Matton, Andy Peelman, Gert Verhulst of Stan Van Samang te vermijden. Succes ermee, de kans op slagen is zo goed als nihil. Afgaande op wat in Vlaanderen in primetime op tv komt, is het leven één grote Disney-attractie. Mickeys met parelwitte tanden en een biljartvlak voorhoofd proberen ons een glimlach te ontlokken, maar lachen doet u toch vooral groen.

Het is entertainment, ja, maar moet het lot van ontspannende zetelmomenten daarom altijd in handen zijn van dezelfde figuren? Kunnen tv-gezichten in het vervolg een béétje echt zijn? Ik hoop voor de mensheid dat weinigen iets van zichzelf herkennen in Andy Peelman. Ik hoop dat James Cooke ook treurt wanneer hij een koffiekoek met rozijnen krijgt, terwijl hij een kriekenkoek had besteld. Niemand vertoeft 24 op 7 in La La Land, maar Cooke laat mij geloven van wel.

Gelukkig is er nog altijd Wim Lybaert, de gastheer van De Columbus die bij zijn reisgezellen kleine en grote pieren uit de neus vist. Hij is wat zijn collega’s’ niet zijn: in de eerste plaats mensenmens, dan pas entertainer. Lybaert heeft luisteren tot een kunstvorm verheven. ‘Spreken is zilver, zwijgen is goud, luisteren is platina’ is de leuze die ter hoogte van zijn linkerborst staat getatoeëerd. Oprechtheid is wat De Columbus van de bagger onderscheidt.

“Wim, ik zie jou als een sullige, twijfelachtige huisvader”, zei danser en tv-persoonlijkheid Jan Kooijman eerder dit seizoen. Lybaert ís onopvallend, maar wat hij als gesprekspartner klaarspeelt, is opvallend. Hij is de presentator, maar niet de protagonist. Hij dringt zich niet op. Hij laat anderen ontluiken. Soms lijkt hij onzichtbaar, maar intussen absorbeert hij nieuw vergaarde kennis.

“Ik ken geen mensen van kleur. Ik weet van niks. Ik vind het frustrerend dat ik zo dom blijf”, zei Lybaert met schroom toen Charlotte Adigéry haar ervaringen met racisme deelde. “Jij hebt een open blik”, antwoordde zij. “Dat je ervoor openstaat om te luisteren, dat je mij gelooft, betekent zo veel voor mij.” Die ene scène vat perfect samen waar De Columbus voor staat.

Wim Lybaert pretendeert niet heiliger te zijn dan hij is. Vrede nemen met wie je bent, maar toch willen groeien, in het belang van jezelf en anderen, is de mooiste les die hij nu al vier seizoenen met een miljoen kijkers deelt. Binnenkort rijdt De Columbus niet meer uit en krijgt de bagger op tv nóg meer een vrijgeleide. Laat het zo ver niet komen.

De Columbus, zondag om 20.00 uur op Eén.