Dit mag u niet missen op de 57ste Biënnale van Venetië

Laten we beginnen met de officiële selectie. Wanneer u door het met kunst volgestouwde Arsenale struint, loop dan zeker volgende kunstwerken niet achteloos voorbij: de prachtige installatie van de Belgische Edith Dekyndt die uit niet meer bestaat dan stof en licht, de opmerkelijke pentekeningen van Huguette Caland, die het vrouwelijk lichaam sensueel, maar zonder sensatie op papier zet en het werk van de Argentijnse Liliana Porter waar je steeds iets nieuws in kan ontdekken.

In de mooie Giardini is het grootste deel van de landenpaviljoenen te vinden, waaronder uiteraard het sobere Belgische paviljoen met de mooie foto's van Dirk Braeckman. Tijdens de Biënnale van Venetië, die nog tot 26 november loopt, loert de overkill overal om de hoek, maar volgende landen zouden we zeker niet overslaan.

Finland/Noorwegen/Zweden

In het Nordic Pavilion, waar Finland, Noorwegen en Zweden samen kunstenaars tonen is er wat ons betreft één van de ontdekkingen van deze Biënnale te vinden. Het gebouw van dit paviljoen is één van de mooiste, dus het is altijd moeilijk om het in schoonheid te overtreffen. Toch doet het werk van Mika Taanila het gebouw even vergeten. Ze gebruikt boeken over film om prachtige collages à la John Stezaker en sculpturen te maken. Halliwell's Film & Video Guide 2001 verknipt ze tot er een alternatief verhaal ontstaat, een boek over Hollywoodregisseur Howard 'The Big Sleep' Hawks krijgt een kogelgat, en Bergmans Scènes uit een huwelijk knipt ze in drie.

Korea

Korea gaat onbeschaamd all out met neonreclame: kunstenaar Cody Choi belooft 'free orgasms' en lokt je naar binnen voor het meer ingetogen werk van Lee Wan. Hij vond op een rommelmarkt een kist met 14.012 foto's en objecten uit het leven van één man. Hij noemt hem Mr. K., en het persoonlijke leven van deze Koreaanse 'everyman' vermengt hij met de geschiedenis van het land. Een knap werk, waarin politiek en de aandoenlijke details van een mensenleven hand in hand gaan.

Een ander werk van Wan heet 'Proper Time'. Het is een kamer vol klokken die in verschillende snelheden tikken. Bij elke klok hoort een persoon: Erin, 1925, Graduate Student, Mexico. Azhar, 1968, Technician, Indonesia. Wahedullah, 1968, Student, United Arab Emirates. Wan lijkt op poëtische wijze te willen aantonen hoe subjectief de beleving van tijd is. Maar de insteek van de kunstenaar is kritischer dan dat: hij vroeg aan al deze mensen wat voor werk ze doen en hoeveel ze verdienen en gebruikte dan een specifiek een algoritme dat de snelheid van de klok bepaalt. Hoe harder ze moeten werken, hoe sneller de klok gaat. Hoeveel is hun tijd waard? En in wiens ogen? Een harde boodschap vermomd als visuele poëzie.

Oostenrijk

Oostenrijk pakt uit met publiekslieveling Erwin Wurm. Een gigantische vrachtwagen staat op zijn snuit, recht omhoog, en trekt de aandacht. Binnen in het paviljoen wordt participatie verwacht: Wurm toont er zijn beproefde 'One minute sculptures'. Op allerlei objecten staan aanwijzingen om zelf één minuut lang een kunstwerk te worden. Lollig, zoals steeds.

Centraal Paviljoen

De tentoonstelling 'Viva Arte Viva' loopt verder in het Centraal Paviljoen, maar hier is de selectie opvallend minder sterk dan in het Arsenale. Maar hou zeker uw ogen open voor deze werken. Mooi is La Biennale déchirée van Raymond Hains: esthetisch gescheurde affiches van de Biënnale uit 1964.

Verder zijn er de foto's van de Servische kunstenaar Mladen Stilinović. Zijn werk is de anti-spektakelkunst: Artist at Work uit 1978 is een iconische reeks foto's waarop hij al slapend te zien is. Een pleidooi voor luiheid en niksigheid, een verlengde van zijn manifest 'Praise of Laziness'.

Grappig zijn de over de hele tentoonstelling verspreide plakkaten van John Waters, u weet wel, die regisseurs van guilty pleasure kitsch films als Cry Baby. Er staat onder meer op: 'Study art for fun or fame', of voor 'pride or power'. Een kritische noot die tegelijk humoristisch is.

RANDPROGRAMMA

Behalve de 85 landenpaviljoenen en de hoofdtentoonstelling van de Biënnale, die 120 kunstenaars telt, herbergt de stad ook nog een gigantisch randprogramma, verspreid over haar palazzi, galeries en musea. Grote uitschieter is de tentoonsteling 'Philip Guston and the poets' in de Gallerie dell'Accademia. Maar er is meer dat dat ook de moeite is.

Intuition

Tien jaar lang was Axel Vervoordt een graag geziene gast in het randprogramma van de Biënnale. De tentoonstelling 'Intuition' is zijn laatste in het Palazzo Fortuny in Venetië. Reden te meer dus om te gaan kijken, het is uw allerlaatste kans.

En dus moest het een apotheose worden, een tentoonstelling als bekroning van een decennium. Het thema werd snel duidelijk: “Intuïtie is een belangrijke leider in het leven”, zei Vervoordt in een interview. En ook in de kunst. Dus opent de expo toepasselijk met een groot doek van Jean-Michel Basquiat, Versus Medici, dat qua buikgevoel en intuïtie kan tellen. Het gaat in dialoog met Neolithische beelden van Menhirs, artefacten uit de oudste Westerse beschavingen uit verschillende regio's uit Europa, die prachtig zijn prachtig uitgelicht.

In deze tentoonstelling in het Palazzo Fortuny zijn het zoals steeds niet alleen de kunstwerken zelf die indruk maken – maar dat doén ze: een vroege Ensor, een Yves Klein, een De Chirico en ga zo maar door – maar ook de manier waarop de werken samengebracht zijn. Hier is de uitkomst steeds méér dan de som van de delen. Knap is onder meer het mistgordijn van Ann Veronica Janssens, potloodtekeningen van André Breton en een werkje van Francis Picabia.

Tot 26 november, Palazzo Fortuny

Pierre Huyghe

Pierre Huyghe, de man die in 2013 zowel een volledige schaatsbaan als ongedierte in het Centre Pompidou binnenbracht, heeft nu ook een tentoonstelling in Fondation Louis Vuitton. En die is enorm de moeite. Het is een kleine retrospectieve met drie werken, waarvan de video A Journey That Wasn’t (2005) absoluut het indrukwekkendste is.

In zijn werk combineert hij vaak cinema, science fiction, muziek, wetenschap en archeologie. Al die thema's komen samen in A Journey That Wasn’t, waarin we een wetenschappelijke expeditie naar Antartica te zien krijgen. Het is een zoektocht naar een nieuw eiland dat gevormd was door smeltende ijskappen waar een albino pinguïn zou wonen. Huyghe vertaalde de topografie van het eiland naar geluid en liet de muziek uitvoeren door een symfonie orkest op de ijsbaan in Central Park, New York. Een prachtige video die tegelijk bevreemdend en ontroerend is. Pierre Huyghe op zijn best.

Tot 26 november, Espace Louis Vuitton