‘Dit geweld kreeg nauwelijks media-aandacht. We voelden ons verantwoordelijk: we zijn de enige Armeense band die zo’n groot platform heeft’

Er zaten véél mensen te wachten op nieuwe muziek: de singles ‘Protect the Land’ en ‘Genocidal Humanoidz’ haalden al miljoenen streams op Spotify en YouTube. Waarom deze comeback?

Daron Malakian: “Ik was net een nieuwe plaat voor mijn andere band, Scars on Broadway, aan het afwerken, toen John (Dolmayan, drummer, red.) een sms’je naar ons allen stuurde: ‘Ik vind het schrijnend wat er in Armenië gebeurt. Kunnen wij onze meningsverschillen even aan de kant schuiven en iets doen om onze landgenoten te helpen?’ Ik antwoordde: ‘Ik heb twee perfecte songs liggen.’ Ik had ‘Protect the Land’ en ‘Genocidal Humanoidz’ geschreven vóór de escalatie van het geweld vorige herfst.”

Het conflict over Nagorno-Karabach sleept al lang aan. De regio ligt in Azerbeidzjan, maar Armeniërs vormen er de overgrote meerderheid van de bevolking. Waarom raakt dat conflict jou zo?

Malakian: “Azerbeidzjan is de pestkop die het kleine Armenië in elkaar mept. De Azeri vielen ons land binnen en joegen ons weg, terwijl Armeniërs er al eeuwen woonden. In september 2020 braken er gevechten uit langs de grens, waarbij Azerbeidzjan nog méér land veroverde, met duizenden doden en nog meer vluchtelingen als gevolg. Armenië kan, bij gebrek aan olie of andere rijkdommen, weinig terugdoen. We moeten dit verlies zoals gewoonlijk slikken.”

“Dit geweld kreeg nauwelijks media-aandacht. We voelden ons verantwoordelijk: we zijn de enige Armeense band die zo’n groot platform heeft.”

Hoeveel brachten de songs op?

Malakian: “Naast enkele doodsbedreigingen? Meer dan een half miljoen dollar. We schenken dat geld aan ontheemde Armeniërs. Het zijn, zoals altijd, de armsten die het felst geraakt werden.”

Hoe was het om, vijftien jaar na ‘Mezmerize’ en ‘Hypnotize’, weer in de studio te zijn?

Malakian: “Dat ging vlotjes. Ik vond het tof dat de anderen de nummers op mijn manier wilden opnemen: ik had ze zelf ineengestoken. Iedereen deed zijn deel met verve. De afgelopen vijftien jaar stonden we trouwens nog geregeld op een podium: we lieten de vlam nooit uitdoven, we meden alleen de studio.”

Mogen we nog nieuwe muziek verwachten?

Malakian: “Eerlijk: ik kan het je niet zeggen. We beschouwen deze songs als iets eenmaligs, maar het deed wel deugd om weer samen muziek te maken. Misschien heeft dit iets losgemaakt, maar ik beloof niks.”

HUMO Snap je dat fans méér vragen dan twee songs?

Malakian: “Natuurlijk. Van tal van bands zou ik zelf een nieuwe plaat willen. Van Kyuss, de eerste band van Josh Homme, bijvoorbeeld. Van Sepultura, maar dan met zanger Max Cavalera. En als ik artiesten uit de doden kon opwekken, geef me dan maar nieuw spul van Led Zeppelin en Pantera. Maar elke band heeft zijn eigen verhaal en problemen. Dus aan iedereen die al vijftien jaar vraagt om nieuwe songs: wel, hier zijn ze. Wees voorlopig blij met wat je hebt.” (lacht)

Waar loopt het bij jullie verkeerd?

Malakian: “Serj en ik hebben een verschillend idee over hoe het verder moet met de band. Lag het aan mij, dan namen we meteen een volledige plaat op. Maar dat betekent niet dat we ruziemaken. We zijn als familie: verbonden, ondanks de meningsverschillen.”

‘Protect the Land’ en ‘Genocidal Humanoidz’ zijn lang niet jullie enige politieke songs. In klassieker ‘B.Y.O.B.’ klaag je de oorlog in Irak aan.

Malakian: “Mijn grootmoeder en tante woonden in Irak toen George W. Bush er binnenviel. De afkorting staat voor ‘bring your own booze’, ik maakte er ‘bring your own bombs’ van. Ik hou ervan om een song te schrijven die klinkt als een grap maar een zwaar onderwerp aanboort.”

HUMO ‘B.Y.O.B.’ was een vaste waarde in mijn jeugdhuis. Pas later, toen mijn Engels beter werd, zag ik de ironie: ‘Everybody’s going to the party, have a real good time / Dancing in the desert, blowing up the sunshine.’ Stoort het je als je songs misbegrepen worden?

Malakian: “Jij leeft een ander leven dan ik, dus jij interpreteert muziek anders. Ik vind dat net de kracht van muziek: iedereen kan er iets anders uithalen. Een song kan herinneringen oproepen, kan onrecht aanklagen, kan levens redden en kan je simpelweg doen glimlachen.”

HUMO Jullie mentor Rick Rubin zei ooit: ‘Ik dacht dat System of a Down slechts bij een klein groepje zotten zoals ik zou aanslaan.’ En jij?

Malakian: “Ik ben nog steeds verbaasd dat zoveel mensen ons snappen. Ik heb nog nooit een song geschreven voor de radio. Neem nu ‘Chop Suey!’, ons populairste nummer: het heeft dan wel een strofe en een refrein, maar die song is toch knettergek? Hij schakelt om de haverklap van genadeloos snel beuken naar traag wiegen. Ik ben Rick eeuwig dankbaar dat hij er ons in de begindagen uitpikte: alle andere labels wilden de gok niet wagen.”

“Als tiener was ik geobsedeerd door de underground: als een band te populair werd, verloor ik mijn interesse. Het was dus raar toen míjn band doorbrak en zelfs een Grammy won. Maar we bleven trouw aan onszelf. Ik schrijf in de eerste plaats voor mijn plezier. Ik laat mijn nummers maanden tot jaren rijpen, zodat ik zeker weet dat ze de tand des tijds zullen doorstaan. Daarna stel ik ze voor aan de band: zijn zij tevreden, dan ik ook.”

Serj Tankian is het gezicht van System of a Down, terwijl jij de meeste nummers levert. Is de songwriter het belangrijkste lid van een band?

Malakian: “Een verraderlijke vraag (lacht). Als ik ja zeg, dan vind ik mezelf het belangrijkst, terwijl de band niet zou bestaan zonder de stem van Serj of de unieke speelstijl van John en Shavo (Odadjian, bassist, red.). Maar ik geef toe: als ik een plaat in handen krijg, kijk ik altijd wie de songwriter is. Ik vind gitarist Pete Townshend interessanter dan zanger Roger Daltrey, want Pete vond al die geweldige nummers van The Who uit.”

België heeft de band Toxicity, naar jullie doorbraakplaat uit 2001. Wat kan een System of a Down-tributeband nooit recreëren?

Malakian: “Serj en ik hebben een bijzonder herkenbare stem: dat lijkt me een uitdaging. Ze zullen de juiste noten raken, maar nooit exact als ons klinken. Maar ik vind zulke tributebands bijzonder flatterend.”

Jullie spelen op sitars, op mandolines, op doedoeks (een Armeens blaasinstrument). Wat is het vreemdste instrument op een System of a Down-plaat?

Malakian: “Een vibrator. In de intro van ‘Psycho’ op ‘Toxicity’ hoor je, naast lawaaierige gitaren, ook gezoem. Een spontaan idee in de studio!”

Serj Tankian noemt de discosoundtrack van ‘Saturday Night Fever’ en de verzamelaars van Depeche Mode en Earth, Wind & Fire platen die zijn leven hebben veranderd. Wie zijn jouw helden?

Malakian: “De eerste gitaarriff die ik onder de knie had, was die van ‘Iron Man’ van Black Sabbath. Door Slayer, Iron Maiden, Metallica en Judas Priest raakte ik verknocht aan metal. Maar ook de eigenzinnige manier waarop Miles Davis trompet speelt, heeft mij getekend als gitarist. Ik hou van de ambient van Brian Eno, van de folkrock van Grateful Dead en van de pop van Diana Ross of Christopher Cross. Al die invloeden maken System of a Down zo onvoorspelbaar. Neem nu dat feestelijke refrein van ‘B.Y.O.B.’: ik schreef dat in een periode waarin ik voornamelijk naar funklegenden Parliament en Funkadelic luisterde. Ik heb helden in elk genre.”

Je ging met veel van die helden uiteindelijk op tournee. Is het nog steeds intimiderend om James Hetfield of Bruce Dickinson te ontmoeten?

Malakian: “Ik vrees dat ik me nog steeds voel als die jonge knul in zijn slaapkamer met posters aan de muur. In 2000 beleefde ik één van mijn kinderdromen. We mochten, met een vijftal andere bands, het voorprogramma van Metallica verzorgen. Wat bleek? James Hetfield had zich geblesseerd en kon niet optreden. Dus vroegen de overige bandleden, die ik nooit eerder had ontmoet, of ik hem kon vervangen. Voor ik het wist, stond ik met mijn idolen ‘Master of Puppets’ te spelen, een song die ik in mijn jeugd heb geleerd in een garage met enkele vrienden. Onvergetelijk.”

Mis je de feestjes op tournee, nu je door corona niet de hort op kan?

Malakian: “Nee. Ik leef als een kluizenaar: ik ga niet naar decadente feestjes, noch naar stripclubs. Ik spendeer graag tijd met mijn vriendin en werk aan mijn liedjes als zij in bed ligt. Ik heb honderden songs liggen. En zelfs mocht ik weten dat niemand ze ooit zou horen, had ik ze nog steeds stuk voor stuk geschreven.”

Singles ‘Protect the Land’ en ‘Genocidal Humanoidz’ zijn uit bij Columbia Records.

© HUMO