Concertrecensie
Die Antwoord in de AB: een rare mix van walging en opwinding ★★★★☆
Merkwaardig bezoek gisteravond in de AB. Te weten, één Ninja, één Yolandi Visser en een dj die zich weleens God laat noemen. Dat kon maar één ding betekenen: Die Antwoord was in het huis. Het Zuid-Afrikaanse controversiële rap-ravegezelschap had speciaal de evenaar overgestoken om hun grootste inspiratiebron te eren, fotograaf Roger Ballen, die nu een dot van een tentoonstelling heeft in de hoofdstad.
Sta ons toe om te beginnen met een klein stukje cultuur - zonder dat we daarvoor aan de subsidieslurf gaan hangen. Eat that, Peter De Roover. Roger Ballen werd in 1950 geboren in New York en verkaste ruim dertig jaar geleden naar Zuid-Afrika. Zijn werk is… euh… speciaal. Zijn portretten van misvormde - en soms ook dode - mensen zijn even verontrustend als aantrekkelijk. Zelf omschrijft Ballen zijn werk als ‘psychological, exploring humanity’s shadow side.’ En laat die schaduwzijde van de mens nu net de plek zijn waar ook Die Antwoord graag vertoeft. Ballen maakte de video voor hun hit ‘I Fink U Freaky’. Ninja noemt de fotograaf zijn mentor. (Bent u daar nog?)
De verwachtingen voor het exclusieve concert waren hooggespannen. Alle tickets waren de deur uit nog voor er iemand ‘Jou ma se poes’ had kunnen roepen, ondanks - of misschien net dankzij - alle controverses die de band al een poos achtervolgen. Vorige zomer moest Die Antwoord nog een reeks concerten afzeggen nadat een video was opgedoken van een schermutseling waarbij Ninja en Yolandi Visser zanger Andy Butler een vracht homofobe scheldwoorden naar het hoofd slingerden, in 2012 op een Australisch festival. Niet veel later beschuldigde de Australische rapster Zheani Ninja ervan dat hij haar iets te fanatiek zijn katana had getoond. Alle schandalen lijken de Zuid-Afrikanen evenwel weinig te deren. En de fans lijken er ook niet om te malen.
Maar de muziek dus, want daarvoor zijn we hier. Of Die Antwoord er wat van gebakken heeft, wil u weten? Nog geen klein beetje. Al begon de show met een goed halfuur wachten, maar wij nemen weleens de trein dus dat is klein bier. Roger Ballen besteeg voor het concert het podium. Hij introduceerde zijn korte animatiefilm Theatre of Apparitions, die over de hele scene geprojecteerd werd. Stel u een soort kruising voor tussen de animaties van Terry Gilliam voor Monty Python met het werk van Tim Burton en dat van Wes Craven. Of zoek hem gewoon even op YouTube. Wij vrezen dat we er nog een week of drie een paar keer per nacht badend in het zweet wakker van zullen worden, in een rare mix van walging en opwinding. Maar dat kan aan ons liggen.
Na de film bracht monnikengezang de zaal nog even in een trance. Op de onheilspellende begintonen van Carmina Burana begon Die Antwoord daarna aan waar iedereen voor gekomen was: een spetterend feest. Waar ze anderhalf jaar geleden op de Lokerse Feesten nog een halve sloppenwijk als decor meehadden, hielden ze het nu bij een aantal gestapelde grote, zwarte blokken, en meer moest dat niet zijn. Tijdens de eerste nummers hield de band zich nog wat schuil in het halfduister, maar dat kon de pret geenszins drukken. Vanachter het doorschijnende doek, waarop nog steeds beelden van Roger Ballen geprojecteerd werden, brachten ze onder meer ‘House of Zef’, ‘Fatty Boom Boom’ en ‘Girl I Want 2 Eat You’. Toen wat later het doek viel, barstte de boel helemaal los. Wij waren blij dat we onze dansbenen hadden meegenomen, want tenzij je echt helemaal achteraan tegen de muur stond of op de plee zat, was er geen ontsnappen aan. Met ‘Ugly Boy’ en absolute bangers als ‘Baby’s on Fire’, ‘Happy Go Socky Fucky’ en ‘I Fink U Freaky’ toverde Die Antwoord de AB om tot een kolkende ravetempel, vol opzwepende vocals en pompende beats. Na krap een uur was ‘Enter the Ninja’ het eerste en enige bisnummer. Ninja dook het publiek in, vuurde iedereen nog een laatste keer aan, en dan was het voorbij - maar tegen die tijd lagen wij al uitgeteld tegen het parket, vier sterren te tellen.
Nog dit: op vraag van Die Antwoord waren gsm’s uit den boze tijdens het concert. Bij het binnenkomen moest iedereen zijn smartphone in een buideltje stoppen, dat vervolgens afgesloten werd en pas na het concert weer open kon. Kunnen we daar, pretty please, overal een gewoonte van maken, beste concertorganisatoren? Want zo’n concert waarop iedereen gewoon als vanouds met de muziek bezig is, en niet met filmen, Instagrammen of Whatsappen, is écht een verademing. Dankie!
De expo van Roger Ballen heet ‘The Theater of the Ballenesque’ en loopt nog tot 14 maart 2020 in de CENTRALE for contemporary art in Brussel: www.centrale.brussels.
