‘Dido and Aeneas Remembered’ bij Opera Vlaanderen: muzikale archeologie ★★★★☆

Elke opvoering van Dido and Aeneas van Henry Purcell moet een oplossing vinden voor het feit dat de korte opera in verbasterde vorm is overgeleverd. Dat geeft een grote vrijheid. Je kan bijvoorbeeld de inhoud, die typisch zeventiende-eeuws allegorisch lijkt, transponeren naar onze tijd. Je kan ook schrappen en toevoegen; voor dat laatste staan er in de bronnen zelfs aanwijzingen. Maar het creëert ook een grote verantwoordelijkheid. Je moet weten waarom.

De opvoering die bij Opera Vlaanderen te zien is (een live-filmische herwerking van een productie uit Lyon) rekt de interpretatie op naar de antieke inspiratiebron (Vergilius) en naar vandaag, met nieuwe muziek van componist-gitarist Kalle Kalima en interventies van stemkunstenares Erika Stucky, die ook de rol van de tovenares op zich neemt. Het uitgangspunt is intrigerend. Het gebeuren lijkt zich in een soort van heden af te spelen. In het Midden-Oosten – Troje! – heeft oorlog gewoed, over de Middellandse Zee vluchten de slachtoffers van Carthago – in Noord-Afrika – naar Italië. Vanuit hun tijdloze bestaan gaan de goden als archeologen op zoek naar de restanten van dat heden. Ze vinden vooral computerschroot, naast her en der een menselijk restant maar slagen er niet in de puzzel te leggen.

Geen neobarokke pastiche

Dat kan zowel een allegorie zijn van ons onbegrip voor de complexiteit van het heden als een beeld van de moeilijkheden die Dido and Aeneas met zijn fragmentarische overlevering aan de uitvoerders stelt. In elk geval bewijst het uitgangspunt dat Kalima en regisseur David Marton keuzes hebben gemaakt. Bijvoorbeeld om de leemtes in de partituur niet op te vullen met neobarokke pastiches (al voegen zij twee aria’s van Purcell toe) maar met eigen werk van Kalima. Een aantal, vooral pittoreske scènes werden geschrapt of verstopt onder die muzikale ruis. Zo – en door de vele citaten uit Vergilius – ontstaat een nieuw stuk, dat je aandacht afleidt van het anekdotische naar het universele van het verhaal.

Nochtans blijft Dido and Aeneas in deze versie ook een tragische liefdesgeschiedenis. De overweldigende muziek die Purcell daarvoor heeft geschreven, wordt gestalte gegeven door een uitstekend zangersensemble. De musici van B’Rock zijn uitstekend maar dirigent Bart Naessens had hen tot nog wat meer drama kunnen aanzetten; van het koor van Opera Vlaanderen had hij dan weer een wat strakkere toongeving kunnen vragen.

Streaming op operaballet.be tot 8 mei