dEUS maakt soundtrack voor docu over Margiela: “Het moet niet altijd ingewikkeld zijn”

Martin Margiela is een levende legende in de internationale modewereld, paradoxaal genoeg ook omdat de ontwerper vanaf dag één buiten beeld bleef. Hij vertoonde zich nooit op de catwalk en als hij per hoge uitzondering al eens een interview gaf, dan sprak hij nooit uit eigen naam, maar steevast als 'wij van Maison Margiela'. Afgezien van een tweetal heel oude foto's bestaan er geen beelden van hem. Margiela was de antister, het enigma, de onzichtbare man die af en toe hard toesloeg. In 2009 kapte hij met de modewereld en verdween helemaal van het toneel.

Maar binnenkort krijgt het enigma een stem. Er is een documentaire in de maak waarin Margiela zelf uitgebreid het woord zal nemen. Hij zal andermaal niet in beeld komen, maar het is wel degelijk zijn stem die het verhaal van zijn leven en zijn carrière vertelt, in het Engels. Regisseur is de Duitser Reiner Holzemer, de man die in 2017 Dries draaide, de film over de Antwerpse modekoning Dries Van Noten. De draaidagen zijn achter de rug, de montage moet nog gebeuren. De werktitel luidt Without compromise, de release zal ten vroegste eind dit jaar zijn.

Geld voor kleren

Wat ook al duidelijk is: dEUS zal de soundtrack leveren. dEUS-voorman Tom Barman is daar erg opgetogen over. "Het afgesproken concept is een paar bestaande dEUS-nummers en 60 tot 70 procent nieuw materiaal. Maar verwacht geen afgewerkte popsongs. Het grootste deel van de tijd zullen wij de ruis op de achtergrond zijn. En daar heb ik vrede mee. Het is niet de bedoeling dat dEUS te zeer zijn stempel gaat drukken."

"Ik kende Martin niet persoonlijk, maar we zijn wel vertrouwd met elkaars werk", aldus Barman nog. "Ik heb een paar vrienden die voor hem hebben gewerkt in de jaren 90, en ik weet dat hij in die periode muziek van dEUS heeft gebruikt in een van zijn shows: 'Roses', als ik me niet vergis, toen dat nummer net uit was. En zijn kleren zijn natuurlijk zalig, helemaal mijn ding. (lacht) Al ben ik die pas laat beginnen te kopen, toen ik er eindelijk het geld voor had. Martin is een landgenoot die ook altijd koppig en compromisloos zijn eigen pad heeft gevolgd. Daarom voelt deze samenwerking als een natuurlijke match, waar we nauwelijks over hoefden na te denken. Het moet niet altijd ingewikkeld zijn."

Het levensverhaal van Martin Margiela, een kapperszoon uit Genk, biedt meer dan stof voor een intrigerende documentaire. Margiela, 61 inmiddels, studeerde eind jaren 70 aan de Antwerpse Modeacademie. Hij zwaaide een jaar eerder af dan de zogenaamde zes van Antwerpen (Dries Van Noten, Ann Demeulemeester, Walter Van Beirendonck en co). Na een assistentschap bij Jean-Paul Gaultier richtte hij in 1988, samen met de ondertussen overleden Jenny Meirens, Maison Martin Margiela op.

In de modewereld van de jaren 80 en 90 was Margiela de grote disruptieve kracht. In de hoogdagen van de glamour kwam hij met ruwe materialen, hoekige vormen, stukken die gerecycleerd en geassembleerd waren uit eerdere stukken, alles zo afgewerkt dat het er onafgewerkt uitzag. Legendarisch werd zijn 'hoefschoen', een enkellaars die vooraan op een dierenhoef leek. Maar ook: een jas gemaakt van een dekbed, de pruiken van paspoppen of van binnenstebuiten gekeerde dierenhuiden.

In het tijdperk van de buitensporige kleurenpracht schilderde Margiela alles wit: zijn ateliers en zijn winkels, maar ook kleren en schoenen. En toen de personencultus rond designers en supermodellen zijn hoogtepunt bereikte, besloot Margiela zijn modellen gewoon van de straat te plukken. Zijn kleren droegen geen klassiek label met zijn naam in sierletters, zijn shows hield hij soms gewoon in de openlucht, één keer naast een kerkhof. De modejournalisten mochten al blij zijn als ze op tijd vernamen waar het zou gebeuren.

Ze kregen veel erkenning en veel kritiek, maar ze verdienden weinig. In 2002 lieten Margiela en Meirens hun Maison Martin Margiela over aan de OTB-groep van Renzo Rosso, de man achter Diesel, Viktor & Rolf en inmiddels ook Marni. Margiela bleef nog zes jaar aan boord. In 2009 trok hij zich helemaal terug uit de modewereld. Naar verluidt woont hij in Parijs en verliest hij zich dezer dagen in de schilderkunst.

Controle behouden

Margiela is een designer wiens verzameld werk de vergelijking met het oeuvre van een belangrijk kunstenaar kan doorstaan. En die nalatenschap blijft hij streng bewaken. Alle expo's die de voorbije tien jaar over zijn werk werden gehouden, stonden onder zijn toeziend oog. Telkens was hij intensief betrokken bij wat er van hem werd getoond, gezegd en geschreven.

Ook nu houdt hij de touwtjes strak mee in handen, tot en met het bepalen van wie de soundtrack bij zijn leven voorziet. "Men heeft ons gepolst op vraag van Margiela zelf", zegt Barman. "Eerst hebben we een tiental schetsen gemaakt: riffs, ritmische dingen, flarden. Daar waren ze tevreden over. Vervolgens hebben we een ontbijt georganiseerd bij mij thuis met de regisseur en met Martin zelf, die overgekomen is uit Parijs. Dat was superleuk. We hadden niet veel woorden nodig om elkaar te begrijpen."