Dé soundtrack van de Pride Parade: ‘I Will Survive’, de hymne van Gloria Gaynor

Duizenden lijven dansen zich vandaag in het zweet tijdens de Pride Parade. Kan daarbij niet ontbreken: Gloria Gaynors vurige, roze hymne ‘I Will Survive’.

Schuchter, als een bang vogeltje dat uit het nest is getuimeld, heft Gloria Gaynor de eerste zin aan: “At first I was afraid, I was petrified”. Met een dramatische snik vervolgt ze: “Kept thinking I could never live without you by my side.” Iets later valt een beat in, en bouwt het nummer vol zelfvertrouwen op. Waarna een vlucht strijkers haar discohymne een euforische grandeur verleent.

‘I Will Survive’ is de bekentenis van een vrouw die gracieus over een foute kerel heen walst, nadat die haar keer op keer in de luren wist te leggen: “I should have changed that stupid lock, I should have made you leave your key” beklaagt ze zich eerst. Maar vanaf het refrein houdt zij de teugels in handen: “I used to cry / But now I hold my head up high.”

Ondanks de man-vrouwverhouding in de song groeide ‘I Will Survive’ in geen tijd uit tot een anthem voor LGBTQ+. Niet eens zo vreemd: in 1978 verzamelden gays zich in verhitte nachtclubs over de hele wereld, waar discokoorts de plak zwaaide. “I’m not that chained-up little person”, steekt Gaynor alle ‘out of the closet’-gays een hart onder de riem.

Veel holebi’s voelden zich immers verwant met een gevoel van onderdrukking, en de worsteling met hun identiteit. In de jaren 80, toen aids een ware ravage aanrichtte in de gay scene, kreeg ‘I Will Survive’ zowaar nog méér betekenis.

Gloria Gaynor zag ‘I Will Survive’ nochtans als een cri de coeur én strijdkreet vanuit het eenzamehartenbureau. Toch zou de song later evengoed geclaimd worden door feministen en zelfs door burgers in oorlogstijd. Gaynor zong de hymne ooit live in Beiroet tijdens de Libanese burgeroorlog. Sindsdien worden Arabische feestjes van verzetshelden vaak afgesloten met de discodiva. En op YouTube vind je zelfs een filmpje waarin een Holocaust-overlever ‘I Will Survive’ zingt onder het opschrift ‘Arbeit macht frei’ in Auschwitz.

Dat de song zo’n hoge vlucht kende, blijft evenwel opmerkelijk. Oorspronkelijk werd ‘I Will Survive’ immers verwezen naar een b-kantje. Maar toen Richie Kaczor die song in de legendarische New Yorkse discoclub Studio 54 draaide, viel iedereen op de dansvloer als een blok voor haar mix van treurnis en trots. Studio 54 was dan wel geen gay club, maar de homoseksuele eigenaars en het overwegend gay personeel zorgden ervoor dat de decadente tempel én Gaynors song die uitgesproken uitstraling kreeg.

Gloria Fowles heette ze eigenlijk, toen Gaynor werd ­ontdekt en in contact kwam met Motown-producers Dino Fekaris en Freddie Perren. Die hadden hun sporen al verdiend met hits voor Jackson 5 en Peaches & Herb, toen ze een zangeres zochten voor deze break-up hymne. “Bij Motown was ik stafchef, toen ze me na bijna zeven jaar de laan uitstuurden”, zegt Fekaris over de inspiratie voor ‘I Will Survive’. “Van dag op dag was ik een werkloze songwriter. Ik zette de tv aan, en daar speelde een song die ik had geschreven. Ik zag het als een voorteken, het zou wel loslopen. Ik herinner me dat ik op het bed sprong en gilde: “Ik ga het wel halen! Ik zal dit overleven!”

Gaynor was in minder kwieke doen toen ze de song zong. “Ik werd geveld door een rugblessure en bracht zes ­maanden door in het ziekenhuis, voordat ik de song opnam. Ik was net geopereerd en zat nog steeds in een rugharnas toen ik in de studio stond. Mijn producers moesten schotten onder mijn armen aanbrengen zodat ik enigszins staande kon blijven achter de micro. Eigenlijk was dat wel mooi en toepasselijk: ik zong over je rug recht houden, terwijl ik me létterlijk recht moest zien te houden.”