De fabelachtige serie ‘Lampje’ is een lichtpunt in deze donkere dagen

Het lijkt zo’n boek dat er altijd is geweest, maar Lampje van schrijver/illustrator Annet Schaap is toch echt in 2017 verschenen; er is pas één generatie kinderen mee opgegroeid. Het was een instantklassieker zoals zelden vertoond: misschien omdat het vele generaties ouders deed denken aan het wonderbaarlijke oeuvre van Paul Biegel (1925-2006), die met boeken als De kleine kapitein in de sprookjescanon werd opgenomen. Het boek van Schaap over de verbannen dochter van een vuurtorenwachter die haar weg terug naar haar vader moet vinden, kreeg alle prijzen in kinderboekenland, werd in vele talen vertaald en werd eerder bewerkt tot een theaterstuk.

Nu is er de ambitieuze serie Lampje, naar een scenario van de ervaren Mieke de Jong (van Oorlogswinter tot Alleen op de wereld) en regisseur Margien Rogaar. De uitdagingen om van het boek van Schaap een televisieserie te maken in een realistisch idioom, in plaats van bijvoorbeeld een animatieproductie à la de fantasiefilms van de Japanse Studio Ghibli (My Neighbor Totoro), waren formidabel.

Allereerst de setting: een vuurtoren die ‘als een losse tand aan een draadje’ vastzit aan het platteland en dan later het Zwarte Huis, een dreigende plek, totdat je de bewoners goed leert kennen, inclusief de jongen met de vissenstaart die op zolder woont. Het werd uiteindelijk een met computereffecten samengestelde locatie, met op de achtergrond de kliffen van het Franse Fécamp en een tweetal rommelige Belgische landhuizen. Lof voor de makers die hier een concrete wereld van maakten.

Lampje (overtuigend neergezet door debutant Lotte Jonker) is het verhaal van een meisje dat haar eigen weg moet vinden, zeker als haar vader, de vuurtorenwachter, in zijn toren wordt opgesloten nadat er een schip is vergaan – omdat Lampje geen lucifers voor het licht had gekocht. De wereld waarin het 11-jarige meisje terechtkomt als ze haar vader noodgedwongen moet achterlaten, wordt bevolkt door fabelwezens en kermisklanten. Grimmig, zoals sprookjes zijn, maar wel richting het licht, iets waar we ons in deze tijd van het jaar allemaal wel iets bij kunnen voorstellen.

Lampje, de serie, moet even op gang komen. Er is gekozen voor een nadrukkelijke voice-over, en dan is er nog de stem van de moeder die in het hoofd van Lampje klinkt. Dat maakt het aanvankelijk lastig om Lampje zelf te leren kennen en geeft een aantal scènes vooral iets illustratiefs, in plaats van dramatisch. Maar als het verhaal eenmaal op gang is gekomen en Lampje de jongen met de vissenstaart onder het bed heeft ontdekt, krijgen de jonge acteurs de betere scènes. En zo wordt Lampje in deze donkere dagen familie van Matilda en Wednesday Addams (zie Matilda, The Musical en Wednesday, beide op Netflix), buitenbeentjes die zichzelf en uiteindelijk de wereld redden.

Lampje is te zien via NPO Plus.