De 10 meest controversiële reclamecampagnes van het jaar

1. 'Fuck me Rich' met cava
'Fuck me rich', de nieuwe campagne van Duval Guillaume Modem, gaat niet onopgemerkt voorbij. In de spot wordt Vallformosa geprezen, een "hoogkwalitatieve cava" die sinds kort exclusief bij Colruyt in de rekken ligt. In de hoofdrol: de excentrieke en compleet fictieve eigenaar van het familiebedrijf.

"Nergens ter wereld drinken ze meer cava dan in België", vertelt de man. "En daarom moeten jullie meer seks hebben. Want als jullie meer seks hebben, worden er meer baby's geboren en verkoop ik meer cava." Waarna de emotionele oproep volgt: "Lieve Belgen, fuck me rich!"

2. De 'kluspoezen' van Gamma
Gamma wekte controverse op omdat ze schaars geklede vrouwen opvoerde als 'kluspoezen'. Gamma lanceerde de campagne naar aanleiding van de internationale mannendag. Mannen (of vrouwen) konden zich in tien Gamma-winkels laten fotograferen naast de zogenaamde 'kluspoezen'.

Gamma kreeg felle kritiek, waarna de doe-het-zelfketen publiekelijk zijn excuses aanbood en de campagne aanpaste. In de winkels werd een mannelijk model voorzien en in plaats van schaars geklede 'kluspoezen' kwam een 'klusteam'. De videoclip haalde Gamma van het net.

3. Samsung en de seksistische smart tv
Een reclamespot voor de smart tv van Samsung zorgde in mei van dit jaar voor hevige reacties. In het filmpje fantaseert een vrouw over wat zou gebeuren mocht haar man even makkelijk opgewaardeerd zou kunnen worden als haar televisie.

Prompt transformeert haar man in een extreem multitaskende romanticus. Verenigingen voor mannenrechten schreeuwden hun afschuw van de daken. "Absoluut schokkend" en "onversneden seksisme", klonk het.

4. Mercedes en Adolf Hitler
Het Duitse automerk Mercedes zat in augustus in zijn maag met een pseudoreclamespot die studenten van een Duitse filmacademie hadden gemaakt over de Mercedes C-klasse. In het reclamefilmpje krijgen we een Mercedes te zien in het Oostenrijkse Braunau am Inn, het geboortedorp van Adolf Hitler.

Met 'Collision Prevent Assist' van Mercedes remt de wagen wanneer onverhoeds voetgangers voor de wielen komen. Als de jonge 'Adolf' verschijnt, wordt die toch aangereden. Het remsysteem detecteerde immers 'gevaar'. Nadien ligt het levenloze jongetje in de vorm van een Swastika op de weg. De Duitse autofabrikant liet aangegeven het filmpje "ongepast" te vinden.

5. Pamela Anderson en Crazydomains.co.uk
In juni verbood de Britse mediawaakhond ASA het uitzenden van een reclamespot met Pamela Anderson voor aanbieder van domeinnamen Crazydomains.co.uk. De reden? De spot was "seksistisch" en "vernederend voor vrouwen". In de spot speelt Anderson een bazin op een kantoor vol mannelijk personeel.

Tijdens een vergadering komt een sexy assistente langs met koffie, die de bazin vraagt of ze er soms room in wil. Vervolgens begint één van de mannelijke kantoorklerken te fantaseren over de dames. In zijn dagdroom zijn de twee halfnaakt en gooien ze koffieroom over elkaar heen. De maker van het spotje liet alvast weten de ophef rond het spotje niet te snappen.

6. Het racistische Mountain Dew
Een reclamespot voor de Amerikaanse frisdrank Mountain Dew, ontwikkeld door rapper Tyler, The Creator van hiphopcollectief OFWGKTA, werd door moederbedrijf PepsiCo in mei teruggetrokken.

In de spot is te zien hoe een mishandelde (blanke) vrouw door een agent wordt opgedragen om de schuldige te vinden uit een line-up. Die bestaat geheel uit zwarte mannen en een geit, de echte schuldige. De geit bedreigt de vrouw in nogal stereotiepe straattaal.

7. Modeketen ZEB en de sperperiode
Unizo diende in juni een klacht in tegen de reclamespot die modeketen ZEB maakte. In het tv-spotje zijn drie vrouwen te zien die naakt in een winkelstraat rondlopen. Hun borsten en geslachtsdelen zijn bedekt met zwarte bordjes die solden bij de winkelketen aankondigen.

Toch was het niet het illegale naaktlopen dat Unizo stoorde, maar het feit dat ZEB de regelgeving rond de sper- en soldenperiode aan zijn laars lapte. ZEB liet weten met het spotje haar strijd voor de afschaffing van de sperperiode verder te zetten.

8. Gaia en de schokkende slachting
Het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding (CGKR) en de Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame (JEP) bogen zich in oktober over een radiospotje van GAIA, waarin een onverdoofde rituele slachting wordt verteld vanuit het standpunt van een schaap.

De radiospot zorgde vooral in Franstalig België voor commotie. Daar werd aanstoot genomen aan het verhaal van het schaap, dat op de deportatie van de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog zou gebaseerd zijn.

9. Neckerman en het 'ludieke' ziektebriefje
Neckermann stopte in juni met hun reclamecampagne waarbij ze aan ouders die met hun kinderen op reis wilden vertrekken een gratis ziektebriefje uitdeelden.

Onder meer Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet (sp.a) reageerde afwijzend en wilde onderzoeken of de reclamecampagne met juridische middelen kon tegengehouden worden. Ook huisartsen waren ontstemd.

10. Fintro en het schofferen van zwemmers en turners
De bank Fintro, partner van de Belgische hockeyploegen, lanceerde naar aanleiding van het EK een spot waarin een marketingmanager uitlegt waarom ervoor werd gekozen het hockey te sponsoren en niet het zwemmen of het turnen.

Een zwemmer ging volgens de marketingdame in het filmpje immers constant kopje onder ("waardoor het logo amper leesbaar is"), terwijl een gymnaste te veel draaide en keerde ("waar je ziek van wordt"). Dé gepaste plaats voor het logo was volgens de vrouw: de strakke kont van de mannelijke hockeyspeler.

De Vlaamse zwem- en gymfederaties lieten al vlug hun onvrede horen. Fintro bleef echter 100 procent achter de campagne staan.