FilmrecensieJe ne suis pas un héros
Coronadocumentaire ‘Je ne suis pas un héros’: op het juiste moment en toch gedateerd ★★★☆☆
De coronadocumentaire Je ne suis pas un héros draagt vele tegenstellingen in zich. De film, nu te zien op Film Fest Gent, is tegelijk gedateerd en actueel, en verschuift van schrijnend naar schoon en weer terug.
Het is een bevreemdende ervaring: met een mondmasker in de bioscoop zitten kijken naar Je ne suis pas un héros, terwijl buiten de besmettingscijfers van het coronavirus steil de hoogte in schieten. Tijdens de lockdown in maart en april volgden regisseurs Stijn Deconinck, Pablo Crutzen Diaz en Robin Smit een dokter en twee verpleegsters van het Brusselse Erasmus-ziekenhuis, die ongeziene taferelen meemaakten door het coronavirus.
Verpleegsters Meryem Bel Haj Touzani en Maryse Degand en dokter Fabio Taccone staan in de frontlinie van de strijd tegen de pandemie, al weigeren ze zichzelf ‘soldaten’ of ‘helden’ te noemen. “Een soldaat moordt”, zegt Bel Haj Touzani in de docu, “wij zorgen voor de mensen.” Terwijl het aantal patiënten in geen tijd drastisch toeneemt, moet het ziekenhuis in allerijl afdelingen ombouwen tot covideenheden. “Ik begrijp niet waarom mensen deze ziekte minimaliseren”, zegt Taccone wanneer de bedden op de intensieve zorg snel dreigen vol te geraken.
Acuut én gedateerd
De patiënten zelf komen nauwelijks in beeld. De documentairemakers focussen op het verplegend personeel, en dat werkt. Er ontstaat een ontroerende saamhorigheid tussen de mensen in het ziekenhuis, die de zwaarte van het virus nu en dan bestrijden met de nodige dosis humor: Je ne suis pas un héros toont de immense veerkracht van het personeel. Dat toenmalig gezondheidsminister Maggie De Block (Open Vld) daar te weinig aandacht (en geld) voor had, steekt. “Honte à vous, schaam u!”, roept een van de verpleegsters.
Onrechtstreeks krijgen ook de Filip Dewinters van deze wereld een veeg uit de pan: het personeelsbestand van het Erasmus-ziekenhuis is waanzinnig divers, en iedereen trekt aan hetzelfde zeel. Toch is pure tragiek nauwelijks te vermijden. Een scène waarin Taccone naar naaste familieleden belt om te vertellen dat een patiënt de nacht niet zal overleven, hakt er zwaar in.
Zo komt Je ne suis pas un héros op het juiste moment. Het is een acute herinnering aan de wreedheid van het virus. Tegelijk lijkt de film ook gedateerd: de drie regisseurs behandelen de pandemie al bijna als een relict uit het verleden, terwijl de realiteit hen heeft ingehaald. Ondanks de sterktes lijkt de documentaire zo nog een work in progress.
Op 21 en 23 oktober te zien op Film Fest Gent.
