Christophe Vekeman gooit alle trossen los in ‘Carwash’ ★★★☆☆

Is er sprake van een minitrend? Het lijkt erop dat de recente Vlaamse literatuur een bijna melancholische hang naar het kroegleven vertoont. Frederik Willem Daem comprimeerde zijn café-ervaringen in de roman Tekens van leven, terwijl de amoureuze intrige van Peter Terrins Al het blauw zich voltrok in een zwembadcafetaria. Zelfs tachtiger Walter van den Broeck situeerde zijn nieuwe roman Crossroads in een Olens volkscafé.

En nu is er Christophe Vekeman (°1972). In de eerste dertig pagina’s van Carwash dompelt hij ons onder in verschaalde bierluchten en gecultiveerde toogpraat. Neuzelen en leuteren doen de vijf aanwezige mannen, terwijl de bevallige serveuse Daisy hen van forse schuimkragen voorziet in café ‘Het bier en nu’ in Domdorp.

Een merkwaardige, lang uitgesponnen ouverture is het, als opmaat naar een dolkomisch verhaal. Want is Carwash een gesjeesde roadnovel, een avontuurlijke achtervolgings- en liefdessaga, een dolgedraaide satire of toch vooral een regelrechte musical? Zeker is dat personages regelmatig in gezang uitbarsten én luidkeels refreinen ten beste geven, als stonden ze eensklaps op een Broadway-podium. Of was de funkhit ‘Car Wash’ van Rose Royce (1975) de stuwende kracht?

Een roman, kortom, die je zelden in onze contreien leest en vooral niet al te serieus moet nemen. Want voor zijn zeventiende boek kijkt Christophe Vekeman wederom niet op een onsje (on)gein meer of minder. Die melig op smaak gebrachte pret strooide hij ook in voorganger Cruise (2019) al kwistig in het rond.

Carwash is eveneens de naam van het hoofdpersonage, een stoere bink die bij zijn binnenschrijden in ‘Het bier en nu’ meteen het hart van Daisy inpalmt. En de gevoelens zijn wederzijds, zodat er een nacht volgt ‘waarin ze het wapen van de ironie langzaam maar zeker lieten zakken’. Daisy wil hem zelfs mordicus vergezellen bij een delicate missie om een lading jeansbroeken in het verre stadje Bullet af te leveren. Daarbij speelt zijn ‘kleine truck’ met de bijnaam Turner de hoofdrol: Vekeman viert zijn autofetisjisme driftig bot op de ‘chocomoussekleurige bestelwagen’, ‘met bliksemschichten die zich aan weerszijden over de hele flank uitstrekten’.

Dat het vestimentaire transport slechts een dekmantel is voor iets anders, blijkt wanneer er sprake is van een geheimzinnige formule, die Carwash in zijn cowboylaars verstopt en waarvoor hij levensgevaarlijk belaagd wordt. Maar zoals het ware striphelden betaamt, weten Carwash en de slimme Daisy – die ook een knokpartij niet uit de weg gaat – steeds hun hachje te redden.

Carwash lezen voor de plot, die nogal met horten en stoten (én nodeloos complex) aan de man wordt gebracht, zou een vergissing zijn. Er zit niets anders op dan je over te leveren aan de op hol geslagen verbeelding van Vekeman.

Woeste achtervolgingsscènes met een vierkoppig koor; een wonderbaarlijke zweefvlucht met Turner over een ravijn; een flik die er wel heel onorthodoxe technieken op nahoudt én de motorbende van The Evil Brotherfuckers die uiterst besmettelijk blijken te wezen (wink wink!). Vekeman gooit alle trossen los en zet met zijn vrolijke vertelling een neus naar die ‘romans vol rare schijnproblemen’/ trauma’s en neuroses en mensen die alsmaar wenen’.

Kijk, hier heb je een bijna nonsensicaal, licht ouderwets schelmenverhaal vol stijlfiorituurtjes, wie doet het me na, suggereert Vekeman? Niemand wellicht, want zijn tomeloze strapatsen zijn uit de duizend herkenbaar. Sommige grappen lijken dan weer ontsnapt uit een Buster Keaton-film, terwijl het gehannes met de formule een zeker Suske en Wiske-gehalte heeft.

Vekeman bedrijft literaire surplace met scènes die op zich weinig stof om de lendenen hebben maar door zijn stijlcapriolen regelmatig spectaculaire dimensies aannemen. Zoals de verbazing in het Longhorn Hotel wanneer een slechts in zwembroek gehulde man met paard in de lobby opdoemt. Helaas valt een geeuw soms niet te onderdrukken, vooral tijdens de weliswaar cruciale verwikkelingen tussen de roodharige miljonair, zijn uitgedoofde vrouw Marie en zijn knecht Gino. Hier verliest Vekeman de grip, alsof hij aan zijn jolige musical geen bevredigend einde weet te breien. In Carwash springt hij te praalzuchtig om met zijn krankzinnige scheppingsdrang en raakt hij daardoor af en toe de welwillende lezer kwijt.