RecensiePodium
‘C(H)OEURS 2022': vintage voorstelling in veranderde tijden ★★★☆☆
Tien jaar na de eerste versie in Madrid kijk je met heel andere ogen naar Alain Platels C(H)OEURS. De wereld is veranderd maar de voorstelling nauwelijks. Kan dat wel?
Beroemde operakoren was een langspeelplaat waar mijn vader van hield. Verdi’s slavenkoor vond hij fantastisch. Mijn vader was een overtuigd vakbondsman, maar geen activist. Hij had de oorlog meegemaakt en wilde iets heropbouwen.
De tijden zijn veranderd. Dat was al zo in 2012, toen C(H)OEURS in première ging. Nu is het nog flagranter: na een pandemie en terwijl een agressor onze achtertuin verwoest, onze broers en zussen vermoordt. Wat Platel inspireerde – de indignado’s, Occupy Wall Street, de Arabische lente – lijkt ver weg en nog weinig relevant. Bijgevolg kijk je met een heel andere blik naar deze voorstelling.
De woedende massa lijkt veel minder sympathiek (gele hesjes? Capitool-bestormers?). Zij zijn niet meer revolutionair zoals in het 1848 van Verdi en Wagner, maar worden bondgenoten van reactionaire krachten.
Wat blijft beklijven zijn de emblematische figuren: koppoters à la Bosch, open monden als bij Goya of Munch, een arme dwaas als in de Russische opera, dansers als engelen of wanhopig naar elkaar reikende mannen en vrouwen, de dreigende massa achter het zij- en achterdoek. Daar is een grote, kwetsbare schoonheid te vinden die moeiteloos resoneert met de grootsheid van de muziek van Verdi en Wagner en met onze ontreddering.
De dansers van Ballet Vlaanderen vormen een meerwaarde met hun grote technische bagage; zij weten hoe je gevoelens omzet in expressieve beweging. Maar het activisme op het toneel, de psychospelletjes, de triviale gebaren van het koor, zelfs de pertinente citaten van Marguerite Duras hebben een kleffe nasmaak van demagogie gekregen. Soms sleuren zij zelfs de muziek mee in die gevaarlijke draaikolk. Nochtans weet dirigent Alejo Perez meestal de juiste toon te treffen. De incongruentie ontstaat op het toneel.
Mijn vader zou gezegd hebben: we hebben geen Oekraïense vlaggetjes nodig, steek je handen uit je mouwen voor die mensen! Om erna nog eens dat slavenkoor op te zetten.
Nog tot 25 maart in Antwerpen en van 2 tot 15 april in Gent.
