‘Black Hole Sun’ van Soundgarden: hoop in een eindeloze leegte

‘Black hole sun / won’t you come / and wash away the rain’, zo zongen rockfans in 1994 getormenteerd mee met Soundgarden. Kurt Cobain was dood. De grunge doofde uit. ‘Black Hole Sun’ leek wel het grafschrift van een beweging.

“Well, they’re just some words”, antwoordde een schouderophalende Chris Cornell toen de producer Michael Beinhorn hem vroeg waar de zanger in vredesnaam aan dacht toen hij de tekst voor ‘Black Hole Sun’ schreef. Hoezo, “het zijn maar woorden”? De verbijsterde Beinhorn had beduusd geluisterd naar de eerste demoversie van het liedje dat hij van Cornell met de post had ontvangen. De onheilszwangere tekst en de van Weltschmerz vervulde zangmelodie katapulteerden hem de donkerste nissen in. “Het was alsof een bus me aanreed”, aldus Beinhorn in muziekmagazine Uncut over die eerste beluistering. “Het voelde alsof mijn hoofd vastzat in een bankschroef. Ik speelde de song vijftien keer na elkaar. Ik zei Chris dat hij een genie was. Hij reageerde vol ongeloof: ‘Huh? Echt waar?’”

Nu had Beinhorn enigszins aangestuurd op de muzikale koerswending van Soundgarden. De eerste demo’s die de producer van de band kreeg in aanloop van doorbraakplaat Superunknown, in 1994, stelden teleur. Cornell klampte zich wat te hardleers vast aan het idee dat Soundgarden niet mocht afwijken van de vonkende hardrock die de band tot halfgoden van de grunge had gebombardeerd. Als veteraan die Red Hot Chili Peppers en Soul Asylum in hoge rotatie op MTV had gekregen, wist Beinhorn hoe hij Cornell boven zichzelf kon laten uitstijgen. Hij vroeg hem aan welke bands hij sinds zijn kindertijd helemaal verslingerd was. “The Beatles en Cream”, antwoordde Cornell. “Wel, schrijf dan eens dát soort muziek”, aldus Beinhorn.

Nu stoeide Cornell al even met een ideetje dat ontlook toen hij op zijn autoradio een nieuwsuitzending met een half oor aan het volgen was. “Ik hoorde iets à la ‘blah blah blah black hole sun blah blah blah’ en verzon er een groove bij”, aldus Cornell in Uncut. “Het was puur een spelletje met woorden, zonder concrete betekenis. Sommige mensen denken dat ‘Black Hole Sun’ een opgewekte song is, vanwege de melodie, maar dat is belachelijk.” Tja, vrolijk wordt een mens niet van “Boiling heat, summer stench / ’Neath the black the sky looks dead / Call my name through the cream / And I’ll hear you scream again”.

Laagje vernis

De filosofie achter ‘Black Hole Sun’ openbaarde zich de jaren erop druppelsgewijs via de karige citaten die de interviewschuwe Cornell loste. Toen Rolling Stone hem vroeg of hij de tekstregel ‘Times are gone for honest men’ écht meende, kwam hij weinig optimistisch uit de hoek: “We gaan een tijd tegemoet waarin alsmaar meer gedesillusioneerde mensen steeds oneerlijker worden. They will fuck the next guy to get what they want.” Tiens, had Cornell een glazen bol?

De regel ‘No one sings like you anymore’ kwam er dan weer “omdat ik bedorven kwark had gegeten en niet meer besefte wat ik schreef”, aldus een laconieke Cornell. In werkelijkheid zou het een uitspraak van een fan zijn geweest.

“Ik vind de combinatie van zwarte gaten en een zon heel interessant”, tekende Uncut dan weer op. “Een zwart gat is een biljoen keer groter dan een zon. Het is een eindeloze leegte. Een gigantische cirkel met absoluut niets. De zon is dan weer een scheppende kracht. Ik hou van de tegenstelling waarbij hoop en uitzichtloosheid in elkaar overgaan. Dat trekt mij ook aan in de teksten die Syd Barrett voor Pink Floyd schreef. Hij schilderde een laagje blijmoedig vernis over een aardedonkere ondergrond.”

Zo trok ‘Black Hole Sun’ een streep onder de grunge, als allerlaatste grote hit uit het genre.