AchtergrondBoeken
Beter sporten? Beter slapen of gezonder eten? We zoeken advies steeds vaker in de boekenwinkel
We kunnen niet slapen, we ademen slecht en hebben last van sportblessures. Geen nood, voor elk probleem bestaat tegenwoordig een zelfhulpboek. Die zijn nog nooit zo populair geweest en verdringen de kookboeken uit de top van de lijstjes van best verkochte boeken. Een sportarts die zijn eerste boek voor een breed publiek schreef en psychologe Elke Geraerts verklaren hoe dat komt.
In de moestuin van Wim Lybaert en Sophie Dejaegere, een boek over hoe je het moestuinieren in de vingers krijgt, kampeert in de non-fictie top 10 van De Standaard Boekhandel op een mooie tweede plaats, maar de meeste andere zelfhulpboeken die hoog scoren, hebben te maken met onze gezondheid.
De gerenommeerde kniechirurg en sportarts Johan Bellemans (Ziekenhuis Oost-Limburg) staat in de top 10 met een boek over sportblessures. Dr. Inge Declercq (UZA) heeft met Slaap wijzer (plaats 13) een nieuw boek over slapen uit en yoga-docent Joachim Meire staat op plaats 14 met Adem, een heel specifiek boek over ademhalingstechnieken. Pas op plaats 18 staat het eerste kookboek, Fast food 3 van Sandra Bekkari, Pascale Naessens (Ik eet zo graag) valt buiten de top 20.
Boeken over onze gezondheid zijn uiteraard niet nieuw, maar het is toch opvallend dat een heel specifiek boek over sportblessures als zoete broodjes verkoopt. “Ik ben eerlijk gezegd zelf enorm verrast door het succes”, zegt auteur en sportarts Johan Bellemans. “Ik wist wel dat er vraag was naar zo’n boek, zeker bij de sportcommunity die steeds groter wordt, maar ik had zo’n enorme belangstelling nooit verwacht en mijn uitgever evenmin”, zegt hij. “Het boek is er gekomen op vraag van de patiënten. Ik voelde dat de nood erg hoog was; ik krijg namelijk elke dag heel specifieke vragen over sportblessures. Ik ben daarom zelf naar de uitgeverij gestapt met een manuscript, want er bestaat geen enkel werk over dit thema voor een breed publiek, niet in het Nederlands, maar evenmin in een andere taal.”
“Veel sporters zoeken info over blessures op het internet maar daar vind je al te vaak twee tegengestelde visies en dan weet een sporter uiteraard niet meer wat te doen. Met dit boek bied ik de lezer wel een coherente en betrouwbare bron rond alles wat met sportgeneeskunde heeft te maken. Sporters die pijn hebben, willen weten wat er aan de hand is, hoe erg het is, hoe het behandeld moet worden enzovoort. Het wordt in het boek ook in begrijpbare taal uitgelegd zonder dat je daarvoor medische achtergrond moet hebben. Je kan het op elk moment consulteren. Heb je bijvoorbeeld pijn aan je scheenbeen tijdens het lopen, dan kun je snel opzoeken wat er aan de hand is, hoe je het moet behandelen en hoe je in de toekomst dergelijke blessures kan vermijden.”
Stof vergaren in de kast
Psychologe Elke Geraerts is niet verbaasd dat de zelfhulpboeken hoge toppen scheren. Zelf bracht ze in november vorig jaar De mentale reset uit, een boek over veerkracht. Ze is CEO bij Better Minds at Work, dat bedrijven helpt om het mentaal kapitaal van hun werknemers te verhogen. “Het is duidelijk dat de nood aan dit soort van literatuur hoog is. Het mentale welzijn heeft tijdens de pandemie toch wel een flinke knauw gekregen. En dat is er niet op verbeterd met de energiecrisis en als gevolg van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne kampen veel mensen met bijkomende stress en angsten”, legt ze uit. “Ik vind het evident dat mensen dan een Slaap wijzer gaan kopen of willen weten hoe ze bewuster kunnen ademhalen. Mensen zijn veel ontvankelijker geworden om voor zichzelf en hun mentaal welzijn te zorgen. Het is positief dat mensen zelf het initiatief nemen en de problematiek niet laten slabakken.”
“Wij hebben zelf experten in ons loopbaanbegleidingscentrum die bezig zijn met mentaal welzijn en ook bij ons zien we een enorm stijgende vraag van mensen die daarmee worstelen. Wat ook goed is, is dat mensen niet zomaar Dr. Google raadplegen en op zoek gaan naar gedegen literatuur. De pandemie heeft ons wakker geschud en maakt dat we op een andere manier omgaan met zelfzorg.” Of het gevaar niet bestaat dat zo’n zelfhulpboek wordt gekocht om uiteindelijk stof te vergaren in een kast? “Is dat niet voor alle boeken zo?”, kaatst Geraerts de bal terug. “In mijn kast heb ik ook redelijk wat boeken liggen die ik allang had willen en moeten lezen. Ik denk eigenlijk dat de kans kleiner is bij een zelfhulpboek dan bij een fictieverhaal.”
