MuziekUitgezongen
‘Basket Case’ van Green Day: een anthem voor biseksuele losers
‘Do you have the time to listen to me whine?’ wil Billie Joe Armstrong van Green Day weten in ‘Basket Case’, te midden van recalcitrante punkpopgitaren. En kijk, de wereld had anno 1994 reuzeveel zin in driest geweeklaag.
Mentale gezondheid, genderidentiteit, discriminatie, zelfliefde: als we niet beter zouden weten, zou u ons kunnen wijsmaken dat ‘Basket Case’, de punkklassieker van Green Day, uit de koker van de huidige Zoomergeneratie komt. Maar hoewel die song thematisch in sync loopt met de besognes van Generatie Z, maakte hij bij zijn ontstaan bijna dertig jaar geleden geen deel uit van een revolutionaire beweging. ‘Basket Case’ mocht zich zelfs een vreemde eend in de bijt noemen, zeker in een muzieklandschap dat zich slechts voor de schijn progressief toonde.
Geen wonder dat Green Day, een trio uit de Californische Bay Area, dertig jaar geleden met scepsis in de rockwereld werd onthaald. De grungehype rijfde in 1994 nog steeds veel geld binnen zodat vooral wie de teenage angst van Nirvana, Pearl Jam en Alice In Chains kopieerde, een platencontract kreeg voorgeschoteld. “Men wilde dat wij op die kar sprongen, maar we hadden dat type fucked up mentaliteit niet”, aldus frontman Billie Joe Armstrong in Rolling Stone. “Voor mij draaide punkrock om onnozel doen en debiele fratsen uithalen met je kameraden.”
Die malle onbezonnenheid stuitert doorheen Dookie, Green Days doorbraakalbum uit 1994. “Het moest een van de grootste rockplaten aller tijden worden”, aldus Armstrong. Dookie schoot in ieder geval naar de top van de hitparades. Het album werd een stormram waarmee het punkpopgenre de poorten naar de mainstream openbeukte.
Vooral de single ‘Basket Case’ trof doel, met dank aan Armstrongs goudeerlijke tekst over geestelijke gezondheid. “Maar het liedje is zoveel meer dan een anthem voor losers”, aldus Armstrong. “Het kaart niet alleen mijn paniekaanvallen aan, maar de algehele staat van verwarring waarin een mens kan verkeren. Het is een song over slachtofferschap.” “Sometimes I give myself the creeps / Sometimes my mind plays tricks on me”, klinkt het veelbetekenend. Zowel Armstrong als Green Day-bassist Mike Dirnt leden al een leven lang aan angststoornissen. Een liedje erover schrijven, was een vorm van therapie.
Genderfluïde prostituee
Ook Armstrongs seksuele geaardheid schemert door in de song. “I went to a shrink to analyse my dreams / She says it’s lack of sex that’s bringing me down”. Armstrongs oplossing? Een genderfluïde prostituee.“I went to a whore / He said my life’s a bore / And I quit my whining cause it’s bringing her down”. De zanger maakte er geen punt van: “Ik denk dat mensen biseksueel worden geboren”, zei hij in The Advocate. “Onze ouders en de maatschappij maken ons als kind wijs dat wat buiten het heteroseksuele valt taboe is. Maar iedereen fantaseert toch over seks met iemand van hetzelfde geslacht?”
Armstrong trouwde weliswaar met een vrouw en werd vader, maar toch geldt het statement van ‘Basket Case’ als een belangrijk signaal, zeker in de rockwereld waar machismo en seksisme soms littekens achterlaten. “Ik heb nog nooit een homoseksuele relatie gehad”, aldus Armstrong. “Maar ik heb met mijn geaardheid geworsteld, vooral toen ik 16 was. Op school word je verplicht om je als een macho te gedragen. En mensen te kleineren vanwege hun seksuele geaardheid. Da’s simpelweg gruwelijk.”
