‘Ballon’ vliegt weg met je zenuwen ★★★★☆

Ballon vliegt sterk uit de startblokken met een dramatische openingsmontage waarbij vluchtelingen aan de Duitse grens worden neergemaaid onder het engelengezang van schoolkinderen die de communistische partij toezingen. Ontevreden burgers Peter en Doris Strelzyk kijken op school toe hoe hun jongste zoon zingt over een regime dat de ouders willen ontvluchten. Cynisch gefluister van vader Strelzyk wekt al snel vieze blikken op van omstanders en dat historische detail van Oost-Duitse behoedzaamheid, ook onder buren en vrienden, zet meteen de toon voor de rest van de film. Niemand is te vertrouwen.

Even spannend als relevant

Michael Herbig mocht voor de verfilming een 2.000 pagina’s tellend document doornemen van de stasi (geheime dienst DDR) over de ballonzaak, en daar pakt de filmmaker uitvoerig, en terecht, mee uit in de film. Herbig laat zo weinig mogelijk over aan toeval en vanaf de opening tot aan de climax strooit hij mogelijke struikelblokken rond die al dan niet later terugkomen. Maar het houdt je als kijker wel alert. Gaande van een vieze blik of een misplaatst voorwerp tot een verspreking, de protagonisten maken talloze ‘fouten’ die mogelijk tot hun ondergang kunnen leiden. Allemaal onder begeleiding van een zenuwslopende, soms bombastische soundtrack.

Het spectaculaire verhaal zag in 1982 al een filmadaptatie door Disney, maar Herbig wilde er een “Duitse film voor een internationaal publiek” van maken. En dat doet hij met verve, want ongeacht je voorkennis van het verhaal, Ballon is even spannend als relevant. Er is weinig tot geen ademruimte tijdens het 125 minuten durende kat-en-muisspel, maar een slimme opbouw, sterke acteerprestaties, groeiruimte voor de personages en verrassend diepgaande dialogen aan beide kanten van de ‘goed-slecht-as’ houden je vast op het puntje van je stoel.

Ballon, vanaf woensdag in de bioscoop.