Anthony Hopkins maakt de terreur van het vergeten voelbaar in ‘The Father’ ★★★★☆

The Father dompelt je op ingenieuze wijze onder in de geest van een dementerende. Een grootse Anthony Hopkins, bekroond met een Oscar, loopt verloren in een labyrint van frustratie, woede en ontroering.

The Father is zeker niet de eerste film over dementie, maar wel de eerste die er – voor zover wij dat kunnen beoordelen – enigszins in lijkt te slagen om de ervaring van de dementerende zelf tastbaar te maken. Zoals je een taal kan leren door een taalbad, zo wil regisseur Florian Zeller (die zelf het theaterstuk schreef waarop de film gebaseerd is) je dementie leren te begrijpen door je er visueel in onder te dompelen.

Lees ook: Anthony Hopkins (83): ‘Acteren zorgt ervoor dat mijn brein niet verschrompelt’

De film toont de strijd van Anthony (Anthony Hopkins) tegen zijn eigen afbrokkelende geest. De eloquente tachtiger pest de ene na de andere goedbedoelende verpleegster weg, tot grote wanhoop van zijn dochter Anne (Olivia Colman), en ziet overal complotten tegen zijn persoon. En je zou voor minder: in zijn appartement lijken rare dingen te gebeuren. Waar de ene dag een kamer was, ligt de volgende dag een hal. En wie zijn die vreemde mensen die plots in Anthony’s zetel zitten, en claimen dat dit hun flat is?

Escheriaans

De decorbouwers zijn de onzichtbare sterren van deze film: door de set constant lichtjes te vertimmeren, maken ze Anthony’s verglijdende realiteit voelbaar. Samen met hem krijg je het gevoel dat je in een escheriaanse tekening opgesloten zit. Het appartement is een grote Rubiks kubus die, telkens wanneer je even niet kijkt, een kwartslag verder gedraaid wordt. Plots zie je in waarom mensen met dementie vaak zo boos zijn: ze reageren als een dier dat in het nauw gedreven wordt door zijn eigen brein.

Hopkins is groots in zijn eenvoud. Eigenlijk speelt hij het grootste deel van de tijd precies zoals we hem kennen: rad van tong, intelligent, grappig en soms bits. Alleen zit er deze keer een perfide souffleur op zijn schouder, die hem voortdurend misleidende aanwijzingen influistert. Het geeft zijn vertolking een diepe, ongekunstelde tragiek.

Olivia Colman vertegenwoordigt de pijn van de mantelzorgers, die met achterdocht en (verbaal) geweld bedankt worden voor hun toewijding. The Father is ook een film over het bedroevende kantelpunt in het leven waarop een kind plots voor zijn eigen ouder moet gaan zorgen. De vader wordt weer kind, de dochter een wanhopige moeder.

The Father is vanaf 16 juni te zien in de bioscoop.