RecensieFilm
‘Amsterdam’ is overladen met steracteurs, maar die acteren er maar wat op los ★★☆☆☆
Aan sterren geen gebrek, maar toch beklijft Amsterdam amper. De maatschappijkritiek in deze historische film blijft oppervlakkig, eigenlijk oogt hij over de hele lijn flauw en rommelig.
In een film die is overladen met steracteurs is het glazen oog van Burt Berendsen (Christian Bale) een ster op zich. Als het gezicht van Bale in close-up in beeld wordt gebracht, kijkt dat oog steeds opnieuw eigenwijs in een geheel eigen richting. Soms valt het uit zijn kas. Dan is Amsterdam een film waarin een man zonderling grabbelend over de vloer kruipt, op zoek naar zijn glazen oog.
Beetje flauw is dat, beetje afleidend ook, zoals dat geldt voor vrijwel alles in deze rommelige historische ensemblefilm van David O. Russell (Three Kings, Silver Linings Playbook, American Hustle).
Burt is een oorlogsveteraan die in het New York van 1933 verminkte of anderszins lijdende lotgenoten helpt met de fabricatie van camouflerende gezichtsmaskers of het verstrekken van medicijnen. Tevens organiseert hij congressen voor veteranen – hij weet dan nog niet dat-ie daarmee deel is van een allesomvattend complot. Wanneer een aankomende spreker dodelijk wordt vergiftigd en Burt en zijn beste vriend Harold (John David Washington) toezien hoe de dochter van die spreker (Taylor Swift) onder een auto wordt geduwd, gaat het beeld op stil, zegt de voice-over dat je niet zomaar in zo’n situatie belandt en schiet de film naar 1918, om te verklaren hoe het allemaal zo heeft kunnen komen.
Dan volgt ook de teleurstellende titelverklaring: Amsterdam is de stad waar veteranen Burt en Harold en zuster Valerie (Margot Robbie) na de Eerste Wereldoorlog een idyllische tijd doorbrachten, maar dat levert weinig meer op dan wat inwisselbare (en niet in Amsterdam gefilmde) feestachtige binnenscènes.
Het filmbegrip ‘stervehikel’ is uitgevonden voor Amsterdam. Soms neemt de camera een klein aanloopje om de onthulling van zo’n gezicht wat extra cachet te geven: kijk, daar is er weer een. Maar de sterren zijn met zo veel dat het aanbod de vraag overstijgt. En ze pogen elkaar te overtreffen in geëxalteerd spel: vooral Bale en Malek acteren er maar een beetje op los.
Amsterdam combineert in alle jolige drukte uiteindelijk de wendingen en dubbele bodems van Russells eindeloos veel swingendere verkleedfilm American Hustle (2013) met een dosis oppervlakkig uitgewerkte maatschappijkritiek over oprukkend fascisme in de jaren dertig, à la The Plot Against America. Dat smaakt nergens naar.
Amsterdam, nu op Disney+
