'A Crow Looked at Me' van Mount Eerie: herleid tot een huilend hoopje ellende

Onder het artistieke alias Mount Eerie laat de bijna-veertiger Phil Elverum doorgaans op indrukwekkende wijze horen hoezeer de woeste Amerikaanse natuur rond zijn woonplaats Anacortes hem aantrekt (check zijn platen Wind’s Poem en Ocean Roar).

Maar sinds zijn vrouw, de Canadese illustrator Geneviève Castrée, die ook muziek maakte als Ô Paon, afgelopen zomer aan pancreaskanker is overleden, doen de eens zo machtige bergen, wouden, winden en kolkende golven hem nauwelijks nog iets. Alles waar hij tot nu toe mee bezig is geweest, lijkt ineens futiel, alleen de dood is echt. “I reject nature”, zingt Elverum zelfs in ‘Forest Fire’, een song die eindigt met een even eenvoudige als hartverscheurende vraag die de kern van dit album vat: “Who and how could I live?”

Knauwen in je hart

Waar Nick Cave op zijn memorabele rouwplaat Skeleton Tree antwoorden heeft gezocht met behulp van Bijbelse beeldspraak en mythologische metaforen, houdt ambachtsman Elverum het eenvoudig. Net als bij Sun Kil Moon, die met Benji (2014) ook al een album uitbracht waarover een doodssluier hing, klinken Elverums teksten alsof hij ze rechtstreeks uit zijn dagboek heeft geplukt. Soms lijken de lyrics zelfs kinderlijk, zoals de openingszinnen van de plaat: “Death is real. Someone’s there and then they’re not.”

Maar gaandeweg A Crow Looked at Me blijken juist de meest alledaagse, bijna banale zaken die Elverum beschrijft en zijn simpelste zinnetjes de pijnlijkste knauwen in je hart te veroorzaken. Ons springen in ieder geval de tranen in de ogen wanneer Elverum in ‘Real Death’ zingt hoe hij in elkaar zakt nadat de postbode een schoolrugzakje heeft afgeleverd dat Castrée kort voor haar dood nog voor hun anderhalf jaar oude dochter moet hebben besteld (“You were thinking ahead to a future you must have known deep down would not include you”). Of wanneer hij in ‘Swims’ vertelt dat zijn dochtertje vraagt “of mama nu zwemt” (in ‘Seaweed’ verneem je dat haar as over water is uitgestrooid).

Gesprekken verstommen

Al even aandoenlijk is de Elverum die in ‘Ravens’ nog altijd bessen voor haar plukt als hij gaat wandelen, of die in ‘When I Take out the Garbage at Night’ het vuilnis buitenzet, naar boven kijkt en zich weer even verbonden weet met het universum waarin ook zij ergens moet zweven. Tot hij beseft dat hij toch terug naar binnen moet, in het huis waar zij stierf en waar zijn kind slaapt, om zijn leven verder te zetten. Helemaal rauw op je dak valt ‘My Chasm’, waarin Elverum laat horen hoe overal de gesprekken verstommen als hij zijn overleden vrouw ter sprake brengt: “I now wield the power to transform a grocery store aisle into a canyon of pity and confusion / And mutual aching to leave.”

In zulke songs beklijft Elverum evenveel als Sufjan Stevens op zijn afscheidsalbum Carrie & Lowell (2015). Zij het dat Elverum het muzikaal nóg soberder houdt dan Stevens: op deze Mount Eerie-plaat zijn de noisestormen van Elverums vorige platen gaan liggen. Alleen in het voorlaatste nummer, het bijna epische ‘Soria Moria’, duikt een vervormde elektrische gitaar op. Verder hoor je niet meer dan stem, akoestische gitaar en af en toe een spaarzame ritmetrack.

Herinnering doet leven

Maar de vraag blijft: hoe leef je verder na zo’n traumatische ervaring? Voor Elverum ligt de oplossing toch weer in de natuur, kunst en muziek, de zorg voor zijn dochter en natuurlijk de gedachten aan zijn vrouw.

In slotsong ‘Crow’, waarin hij tijdens een wandeling eerst wordt gevolgd door een kraai en later zijn dochter in haar slaap hoort praten over diezelfde vogel, komen alle thematische lijnen uit de plaat prachtig samen in één zinnetje: “And there she was.” Herinnering doet leven.

A Crow Looked at Me van Mount Eerie is uit bij P.W. Elverum & Sun.