Sterrenkunde
Zeldzaam fenomeen: Jupiter en Saturnus staan bijna tegen elkaar aan
Wanneer de winterwolken wijken, is de komende weken een bijzonder verschijnsel te zien aan de sterrenhemel. De planeten Jupiter en Saturnus staan bijna tegen elkaar aan in het hemelgewelf. De afstand tussen de twee punten in de lucht is zo klein, dat ze bijna één ‘ster’ lijken te worden.
De zogenoemde conjunctie gebeurt elke 20 jaar, door de banen van Jupiter, Saturnus en de aarde rond de zon. Maar nu is het gat tussen de twee bijzonder klein. “Met het blote oog kun je ze nog wel uit elkaar houden, maar er zit niet veel ruimte tussen. Als je je arm strekt en je pink opsteekt, bedek je gemakkelijk beide planeten”, legt sterrenkundige Marc van der Sluys van de Radboud Universiteit in Nijmegen uit.
Het hoogtepunt van de conjunctie is op 21 december. Als het weer meezit is het beste moment om dit waar te nemen in onze regio tussen 17.15 uur en 18.15 uur.
Wie het fenomeen wil zien, moet richting zuidwesten kijken, de planeten staan dan laag boven de horizon. Van der Sluys: “Je hebt een vrij uitzicht richting het zuidwesten nodig. Je kunt de bebouwde kom uitgaan, en een bovenverdieping is beter dan een achtertuin.” Jupiter is de felste van de twee stippen, omdat die planeet groter is en dichter bij de aarde staat. Saturnus is duidelijk zwakker. Wie door een telescoop of een verrekijker kijkt, zou ook Jupiters manen Ganymedes, Io, Callisto en Europa, de Saturnusmaan Titan en de ringen van Saturnus kunnen waarnemen.
De laatste keer dat Jupiter en Saturnus zo dicht bij elkaar te zien waren, dateert van bijna 800 jaar geleden, op 5 maart 1226. De eerstvolgende mogelijkheid om de planeten zo te zien, is op 15 maart 2080. Wie dat mist, moet wachten tot augustus 2417.
