Wetenschappelijk artikel over "besmettelijke" transseksualiteit loopt uit op academische rel
Is transseksualiteit besmettelijk? Een Amerikaanse studie die gepubliceerd is in het wetenschappelijke blad Plos One lijkt te suggereren van wel. De studie ligt al meteen zo onder vuur dat het vakblad het artikel zelfs opnieuw laat beoordelen – een uitzonderlijke stap in de wetenschap.
Volgens het onderzoek, uitgevoerd door volksgezondheidsarts Lisa Littman van de Amerikaanse Brown University, gaan pubers die bevriend zijn met transgenders zelf soms ook aan hun genderidentiteit twijfelen. Die ‘besmettelijke’ gendertwijfels, ‘Rapid Onset Gender Dysphoria (ROGD)’ genoemd, zag Littman bij zeker een op de drie van de onderzochte vriendengroepen.
De bevindingen stuiten op flinke kritiek. Zo sprak de onderzoekster niet met de jongeren zelf, maar alleen met hun ouders, aldus Guy T’Sjoen, hoogleraar endocrinologie en hoofd van het centrum voor seksuologie en gender van het UZ Gent. Daarnaast benaderde Littman de ouders via internetfora voor ouders die zorgen hebben over de genderidentiteit van hun kinderen. Niet verwonderlijk dat zij denken dat de jongeren elkaar aansteken, vertelt T’Sjoen aan de telefoon.
Schijnfenomeen
"Ouders die net horen dat hun kinderen twijfelen over hun genderidentiteit, komen vaak eerst in een soort ontkenningsfase. Dan gaan ze op dit soort fora bevestiging zoeken dat er eigenlijk niets aan de hand is." Volgens de arts is ROGD wellicht een schijnfenomeen dat geprojecteerd wordt op jongeren die vaak al jaren met hun genderidentiteit bezig zijn zonder hun twijfels met hun ouders te delen.
Ook de wereldorganisatie van genderartsen WPATH erkent ROGD niet als medische conditie, schreef ze vorige week in een persbericht. Transgenders zijn het daarmee eens. "Wij herkennen dit beeld van een plotseling veranderende genderidentiteit totaal niet", zegt Lisa van Ginneken, voorzitter van patiëntenorganisatie TransVisie.
Petitie
Voor Plos One is alle kritiek reden om het artikel nog een keer te beoordelen, meldde het vakblad ruim een week geleden. Wetenschappelijke tijdschriften nemen zelden de stap tot een dergelijke heroverweging, omdat experts een studie juist vóór publicatie al evalueren.
Littman zelf wil niet op de commotie reageren. Sommige wetenschappers betuigen haar steun, onder andere op de site van Plos One. "Is het niet goed om beter te begrijpen waar plotselinge gendertwijfels vandaan komen?", schrijft Hacsi Horvath, epidemioloog aan de Universiteit van Californië, bijvoorbeeld.
Steun krijgt Littman ook van een groep burgers, onder wie een deel van de geïnterviewde ouders, die van mening is dat het vakblad de academische vrijheid beknot. Ze zijn een petitie begonnen om de beslissing terug te draaien.
