Wat hebben we nu gehamsterd in de supermarkt? De data leren het ons

Onze toiletpapier- en pastahonger is gestild. Het hamsteren lijkt voorlopig eerder uitzondering dan regel. Maar wat hebben we nu precies gekocht? En is het hamsteren nu voorbij?

Donderdagnamiddag 12 maart. Nieuwsmedia melden dat de Nationale Veiligheidsraad om halfacht ’s avonds met strenge corona-maatregelen zal komen. Heel wat burgers nemen al hun voorzorgen en spoeden zich in de loop van de vooravond naar de supermarkt. “Vanaf 17 uur zien we in onze data een enorme toename van het aantal klanten in verschillende supermarkten”, zegt Olivier Delangre, CEO van het Belgische bedrijf Amoobi. Volgens handelsfederatie Comeos steeg het aantal aankopen op dat moment met maar liefst 275 procent.

Ook de dag nadien, 13 maart, krijgen supermarkten tot drie keer meer klanten dan op een normale vrijdag te verwerken. Met alle bekende taferelen tot gevolg.

De data komt van Amoobi, een spin-off van de Brusselse universiteit ULB. Het bedrijf ontwikkelde 3D-optical sensoren. Met behulp van die technologie kunnen klanten zoals Walmart, Tesco of Carrefour een beter inzicht krijgen in hun winkelopstelling. “De sensoren meten de positie van de klant in de winkel en hoe die zich door de winkel beweegt”, legt Delangre uit. “Voor alle duidelijkheid: consumenten worden niet gefilmd, niemand wordt geïdentificeerd.”

Voor winkelketens kan de technologie van pas komen om te experimenteren. Met een gemiddelde van honderd sensoren per 2.000 vierkante meter kunnen supermarkten achterhalen waar en hoe ze best nieuwe promoties aankondigen of hoe ze ervoor zorgen dat klanten een artikel of twee extra meenemen. Amoobi, met ex-Delhaize-topman Pierre-Olivier Beckers als een van de grote investeerders, zet zijn technologie ook in om wachttijden aan de kassa in te korten.

Ratrace

Door de uitbraak van het nieuwe coronavirus in ons land, zijn die data niet enkel interessant voor retailmarketeers. Ze kunnen ons wat leren over de mens: welke producten hamsteren we precies? En verandert dat gedrag in de tijd?

Amoobi geeft inzicht in twee specifieke rayons: die met pasta en – u raadt het al – toiletpapier. Bij de twee producten is een gelijkaardige trend merkbaar. “Vanaf 6 maart, toen er al bericht werd over de eerste coronagevallen in ons land, zien we dat men stilaan pasta en wc-papier begint te hamsteren. Ook rijst en schoonmaakmiddelen, vrouwelijke hygiëne en handgels worden snel een stuk populairder.”

De piekmomenten zijn op de tijdlijn perfect samen te leggen met de beslissingen van de Nationale Veiligheidsraad op 12 en 17 maart. Kort voor en de dag na de aankondigingen met strenge maatregelen ontstond er telkens een ratrace naar wc-papier, pasta en rijst. “De vraag steeg met wel 100 procent”, zegt Delangre.

Kantelpunt

Ondertussen is de rust in de supermarkt teruggekeerd. Deels door de maatregelen om maar een klant per tien vierkante meter toe te laten, deels omdat de hamsterhonger voor een grotendeels gestild is. Dat blijkt ook uit data die handelsfederatie Comeos verzamelde. “Zaterdag was een kantelpunt”, zegt Roel Dekelver, woordvoerder van Delhaize. “Geef ons nog wat tijd om het toiletpapier, pasta en rijst opnieuw op peil te brengen. Maar medewerkers in de winkel hebben nu opnieuw tijd om rekken bij te vullen.”

Verschillende winkelketens roepen hun klanten wel op om meer verspreid op de dag te komen winkelen. “Het is niet zo dat de winkels enkel ’s ochtends worden aangevuld. Dus kom gerust ook in de namiddag langs. Dan is het een stuk rustiger.”

Vraag is nu of we effectief uitgehamsterd zijn? Die vraag kan ook Delangre nog niet beantwoorden. Hij ziet wel al een evolutie in de vraag. “We zien op dit moment dat diepvriesproducten, conserven en producten voor de persoonlijke hygiëne zoals tandpasta en shampoo boven de normale vraagcurve zitten. En nu de cafés gesloten zijn, zien we ook een toename in de vraag naar bier.”

Aan de andere kant van het spectrum tonen de data van Amoobi dat we bereide maaltijden, salad bars en sushi meer links laten liggen dan gewoonlijk. “Het is aan de winkelketens om strategisch om te gaan met dat gedrag. Maar dat doen ze op dit moment goed”, vindt Delangre.