Wanneer zijn er robots die in auto’s kunnen veranderen – en omgekeerd – zoals in Transformers?

Wetenschapsredacteur George van Hal bespreekt begerenswaardige uitvindingen uit sciencefictionfilms en -series, en zoekt uit of ze realiteit kunnen worden. Vandaag: robots die in voertuigen kunnen veranderen, en omgekeerd. Hoe dichtbij zijn we?

Waarover gaat het?

Robots die in auto’s, vliegtuigen of soms zelfs mechanische dinosauriërs kunnen veranderen.

Waar gezien?

In de jarentachtigtekenfilm en moderne filmreeks Transformers spelen reusachtige robots de hoofdrol die in allerlei voertuigen kunnen veranderen.

Hoe dichtbij zijn we?

De robots in Transformers zijn niet door mensen gemaakt, maar buitenaardse wezens afkomstig van de verre planeet Cybertron. En hoewel je nooit helemaal kunt uitsluiten dat buitenaards leven sprekend lijkt op reusachtige speelgoedrobots, is de kans wel zodanig klein dat we daar verder niet over hoeven te speculeren.

Maar als we het buitenaardse en het zelfbewuste even terzijde schuiven, is wat je overhoudt dan wel mogelijk? Kun je robots bouwen die in voertuigen veranderen? Het flauwe antwoord is: die zijn er al. De tekenfilm was in zekere zin een lange reclame voor het gelijknamige speelgoed. Je hoefde in de jaren tachtig slechts de dichtstbijzijnde speelgoedwinkel in te lopen en je vond daar wel een Optimus Prime, een speelgoedrobot die verandert in een vrachtwagen.

De vraag is dus vooral: kan het nog een slagje groter? Ook daarop is het antwoord ja. Een groep Japanse ingenieurs en wetenschappers die samenwerken onder de naam ‘Project J-deite’ begon bijvoorbeeld met een schaalmodel – een kwart van de filmgrootte – van Transformerpersonage Bumblebee, die daadwerkelijk kon veranderen in een auto die echt rijdt. En in presenteerden ze de opvolger, codenaam: J-deite Ride, die 4 meter groot is en hetzelfde kan.

En zo zijn er meer. De Humvee Bioloid bijvoorbeeld, ontwikkeld door een ingenieur aan de Amerikaanse universiteit Virgina Tech, die van een Humvee in een robot kan transformeren en vervolgens nog eens een dansje kan doen. En dan ontwikkelde dezelfde groep begin dit jaar ook een zogeheten ‘soft drone’, die van vorm kan veranderen dankzij een metalen legering die vloeibaar wordt wanneer je haar tot 60 graden verwarmt. Op die manier transformeert die van een grondvoertuig in een luchtvoertuig, en zelfs in een rudimentaire onderzeeër, zo schreef de onderzoeksgroep eerder dit jaar in het vakblad Science Robotics.

Ook interessant zijn de M-blocks die de Amerikaanse universiteit MIT ontwikkelt. Dat zijn blokvormige minirobotjes die elkaar herkennen, samen kunnen klitten en zo verschillende vormen kunnen aannemen. En al maak je van losse blokjes natuurlijk nog niet zo gemakkelijk een auto, iedereen die weleens met Lego heeft gespeeld, weet: het kan.

Wil je uiteindelijk toch liever iets dat nu al in een echte auto verandert, dan kun je naast de Japanse en Amerikaanse autobots ook altijd terecht bij het Turkse bedrijf Letrons. Zij bouwden ‘Antimon’, een heuse auto uit de BMW-3-serie die in een half minuutje kan veranderen in een robot. En vice versa, uiteraard.

Heel indrukwekkend, maar helaas nog niet erg ‘Transformers’. Zo kun je niet zelf in de auto rijden, al kun je hem wel op afstand besturen. Heel snel gaat die dan alleen niet: je haalt er hooguit 20 kilometer per uur mee. En oh ja: in robotvorm kan die, in tegenstelling tot de vechtrobots uit de tekenfilm, helaas ook niet lopen. Laat staan vliegen, of met megalomaan grote laserpistolen schieten.