Wanneer is veel te veel? Zijn liefde voor vis eten werd Robbie Williams bijna fataal

Zijn voorliefde voor vis werd de Britse zanger Robbie Williams (46) bijna fataal. Een zware kwikvergiftiging was de oorzaak. Hoe kan dat? En welke hoeveelheid vis is wél veilig voor je gezondheid?

Je zou het misschien niet verwachten, maar Belgen zijn echte viseters. Per jaar eten we ongeveer 25 kilogram onverwerkte vis per persoon, waarvan kabeljauw de populairste is, gevolgd door zalm. Hiermee komen we een flink stuk boven het Europese gemiddelde van 20 kilogram per jaar uit. Wereldwijd zijn de Maldiven koploper, met maar liefst 166 kilogram vis per persoon per jaar.

Vis zit dan ook vol gezonde stoffen: het is rijk aan vitamine D, selenium en eiwitten, en arm aan verzadigd vet. Het zou ook uitermate goed zijn voor hart- en bloedvaten. Uit sommige studies blijkt dat het nuttigen van één tot twee porties vette vis van 90 gram per week het risico op overlijden aan een hartaandoening met 36 procent vermindert.

Die reputatie hebben visproducten te danken aan hun hoge gehalte omega-3vetzuren: die verlagen de bloeddruk en hartslag, verbeteren de conditie van de bloedvaten en verminderen in hogere dosissen zelfs ontstekingen. Het eten van vis tijdens de zwangerschap zou ook goed zijn voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel van baby’s. Tot slot vermindert het risico op beroerte, depressie, ziekte van Alzheimer en andere chronische aandoeningen, met gemiddeld een 9 procent lagere sterftekans tot gevolg.

Te veel kwik

Maar voor je enthousiast naar de viswinkel holt, moeten we het ook nog even hebben over de gevaren van te veel vis eten. “Talrijke verontreinigende stoffen, zoals polychloorbifenylen (PCB’s), dioxines en resten van pesticiden vinden hun weg naar ons voedsel, ook naar vis dus”, zegt wetenschapper Martijn Peters. “Kwik, een mineraal dat ook in de natuur voorkomt, moet ons het meeste zorgen baren. Door milieuvervuiling komen er duizenden tonnen bij, en bacteriën en natuurlijke processen kunnen het omzetten in de giftige kwikverbinding methylkwik. Dat gif kan zich ophopen in beken en oceanen en belandt zo in de voedselketen.”

Iedereen heeft wel een zekere dosis kwik in zijn bloed. “Meestal is dit bij de gemiddelde viseter niet meer dan 10 microgram per liter”, zegt Martijn. “Heb je meer dan 100 microgram per liter, dan kunnen diverse neurologische symptomen optreden: gevoelloosheid in handen en voeten, depressie, plotse stemmingswisselingen, geheugenproblemen, trillingen aan de handen... Ook een versmalling van je gezichtsveld, je zwak voelen, een metaalsmaak in de mond krijgen, misselijkheid en moeite hebben met wandelen zijn symptomen. Bij een concentratie van 800 microgram per liter kan het je zelfs fataal worden.”

Is Robbie Williams dan aan de dood ontsnapt? “Wellicht wel, want hij at twee tot drie porties vis per dag. Wil je zeker zijn van een gezonde balans, houd je dan aan twee porties per week. Zeker als je zwanger bent of bij kinderen tot zes jaar ga je daar het best niet over. Vermijd ook vissen met een hoog kwikgehalte zoals haai, zwaardvis, makreel en tonijn”, raadt Peters aan.