soa's
Vrees voor meer soa's bij groeiende groep oudere singles
Snelle seks is toegankelijker dan ooit dankzij digitaal daten. Ook voor mannen en vrouwen ouder dan vijftig. Een nieuwe risicogroep voor soa's, waarschuwen experten. "Ze zijn veel meer promiscue dan jongeren."
Dankzij smartphoneapplicaties en online datingsites verlopen vrijages sneller, directer en efficiënter dan ooit. Ook bij de groeiende groep oudere singles.
Tinder, de datingapp waarbij gebruikers contact leggen op basis van een profielfoto, telt zo'n drie procent 50-plussers op vijftig miljoen gebruikers wereldwijd. Er bestaan ook commerciële clubs die zich exclusief richten op oudere alleenstaanden. Datingplatform Stitch zegt er bijvoorbeeld te zijn voor de 'mature volwassenen' die 'gezelschap' zoeken. En dat betekent meer dan handjes houden.
In preventie, onderzoek en het verspreiden van morele paniek gaat bijna alle energie naar het seksleven van jongeren (en homomannen). "Maar oudere singles zijn veel meer promiscue", zegt Rika Ponnet, seksuologe en zaakvoerder van relatiebureau Duet. Ze staat zelf soms versteld van de snelheid waarmee vijftigers uit de kleren gaan. "Een man verwoordde het, nogal oneerbiedig, zo: wat cava of wat witte wijn en je weet dat de vrouw met jou naar huis zal gaan." Zelfs als de twee geïnteresseerden al lang hebben uitgemaakt dat het bij één date zal blijven omdat er geen echte klik is komt er toch vaak seks aan te pas. "De nood is hoog, er is goesting en na een glas is het zo gebeurd."
Twee van de drie recent afgesloten huwelijken zal springen, berekende de FOD Economie. Bij een scheiding zijn de partners vandaag gemiddeld 42 jaar oud. Na een lange, stabiele en vaak monogame relatie begeven deze singles zich terug op de relatiemarkt. Soms gretig, soms naïef. Rika Ponnet weet dat vrouwelijke vijftigers al met soa's zijn geconfronteerd. "Aan een condoom wordt minder snel gedacht want vaak zijn deze vrouwen al in de menopauze. Bij het risico op een geslachtsziekte wordt veel te weinig stil gestaan." Bovendien bevinden vooral rijpere vrouwen zich bij het zoeken naar een partner in een minder sterke positie, zegt Ponnet. "Oudere alleenstaanden mannen hebben meer keuze, zij vinden vaak een jongere vrouw als partner. Dat is voor een vrouw veel moeilijker. Dus gaan ze sneller over tot seks, en zeggen minder snel neen tegen onveilig vrijen. In de hoop de partner zo aan zich te binden."
Het is als met alcohol, zegt seksuoloog Wim Slabbinck. "Het zijn juist de vijftigers die zich op restaurant goed laten gaan en dan nog jolig achter het stuur kruipen." Het grote sekspert-onderzoek aan de UGent wees uit dat vijftig-plusser, na dertigers, het meest seks hebben buiten hun vaste relatie. "Het zijn dus niet de twintigers die buiten de lijntjes kleuren."
Condoomvrees
De generatie die seksueel volwassen werd mét de pil en zonder de dreiging van aids ziet een condoom vaak als een overbodig attribuut. Mogelijk speelt bij oudere mannen een onderliggende condoomvrees, denkt Slabbinck. "Ze kampen vaker met erectieproblemen, hebben mogelijk minder ervaring met het omdoen van een condoom en kunnen vrezen dat het de erectie nog meer bemoeilijkt."In Nederland stelt de overheid vast dat meer heteroseksuele veertigers zich laten testen op soa's. Zij blijken vooral last te hebben van chlamydia, genitale wratten en herpes. Ook in Australië en Groot-Brittannië zijn opmerkelijke stijgingen genoteerd van geslachtsziekten bij 50- en 65-plussers. De tendens wordt niet bevestigd uit de Belgische cijfers, verzameld door het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid. Zij analyseren de diagnoses opgestuurd door artsen. Dat gebeurt op vrijwillige basis, de cijfers zijn dus onvolledig. Er worden geen gedetailleerde analyses gemaakt naar geslacht en leeftijd in combinatie met seksuele oriëntatie. Zo worden de resultaten beïnvloed door het relatief hoge aantal oudere homomannen, die zich wel regelmatig laten testen. Wetenschappelijk onderzoek naar de gezondheid van oudere seksueel actieve volwassenen is zeldzaam.
Sandra Van den Eynde, beleidsmedeweker hiv en soa bij Sensoa, zegt dat uit de - onvolledige - cijfers geen urgentie blijkt. "We zouden dieper moeten graven, maar volgens mijn hypothese is er geen stijging. Het is niet omdat ouderen meer seks hebben, dat die ook onveilig zou zijn." De boodschap die Sensoa op scholen en naar jongeren communiceert geldt overigens voor iedereen die seksueel actief is, zegt zij: als je in een nieuwe relatie wil vrijen zonder condoom, laten beide partners eerst best een test doen.
