Wetenschap
Studie: deze vissen verlaten de zee om zich te ontwikkelen tot landdieren
Hoe en waarom vissen evolueerden tot landdieren, is een van de grote vragen van de evolutieleer. Volgens Australische onderzoekers kan een vergelijkbare ontwikkeling die zich vandaag voltrekt op de Cookeilanden tot antwoorden leiden.
Onderzoekers van de universiteit van New South Wales bestudeerden verschillende soorten slijmvissen in Rarotonga, een eiland ten noordoosten van Nieuw-Zeeland. De vissen blijken zich verrassend goed te kunnen aanpassen aan het leven op vaste grond en de wetenschappers vermoeden dat ze zich aan het ontwikkelen zijn tot landdieren.
Verder onderzoek kan misschien leiden tot een antwoord op de vraag waarom vissen zo'n 400 miljoen jaar geleden de zee verruilden voor een leven op het land. Dat vergt immers een gigantische inspanning, en voor slijmvissen is dat niet anders.
Hoogtij
Deze vissen zijn nog altijd thuis in het water. Tijdens laagtij zoeken ze naar voedsel in poelen, maar als het waterpeil stijgt nestelen ze zich op de rotsen aan de kust. De vissen hebben kieuwen, wat betekent dat ze water nodig hebben om te ademen. Maar ze blijken alle nodige zuurstof te kunnen halen uit druppeltjes in de lucht, spatten van de oceaan en vochtige kloven in de rotsen.
Een belangrijke vraag is waarom de vissen bij hoogtij het land verkiezen. De onderzoekers schrijven in het vakblad The American Naturalist dat ze zo wellicht willen ontsnappen aan roofdieren die bij hoogtij opduiken. Platvissen, baarzen en palingen kunnen hen daar immers niet volgen.
Om die theorie te testen, vervaardigden de onderzoekers slijmvissen uit kunststof die ze onderdompelden in het water. Bij hoogtij volgde een 'bloedbad': het lokaas werd teruggevonden met bijtmarkeringen, doorboringen en ontbrekende delen.
Druk
Ook aan land zijn er natuurlijk roofdieren, maar op een eiland als Rarotonga zijn die eerder zeldzaam. Het is dus de ideale omgeving voor een dergelijke evolutie. Volgens de onderzoekers ervoeren vissen 400 miljoen jaar geleden mogelijk een vergelijkbare druk om uit het water te komen.