Slimme mensen zijn gelukkiger met weinig vrienden
"L'enfer c'est les autres" (De hel dat zijn de anderen) zei de Franse filosoof Jean-Paul Sartre. En volgens een nieuwe studie zou dat voor slimme mensen wel eens kunnen kloppen.
Evolutionaire psychologen van de London School of Economics en de Singapore Management University onderzochten wat een leven nu aangenaam maakt. Terwijl dat vraagstuk in het verleden vooral behandeld werd door priesters, filosofen en schrijvers, buigen nu ook economen, biologen en andere wetenschappers zich over dit thema. Wat maakt een mens gelukkig?
Volgens Satoshi Kanazawa van de London School of Economics en Norman Li van de Singapore Management University is de jager-verzamelaarlevensstijl van onze voorouders de basis van wat ons vandaag gelukkig maakt. "Situaties en omstandigheden die het levensgeluk van onze voorouders verhoogden, kunnen ook vandaag ons levensgeluk verhogen", zo stellen Kanazawa en Li, die deze theorie de 'savanne gelukstheorie' noemen.
Met hun 'savanne gelukstheorie' proberen Kanazawa en Li de resultaten van een grote Amerikaanse enquête te analyseren. 15.000 volwassenen tussen 18 en 28 jaar namen deel aan de enquête, die twee belangrijke resultaten voortbracht: mensen in dichtbevolkte gebieden zijn minder gelukkig en mensen met veel vrienden zijn gelukkiger. Maar er is één uitzondering: voor intelligente mensen geldt het omgekeerde.
Slimme mensen hebben minder vrienden
"Het effect van bevolkingsdichtheid op geluk was meer dan dubbel zo groot voor mensen met een laag IQ dan voor mensen met een hoog IQ", schrijven Kanawaza en Li. "Intelligente mensen zijn zelfs minder gelukkig als ze vaker met hun vrienden moeten omgaan." Als slimme mensen veel tijd moeten spenderen met hun vrienden, worden ze dus ongelukkig.
Vriendschaps- en familiebanden worden beschouwd als de basis van geluk en welzijn, maar voor slimme mensen blijkt dus het tegenovergestelde te gelden. Hoe komt dit?
Andere doelen
"Mensen met een hoog IQ zullen minder tijd spenderen aan socializen omdat ze gefocust zijn op andere langetermijndoelstellingen", zegt Carol Graham, onderzoekster aan Brookings Institution. Heel slimme mensen, zoals een dokter die kanker probeert te genezen of een schrijver die een roman schrijft, zullen minder sociaal contact opzoeken, omdat het hen weerhoudt van hun doel.
Slimme mensen passen zich sneller aan
De savanne gelukstheorie van Kanazawa en Li geeft een andere verklaring voor het fenomeen. De theorie start vanuit de premisse dat ons brein is geëvolueerd in de Afrikaanse savanne duizenden jaren geleden. Omdat er toen minder dan één persoon per vierkante kilometer woonde, heeft ons brein het moeilijk om vandaag in een dichtbevolkt gebied te wonen.
Hetzelfde geldt voor vriendschap: "Onze voorouders leefden als jagers en verzamelaars in kleine groepen van ongeveer 150 personen. In zulke samenlevingen was contact met vrienden en familie belangrijk om te overleven en voor de voorplanting. Daarom zijn we vandaag nog altijd sociale wezens." Maar omdat onze maatschappij razendsnel is veranderd, hebben onze hersenen het moeilijk om zich aan te passen. Er is eigenlijk een mismatch tussen de wereld van vandaag en wat ons brein en lichaam aankunnen.
Slimme mensen kunnen zich volgens Kanazawa en Li beter aanpassen aan een snel veranderende wereld. "Slimme mensen hebben minder problemen om met nieuwe evolutionaire situaties om te gaan", schrijven ze. Wie slim is, zal zich dus makkelijker aanpassen aan een moderne wereld. Zo zullen slimmeriken gemakkelijker aarden in een dichtbevolkt gebied en zullen ze de jager-verzamelaarlevensstijl sneller overboord gooien om hun ambities na te jagen.
