Gezondheid
Slechte tanden erfelijk? Nee hoor, een ongezonde mond eet je zelf bij elkaar
Een slecht gebit zit niet in de genen. Iemands gedrag bepaalt of er gaatjes ontstaan. Wie veel suiker eet, kweekt vanzelf de slechte bacteriën.
Tandbederf is een van de meest voorkomende kwalen. Hoe vaak ouders hun kinderen ook manen twee maal daags goed te poetsen, bij negentien van de twintig mensen is het gebit aangetast door bacteriën. Vooral de streptokokken zijn berucht. Zij leven op de suikers in het speeksel en zetten die om in zuren die het tandglazuur aantasten.
Maar wordt een mens met die bacteriën geboren of komen ze in de loop der jaren aanwaaien? Voor een antwoord op die vraag onderzochten Amerikaanse genetici het orale microbioom van 485 een- en twee-eiige tweelingen, allemaal tussen vijf en elf jaar oud. Het idee daarbij was dat de bacteriële samenstelling van het speeksel bij het ouder worden snel verandert en dat tweelingen in dezelfde omgeving opgroeien. De erfelijke bijdrage zou zo zichtbaar moeten worden.
Inderdaad, bij de eeneiige tweelingen waren de overeenkomsten veel groter. Dat duidt erop dat de mens bij zijn geboorte een trits mondbacteriën meekrijgt. Maar: die geërfde bacteriën spelen nauwelijks een rol bij het tandbederf. Daarnaast ontdekten de Amerikanen dat deze bacteriën in de loop van een mensenleven worden verdrongen door andere.
Eetgewoonten
Welke dat zijn, bleek van iemands eetgewoonten af te hangen. Kinderen met een suikerrijk dieet hadden veel bacteriën in hun mond die gaatjes veroorzaken. En vice versa: wie weinig suiker at, was gezegend met een onschadelijke bacteriekolonie.
De onderzoekers vonden geen duidelijk verband tussen goed poetsen en een gezond gebit. Daar leende deze studieopzet zich niet voor, schrijven ze in het vakblad Cell Host & Microbe. Maar ze kondigen aan dat ze de tweelingen zullen blijven volgen. En dan zullen ze ook op hun mondhygiëne letten.
Omgeving bepalend voor bacteriën
Toevallig berichtten deze week Britse wetenschappers ook dat de mix van mondbacteriën door de omgeving wordt bepaald. Je wisselt vooral bacteriën met je huisgenoten uit, schrijven ze in het digitale blad mBio. Dat hoeft niet via intiem contact, de microben springen ook over door handenschudden of via voorwerpen in huis en deurknoppen. Vooral tussen jonge kinderen en hun ouders zijn de overeenkomsten groot. Kinderen boven de tien pikken meer op van de buitenwereld.
De Britten ontdekten dit toen ze het DNA en het speeksel van 184 ultra-orthodoxe Asjkenazische joden vergeleken. Deze groep leeft volgens zeer strakke voedselregels, zodat de onderzoekers de invloed van het dieet juist konden uitsluiten.
