NieuwsWetenschap
Pinguïns tonen tekenen van zelfbewustzijn in spiegeltest
Wanneer ze in de spiegel kijken, kunnen adeliepinguïns uitmaken dat ze zichzelf zien en niet een soortgenoot, zo stelt een nieuwe studie. Toch zijn de pinguïns (nog) niet volledig geslaagd voor de befaamde spiegeltest.
Mogelijk hebben ook adeliepinguïns, die op Antarctica leven, een vorm van zelfbewustzijn. Dat concluderen Indiase wetenschappers in een publicatie die nog door de controle van collega’s moet. Maar omdat bewustzijn bij andere dieren dan wijzelf zo’n geliefd thema is, krijgt deze ‘preprint’ nu al volop aandacht.
De onderzoekers onderwierpen pinguïns die op het Svenner-eiland in oostelijk Antarctica leven aan de spiegeltest. Die is in de jaren 70 ontwikkeld om uit te maken of ook andere diersoorten zichzelf in de spiegel herkennen. Doorgaans krijgt een dier een vlek op zijn lichaam geverfd. Wie dan pogingen onderneemt om de vlek op het eigen lijf weg te wrijven, herkent zichzelf in de spiegel. Een handvol soorten reageert zo zelfbewust, waaronder paarden, Aziatische olifanten, sommige primaten, dolfijnen en de reuzenmanta (een rog).
De pinguïnonderzoekers stellen dat hun resultaten wijzen op een zekere graad van zelfbewustzijn, anderen zijn niet volledig overtuigd.
Meer agitatie
In een eerste scenario dreven de biologen drie dieren in een kartonnen omheining met twee spiegels. De dieren concentreerden zich op die spiegels en onderzochten het beeld in de spiegel. Dat deden ze onder andere door snelle bewegingen te maken met hun hoofd, lichaam of vinnen.
Bij de tweede test kregen vier dieren enkel hun onderlijf te zien: ter hoogte van hun hoofd en bovenlijf was de spiegel met stickers afgeplakt. De dieren waren daardoor meer geagiteerd dan in de eerste test en probeerden de stickers weg te halen door erin te pikken. Dat kan er volgens de onderzoekers op wijzen dat ze zichzelf willen zien, maar ook dat ze zich ongemakkelijk voelen omdat ze de ogen van ‘de pinguïn in de spiegel’ niet zien.
In de laatste test kregen de dieren gekleurde slabbetjes om. Dat had geen effect: ze bestudeerden hun reflectie, maar ze probeerden niet de slabbetjes weg te halen.
Volgens de onderzoekers wijst dit alles op een vorm van zelfbewustzijn die de dieren mogelijk hebben ontwikkeld door in sociale kolonies van duizenden vogels te leven. Anderen, zoals de beroemde primatoloog Frans de Waal (Emory University), zijn niet overtuigd omdat de dieren niet reageerden op de slabbetjes. Volgens de bedenker van de spiegeltest, Gordon Gallup (University at Albany), kan het dat pinguïns zichzelf herkennen, maar is meer onderzoek nodig.
