"Opwarming van de aarde overschrijdt dit jaar voor het eerst de kaap van 1°C"

Cijfers van januari tot september tonen aan dat de gemiddelde temperatuur wereldwijd 1,02°C boven het gemiddelde tussen 1850 en 1900 ligt. Als die trend zich doorzet, zal 2015 het eerste jaar zijn waarin die 'mijlpaal' wordt overschreden. Dat betekent dat de aarde zich al halfweg een opwarming van 2°C bevindt, het kantelpunt waarop de klimaatverandering dramatische gevolgen zal hebben.

Omdat het niet duidelijk is wat de gemiddelde temperatuur op aarde was voor rond 1750 de industriële revolutie begon en het gebruik van fossiele brandstoffen de hoogte in ging, vertrouwt het Met Office op de gemiddelde temperatuur die werd gemeten tussen 1850 en 1900.

De Britse meteorologische dienst werkte voor de resultaten van 2015 samen met de Climate Research Unit van de universiteit van East Anglia. Volgens hun metingen lag de gemiddelde globale temperatuur in de eerste negen maanden van dit jaar op 1,02°C, met een foutenmarge van 0,11°C.

Wetenschappers gaan ervan uit dat de grens van 1°C in 2015 bereikt zal worden, door een combinatie van de uitstoot van broeikasgassen en de impact van het weerfenomeen El Niño. "We hebben gezien hoe El Niño zich dit jaar ontwikkeld heeft in de Grote Oceaan en dat zal een impact hebben op de globale temperatuur van dit jaar", stelt Stephen Belcher, directeur van het Met Office Hadley Centre, aan de BBC. "In het verleden zijn er nog zo'n milieueffecten geweest, maar dit is de eerste keer dat we de drempel van 1°C zullen overschrijden. Het is duidelijk dat het de invloed van de mens is die ons modern klimaat in onontgonnen terrein stuurt."

Klimaattop

Sinds 2013 heeft de opwarming van de oceanen en het aardoppervlak nieuwe hoogtes bereikt. 2014 ging de geschiedenis in als het warmste jaar sinds het begin van de metingen, en het ziet er naar uit dat 2015 dat record nog zal breken. Volgens wetenschappers wordt ook 2016 een erg warm jaar. Ze verwachten dan ook dat de grens van 1°C de komende jaren nog vaker zal worden overschreden.

"Dit jaar zal dat voor het eerst gebeuren, maar dat betekent niet noodzakelijk dat elk komend jaar een graad of meer boven het niveau van voor de industriële revolutie zal uitstijgen", zegt Peter Scott, hoofd klimaatmonitoring van het Met Office, aan de BBC. "Als de aarde in de komende decennia blijft opwarmen, zullen we steeds meer jaren zien die deze kaap overschrijden, tot het de norm wordt."

Eind deze maand gaat in Parijs de langverwachte klimaattop van start, waarop de wereldleiders tot een akkoord moeten komen over de beperking van de opwarming van de aarde. In 2020 loopt het klimaatakkoord van Kyoto af. Na de mislukte top van 2009 in Kopenhagen, spraken de wereldleiders in 2010 in Cancun af om de opwarming van de aarde niet boven de 2°C te laten stijgen.

Volgens de Verenigde Naties zijn de huidige inspanningen echter onvoldoende om die norm te halen.