Online trackers dwarsbomen? Maak voldoende ruis

Dan Schultz vertelde in 'Wired' dat hij de website 'Internet Noise' uit pure verbijstering bouwde. Hij kan niet geloven dat internetproviders in de Verenigde Staten data mogen verkopen aan derden zonder dat klanten daar toestemming voor moeten geven.

Schultz' programmaatje neemt Google van je over in een aantal tabbladen. Voor je het weet zie je als vegetariër op de website van 'Bacon Freak' verleidelijke afbeeldingen van spek met een blinkende vetrand of beland je op de website 'Made in China', waar je tegen scherpe prijzen tuinmateriaal kan kopen om in de tuin te werken die je niet hebt.

Met een druk op de 'make some noise'-knop van de 'Internet Noise'-website begint je browser willekeurige websites te bezoeken. De cookies, die op basis van je surfgedrag achterhalen wat je interesses zijn om zo gepersonaliseerde advertenties aan te bieden, raken door 'Internet Noise' hopeloos in de war. Je misleidt de online trackers door een vals pad te construeren. Databases van marketeers raken gevuld met rommel.

Voor alle duidelijkheid: in Europa mogen internetproviders zulke gegevens niet verkopen. Dat neemt niet weg dat allerlei andere geïnteresseerden over je schouder meekijken om te zien wat je op het net uitsteekt.

Gewiekst internetactivisme

'Internet Noise' is niet de eerste in zijn soort. Ook klassieke adblockers, die advertenties op websites verbergen, worden soms verrijkt met een gelijkaardige vertroebelingsstrategie. Toepassingen zoals Track Me Not of Adnauseam voeren op de achtergrond massa's zoekopdrachten uit of klikken elke mogelijke online advertentie aan die ze tegenkomen. De zoekopdrachten of clicks waar marketeers voor betalen zijn op die manier geen sikkepit waard.

“Zulke initiatieven maken mensen in de eerste plaats bewust van het kluwen dat het internet is”, weet Rob Heyman (VUB), die zich verdiept in verhouding tussen marketing, data en privacy. Hoewel dat volgens hem zeker zin heeft, trekt hij de effectiviteit in twijfel. “Google en Facebook vinden er meestal snel een antwoord op. Het zijn meestal kleinere partijen, zoals uitgevers, die er de echte gevolgen van zullen dragen.”

“Op het internet zit het vol met kleine partijen die een stukje van het reclamebudget willen meepikken”, weet Dennis Peeters van The House of Marketing. “Algoritmes bepalen waar advertenties getoond worden, maar diegene die betaalt, heeft soms geen idee wie de reclame gezien heeft en wie een stukje van de taart opeiste.” Er zijn met andere woorden andere katten te geselen dan wat gewiekst internetactivisme.

Meer dan internetactivisme is het volgens cyber experts ook niet. “Het is niet alleen vervelend als gebruiker dat er constant vreemde tabbladen draaien op je computer of smartphone, het slorpt ook nog eens sloten data op”, weet Koen De Bosschere (Ugent). Bovendien is het niet eens zo moeilijk voor een algoritme om het valse internetverkeer weg te filteren. “De kans is groot dat Google je zelfs blokkeert als het er achter komt dat je de boel sabboteert”, vult Bart Preneel (KU Leuven) aan.

Wie echt om zijn privacy geeft, kan bijvoorbeeld beter via een virtual private network (VPN) surfen. “Met een alternatieve provider versleutel je alle informatie over je surfgedrag”, zegt Preneel, “al is het niet altijd eenvoudig om te achterhalen of die alternatieve providers te vertrouwen zijn.” De meest efficiciënte weg is volgens beide experts online tracking juridisch verbieden.