ColumnDe schaal van Mulders
Mijn grootmoeder kende een slager die vrouwen door zijn gehakt draaide. Ze tuimelden door een valluik in de winkel zijn kelder in
Jean-Paul Mulders onderzoekt alles wat u bij de hersenkwabben kan grijpen.
We reizen om te leren, zeiden ze toen wij vroeger op schoolreis naar de Kosmos op de Kemmelberg vertrokken. Tegenwoordig reis ik vooral tussen onbegrip en verbijstering. Intelligente, welopgevoede vrienden bekijken mij meewarig als ze horen dat ik mij de boosterprik heb laten zetten. Er speelt een monkellachje om hun lippen. Ze blijven beleefd, maar je ziet ze denken: ocharme. Met dat soort mededogen kijkt de verlichte naar de sukkel die de weg naar de waarheid nog niet heeft gevonden.
Ik ben niet volslagen naïef en ik merk ook wel dat de vaccins rammelen. Dat betekent niet dat ik begrijp waarom 5G de schuld van alles, of Bill Gates de antichrist zou zijn. Straks wordt nog beweerd dat vader De Croo marsmannen verstopt op zijn hooizolder in Michelbeke. Zij lokken vrouwen met regenkapjes in de val en onderzoeken hun afweersystemen. Elvis leeft en komt er regelmatig op de koffie.
In mijn kindertijd bulkte het van de verhalen die een onweerstaanbare aantrekkingskracht op je uitoefenden, ondanks hun zweem van ongeloofwaardigheid. Als je loog, verscheen er een zwart kruis op je voorhoofd. Keek je scheel, dan riskeerden je ogen zo te blijven staan en als je kauwgom inslikte kon je maag daarvan samenplakken. Geheimzinnige tekens op snoepwikkels wezen de weg naar een goudschat. De vader van een schoolkameraad had al twee keer een lichtje zien branden in het donker. Zag je het een derde keer, dan was het wis en waarachtig dat je diezelfde dag nog zou sterven.
Mijn grootmoeder vertelde huiveringwekkende verhalen over paasklokken die je ogen kwamen uitpikken als je ze in hun vlucht betrapte. Ze kende ook een slager die vrouwen door zijn gehakt draaide. Ze tuimelden door een valluik in de winkel zijn kelder in.
Later maakte ik kennis met mythes voor gevorderden. De Amerikanen zijn nooit op de maan geweest en niet Al Qaida, maar de CIA zit achter de aanslagen op de Twin Towers. In de middeleeuwen werd al van Joden gezegd dat ze waterputten vergiftigden en later was de Holocaust volgens sommigen verzonnen.
Wantrouwen zit in de mens ingebakken en kan je het leven redden. Het is prettiger om een duidelijke schuldige te kunnen aanwijzen dan rond te dwalen in mist en onzekerheid. Hoe slechter het gaat in de wereld, hoe gemakkelijker complottheorieën zich verspreiden.
De coronacrisis, las ik ergens, is een snelkookpan van broodjeaapverhalen. Ze zijn niet getoetst aan de wetenschap – dat is nu eenmaal de aard van het beestje – of door feiten onderbouwd. Iedereen denkt er het zijne van en toetert dat in het rond. Een mening is waard wat de gek ervoor geeft. Je kunt klimaatnegationist zijn ondanks duizenden wetenschappers die het tegendeel beweren.
“De stelling dat alle meningen evenveel waard zijn,” post een kennis op Twitter, “is even kwalijk als de opwarming van de aarde.”
“Dat is dan jouw mening hè”, reageer ik. Ze kan ermee lachen en beloont mij met een hartje.
Die slager van mijn grootmoeder is overigens door de mand gevallen. Een man die in de auto zat te wachten voor de slagerij, vond dat zijn vrouw wel erg lang wegbleef.
Ze konden nog net de machine stoppen voor zij verdween in een sliert worsten.
