Wetenschap
Maakt huisstof ons dik? Nieuwe studie stelt dat stofdeeltjes hormonen verstoren
Wie niet wil verdikken, moet zijn huis stofvrij houden. Dat is, kort gezegd, het besluit van een nieuwe Amerikaanse studie die gepubliceerd is in Environmental Science and Technology. Huisstof kan hormoonverstorende stoffen overbrengen, die lichaamscellen ertoe aanzetten vet op te bouwen.
Als we de nieuwe studie mogen geloven, is een weekje niet poetsen dan toch niet zo onschuldig. De stofdeeltjes die door onze woningen dwarrelen, blijken hormoonverstorende stoffen (EDC's) te bevatten, synthetische of natuurlijke samenstellingen die kunnen interfereren in de lichaamshormonen. Het gaat bijvoorbeeld om brandvertragers in zetels en tapijten en ftalaten, stoffen die worden toegevoegd in plastic om de flexibiliteit te verbeteren. Die stoffen belanden in ons lichaam doordat we ze inademen, inslikken of absorberen via de huid.
Het was al geweten dat EDC's een reeks andere mogelijke gezondheidsrisico's inhouden. Zo zijn ze bijvoorbeeld geassocieerd met leerproblemen. Maar we kunnen er ook van verdikken, zo toonden onderzoekers van Duke University in de Amerikaanse staat North Carolina nu aan in experimenten. Het gaat weliswaar om een eerste, kleine, studie, maar het is de eerste keer dat werd aangetoond dat huisstof, vermengd met EDC's, cellen kan aansporen om meer vet op te bouwen.
Muizen
De onderzoekers verzamelden stofstalen uit elf woningen en gingen in het labo de effecten daarvan na op de cellen van muizen. Daarbij werden 44 veel voorkomende stoffen getest. Slechts één staal bleek geen effect te hebben. De overige stofjes prikkelden de cellen om meer vet op te bouwen, of deden ze splitsen waardoor een grotere poel van potentieel toekomstige vetcellen ontstond.
De stoffen die het meest blijken aan te zetten tot vetproductie, zijn de pesticide pyraclostrobine, de vuurvertrager TBPDP en dibutylftalaat, een veelvoorkomende stof in plastic.
Verrassend is dat zelfs zeer kleine hoeveelheden stof meetbare gevolgen hebben. De onderzoekers stelden al een effect vast bij 3 microgram (0,003 milligram) stof. Ter vergelijking: het Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA) schatte eerder dat kinderen per dag 50 milligram huisstof opnemen.
Kinderen
Het onderzoeksteam vermoedt dat het risico vooral groot is bij kinderen. Eerdere studies toonden aan dat EDC's vooral schadelijk zijn tijdens fases van ontwikkeling, zoals de zwangerschap, de kindertijd en de puberteit, omdat ze hormonen kunnen verstoren die nodig zijn voor de groei.
Sommige producenten hebben het gebruik van EDC's in hun producten al beperkt, maar er worden er nog altijd veel verwerkt in consumentengoederen. Het Europees Chemicaliënagentschap besliste vorige maand unaniem om bisphenol A, een veelvoorkomende EDC, te erkennen als een bedreiging voor de gezondheid, waardoor ze binnenkort mogelijk verboden wordt in Europese landen. De stof, die onder andere verwerkt wordt in cd's, dvd's en waterflessen, is gelinkt aan kanker, leerproblemen en diabetes.
