Gezondheid
Last van een winterdip? Met deze 9 tips raak je er weer bovenop
De donkere dagen en barre temperaturen aan het begin van een nieuw jaar kunnen al eens wat sombere gevoelens teweeg bregen. Ook last van vermoeidheid, prikkelbaarheid en maar bijster weinig zin om één voet buiten de de deur te zetten? Dan volgen hier enkele nuttige tips om er weer bovenop te geraken.
1. Weet wat je eet
Essentieel voor een gezonde geest in een gezond lichaam zijn voedingsstoffen om de motor draaiende te houden. Hoewel mensen met een winterdip meestal net zin krijgen vet en koolhydraatrijk voedsel, is het belangrijk daar niet aan toe te geven. Ze zorgen immers voor een ongezond en futloos gevoel én werken ook nog eens negatief in op ons gemoed. Gezonde voedingsstoffen daarentegen kunnen een positieve impact hebben.
Twee belangrijke voedselgroepen zijn - hoe kan het ook anders - groenten en fruit. Vooral groene groenten -zoals broccoli, spinazie, groene kool en erwten - bevatten veel vitamine B, een stof die een positief inwerkt op de neurotransmitters die onze stemming bepalen. Ook Omega 3 - aanwezig in vette vissoorten als sardientjes, makreel, forel en zalm en ook in noten en zaden- heeft een heilzame werking: de substantie stimuleert de aanmaak van serotonine en dopamine in onze hersenen, beloningshormonen die we ook afscheiden na plezierige activiteiten als eten, sport en bij verliefdheid.
Leuke extra: ook chocolade - zwarte welliswaar - bevat stoffen die onze mood tijdelijk een boost geven.
2. Breng licht in je leven
Mensen die te maken krijgen met een Seasonal Affective Disorder of - in lichtere vorm - een winterdip hebben vaak een tekort aan zonlicht. Breng daarom zoveel mogelijk natuurlijk licht binnen in je woning en werkplek. Omdat natuurlijk zonlicht in de winter nu eenmaal minder ruim voorhanden is, kan je ook werken met kunstlichtvarianten. Heel effectief in de bestrijding van een sombere stemming blijkt een toestel dat een zonsopgang simuleert.
Voor wie deze maatregelen niet ver genoeg gaan, is er ook nog echte lichttherapie. De laatste jaren werden tal van behandelingen ontwikkeld waarbij de patiënt enkele weken dagelijks twee à drie uur plaatsneemt in een speciale lichtbak, waar hij of zij wordt blootgesteld aan een intens wit licht.
3. Beweeg
Ook al lijkt het alsof de winterdip alle energie uit je lijf weggezogen heeft en uitgeput neerploffen op de bank - met een warme kop chocolademelk en een goed boek - de enige optie is, weersta aan de verleiding, trek je loopschoenen aan en ga naar buiten. Wetenschappelijk onderzoek toont immers aan dat fysieke inspanning positief inwerkt op het gemoed. Wie het niet zo op sporten begrepen heeft, geen nood: een studie aan Harvard University wijst uit dat ook 35 minuutjes wandelen - in de frisse buitenlucht- per dag volstaat om je fitter en vitaler te voelen. Vooruit met die benen dus.
4. Plan een vakantie
Voor wie het toch liever iets minder inspannend aanpakt, is er natuurlijk ook een alternatief. Ander onderzoek wijst uit dat ook het plannen van een (zomer)vakantie al een aardige boost voor het humeur kan betekenen. Wie baalt van de koude temperaturen en dikke wintertruien hier, is er misschien bij gebaat het hoofd al op warmere en exotischer oorden te zetten.
5. Zoek gezelschap & sociaal contact op
Hoewel een winterdip ervoor kan zorgen dat je helemaal geen zin hebt in sociaal contact, is dat vaak toch net wat je nodig hebt. Zoek daarom het gezelschap op van vrienden, familie en mensen van wie je houdt. Sociaal contact zorgt ervoor dat je je gedachten even kan verzetten, waardoor negatieve of depressieve gevoelens van de radar verdwijnen.
Ook fysieke aanraking - een stevige knuffel of innige omhelzing - werkt positief in op ons gemoed. Wanneer mensen fysiek met elkaar in contact komen, verlaagt dat de hoeveelheid cortisol - een stresshormoon dat verantwoordelijk is voor de zogenaamde 'fight or flight'-respons - in ons bloed. Bovendien wordt er ook oxytocine aangemaakt, een zaligmakend hormoon dat vooral voorkomt wanneer mensen zich geliefd voelen.
De zin van het leven? Onze verbinding met anderen
Steeds meer psychologen en onderzoekers hameren op de behoefte van mensen om zich met elkaar te verbinden. Onder meer psychiater Dirk De Wachter en psychologe Brené Brown zijn ervan overtuigd dat onze interrelationele banden zin van het leven beslaan. "Menselijk contact is het enige dat het leven zin geeft en bijgevolg ook het enige waar we geluk uit halen", zegt Brown in een inspirerende TED-Talk. Lees er hier meer over.
6. Kies de juiste toon
Een andere manier om een neerslachtig gevoel te lijf te gaan is met een streepje muziek. Aan de impact van muziek op onze gemoedstoestand werden al tal van wetenschappelijk studies gewijd. Verschillende onderzoeken wijzen uit dat mensen die bij een sombere stemming kiezen voor een levendig muziekje, daardoor hun zweem van negativisme sneller achter zich kunnen laten en hun emotionele balans terug kunnen herstellen. Een minder goed idee is het om te kiezen voor melancholische toon: muziek met een donker kantje zou de depressieve teneur wel eens kunnen versterken.
7. Verwen jezelf
De boog moet niet altijd gespannen staan, zeker niet wanneer je lichaam en geest aangeven dat het tijd is om gas terug te nemen. Bij een aanstormende winterdip is belangrijk die signalen optijd op te merken en ze ook serieus te nemen. Om jezelf de ruimte te geven mentaal opnieuw op te laden, moet je jezelf van tijd tot tijd ook eens durven verwennen. Gun jezelf eens een pleziertje en neem voldoende me-time: ga om een relaxerende massage, neem een warm bad, pik een filmpje mee of kook eens uitgebreid voor jezelf.

8. Vermijd cafeïne, suiker en alcohol
Net zoals sommige voedingsstoffen heilzaam kunnen inwerken op onze stemming, zijn er ook stoffen met een negatieve invloed. Een bijzonder heimelijke boosdoener is suiker. Hoewel suiker in eerste instantie energie lijkt aan te leveren, is dat net niet het geval. Een teveel aan suiker zorgt voor pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel en brengt ons lichaam uit evenwicht. Bovendien worden sommige suikers in de darmen omgezet in acetaldehyde, een stof die zich kan binden aan neurotransmitters en zo mee aan de basis kan liggen van depressieve gevoelens.
Ook het nuttigen van alcohol is geen goed idee als je je al een beetje down voelt, alcohol heeft immers de neiging die reeds aanwezige stemming te versterken. Tot slot is ook cafeïne te mijden: cafeïne zorgt namelijk voor een tijdelijke stijging van het adrenalinegehalte in ons bloed, wat een soort van 'stressreactie' teweeg brengt.
9. Slaap
Een laatste tip in de bestrijding van de winterblues is 'zorg voor een goede nachtrust'. Te weinig slaap is moordend voor zowel de fysieke als geestelijke gezondheid. Niet alleen oefent onvoldoende slaap een negatieve invloed uit op onze stofwisseling en ons immuunsysteem en roept het stressreacties op, daarnaast blijkt het ook onze emotionele stabiliteit grondig te verstoren. Bij te weinig slaap zou het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor angstgevoelends, depressie en andere psychiatrische stoornissen namelijk extra gestimuleerd worden.
Let echter op dat je ook niet overslaat in de andere richting, want ook een teveel aan slaap is niet gezond. Zorg eerder voor een evenwichtig slaappatroon dat uitgaat van ongeveer acht uur slaap per nacht.