Wetenschap
Kankerverwekkende teflonpannen: ook in Belgische keukens
De kans dat u giftige teflonpannen in uw keukenkast heeft staan, is niet gering. Erger nog: het is niet irreëel dat u het schadelijke PFOA in uw bloed heeft, een stof die tot voor kort in die pannen gebruikt werd. Dat zegt Lode Godderis, professor arbeids- en milieu-geneeskunde aan de KU Leuven, vandaag in De Standaard.
In ons land heeft het teflonschandaal nooit veel beroering veroorzaakt, maar in de Verenigde Staten lopen nog steeds 3.500 rechtszaken tegen het Amerikaanse chemiebedrijf DuPont, uitvinder van teflon. Niet verwonderlijk. Bijna 45 jaar lang heeft dat bedrijf verzwegen dat de stof PFOA (perfluoroctaanzuur), die gebruikt wordt voor de vervaardiging van teflon, giftig is.
Lever-, blaas-, nier- en teelbalkanker, een verhoogde cholesterol en geboorte-afwijkingen: het zijn maar enkele van de ziektes en aandoeningen die met PFOA geassocieerd worden. Toch werd de stof decennialang door DuPont verwerkt, tot het tien jaar geleden verplicht werd het gebruik gefaseerd af te bouwen.
Maandenlang in het bloed
PFOA is een verbinding van fluor en koolstof, die niet in de natuur voorkomt. Maar inmiddels zit de stof overal: in ons drinkwater, in de bodem, in onze voeding. En wellicht in uw bloed.
"Het probleem gaat verder dan antiaanbakpannen", zegt professor Lode Godderis in De Standaard. "PFOA zit ook in bakpapier, pizzadozen en veel andere vetafstotende voedingsverpakkingen. Op die manier komt de stof via verschillende kanalen in ons lichaam terecht."
De stof breekt zeer moeilijk af, waardoor ze maandenlang in het bloed aanwezig kan blijven, aldus Godderis. "Al wil ik nuanceren: zelfs als we aantonen dat je PFOA in je bloed hebt, wil dat niet zeggen dat je sowieso kanker krijgt. Alles hangt af van de dosis en de eventuele combinatie met andere kankerverwekkende stoffen."
Het gebruik van PFOA is inmiddels verboden in de Verenigde Staten en in Denemarken. DuPont is in 2013 wereldwijd gestopt met de verwerking ervan.
Correct gebruik
Moet u uw oude pannen dan allemaal de deur uit gooien en vervangen door nieuwe? Volgens Godderis niet. "De stof is enkel kankerverwekkend bij blootstelling", zegt hij. "En bij een correct gebruik is die er niet."
Als er geen krassen in de beschermlaag zitten, kan u uw pannen dus probleemloos blijven gebruiken. Om te vermijden dat de beschermlaag beschadigd raakt, gebruikt u het best houten roerlepels, wast u de pan af met een zachte spons en laat u hem niet oververhitten.
Overigens is het nog de vraag of de chemische stoffen die DuPont en andere bedrijven gebruiken als vervanger voor PFOA zoveel beter zijn.
De Environmental Working Group stelde eerder dit jaar nog in een rapport dat dat niet noodzakelijk het geval is.
