Kan de airco op kantoor het coronavirus verspreiden?

Kan ik op kantoor besmet raken met het coronavirus? Die vraag speelt nu dat meer mensen weer op kantoor gaan werken. Steeds vaker op verzoek van de werkgever, in andere gevallen omdat het gewoon weer kan en gezellig of lekker rustig is. In al die kantoren gelden de bekende coronaregels: anderhalve meter afstand houden en letten op hygiëne. Aanvullend zijn er misschien looplijnen aangebracht op de vloer. Maar hoe zit het met de airco, die op warme dagen overuren draait. Kan die kunstmatige luchtstroom virusdruppeltjes verspreiden?

Daarvoor moet eerst een andere vraag worden beantwoord. Namelijk: kan het coronavirus zich door de lucht verplaatsen? De meeste druppels die iemand naar buiten niest of hoest zijn zo zwaar dat ze op de grond vallen. Maar hele kleine druppeltjes virus – ook wel aerosolen genoemd – kunnen blijven zweven. Inmiddels zijn er overtuigende aanwijzingen, beschreven in buitenlandse studies, dat virusdruppeltjes gedurende langere tijd (uren) in de lucht kunnen blijven hangen.

Het klimaat binnenshuis, zeker indien de lucht wordt geconditioneerd, is gunstig voor virusoverdracht zegt viroloog Louis Kroes van het UMC in Leiden. Een studie gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet onderbouwt die stelling.

Stel dat het virus blijft zweven in een gunstig binnenklimaat, waarvoor dus aanwijzingen zijn, kan het virus dan van het ene computerblok naar het andere blok zweven, voortgestuwd door de airconditioning van een gebouw?

De airco in de bus zou een rol hebben gespeeld

Chinese deskundigen in de provincie Hunan berichtten in maart over een besmette man die in een bus andere passagiers infecteerde. De airco in de bus zou een rol kunnen hebben gespeeld bij de verspreiding van het virus, suggereerden de onderzoekers. Een andere Chinese studie wees op de besmetting van tien mensen die dezelfde avond in een restaurant in Guangzhou aan drie verschillende tafels zaten te eten. De onderzoekers concludeerden dat bij deze uitbraak de overdracht van uitgeproeste druppels werd veroorzaakt door de luchtstromen van de ventilator in de richting van de andere gasten.

Meer dan een aanwijzing dat airco's een rol spelen bij de verspreiding van het virus zijn deze onderzoeken echter niet. De onderzoeken krijgen pas gewicht als met een proefopstelling de situatie wordt gesimuleerd, zoiets is nu niet uitgevoerd.

Nog onbekend is bijvoorbeeld hoe besmettelijk in de lucht hangende coronavirussen blijven, laat staan als ze worden rondgeblazen door een airco. Hoogleraar moleculaire virologie Ron Fouchier (Erasmus MC) schat de kans op een besmettelijke verspreiding van het virus zeer gering. “Anders zouden werknemers tijdens het griepseizoen of na de vakantieperiode wanneer collega’s terugkeren uit het buitenland massaal griepklachten of diarree oplopen, en dat zien we niet. Voor geen enkel virus hebben we bewijzen dat deze juist door airco of klimaatcontrolesystemen verspreiden.”

Desalniettemin: beter voorkomen dan genezen. De Rehva, de Europese associatie voor ventilatie, verwarming en airconditioning, heeft een lijst met praktische maatregelen opgesteld om de kans op besmetting op kantoor te minimaliseren. Het belangrijkste advies: ventileer door ramen open te zetten. Het virus gedijt niet goed op buitenlucht. Als dat niet kan, laat de ventilatoren dan altijd blazen, ook in het weekend, aldus de Rehva.