‘Je kind een glas frisdrank per dag geven is net zo kankerverwekkend als je kind een sigaret laten opsteken’

Een van de meest gevreesde ziekten is kanker. Arts en onderzoeker William Cortvriendt (64) legt in zijn net verschenen boek Kankervrij uit hoe het komt dat we het risico daarop hebben verdubbeld in de afgelopen dertig jaar. ‘Ik raad je af ooit nog suiker te eten.’

Kankervrij blijven, hoe doe je dat?

William Cortvriendt: “Het leven is niet altijd eerlijk en dat geldt ook voor wel of niet kanker krijgen. Je kunt het risico daarop wel zo klein mogelijk maken door je leefstijl gunstig te veranderen. En wat even belangrijk is: als je kanker hebt, kun je de kans op een succesvolle behandeling met dezelfde aanpassingen groter maken.”

En die aanpassingen zijn?

“Als je de verschillende adviezen uit mijn boek opvolgt als je kanker hebt, dan verbetert niet alleen je kwaliteit van leven, maar ook de kans dat je overlijdt neemt af. Dan heb ik het over een ketogeen dieet volgen, af en toe vasten of een afgeleide daarvan, het zogenaamde Fasting Mimicking Diet, je stressniveau verlagen, langer slapen, vitamine D slikken en een half uur per dag matig intensief bewegen.”

Je kunt dus meer doen dan je misschien denkt?

“Voor zover we kunnen overzien, is het effect van aanpassingen in je leefstijl relevant en in sommige gevallen zelfs heel groot. Zo weten we dat chemotherapie en bestraling beter werken als deze behandelingen worden gecombineerd met het ketogeen dieet en kortdurend vasten. Stressvermindering en meer slapen hebben ook een anti-kankerwerking, net als voldoende hoge bloedspiegels van vitamine D. Die kunnen het risico op borstkanker met meer dan een factor 3 verlagen.

“Wat ik tegen zoveel mogelijk mensen met kanker zeg, is dat je behandeling pas compleet is met een leefstijladvies dat op jou is toegesneden. Mijn boek heeft dus consequenties: eigenlijk mag niemand de spreekkamer van de oncoloog meer uit zonder dat persoonsgerichte advies of een verwijzing naar deskundigen op dat terrein. Vandaar ook dat de uitgever vijfhonderd kankerspecialisten in Nederland en België het boek heeft opgestuurd. Het is gebleken dat mensen al met hun oncoloog in gesprek willen over deze adviezen. In elk geval kunnen ze deze bewezen leefstijlmaatregelen voor het grootste deel zelf toepassen.”

Wat maakt u zo zeker van uw zaak?

“Het aantal nieuwe gevallen van kanker is in de laatste dertig jaar verdubbeld, ondanks dat minder mensen roken en het aantal gevallen van longkanker daalde. Iemand die in 1930 was geboren, had een risico van ongeveer 37 procent om in zijn leven kanker te krijgen. Voor iemand die in 1960 is geboren, is dat opgelopen tot boven de 50 procent. Dit betekent voor een gezin van vier personen dat de kans dat een van hen ooit kanker krijgt 93,75 procent bedraagt.

“Een veelgehoorde verklaring voor deze stijging is dat we ouder worden en op latere leeftijd meer chronische ziekten krijgen. Waar, maar dit verklaart niet alles. Ook in bepaalde leeftijdsgroepen zoals die van zestigplussers is in drie decennia tijd het risico toegenomen met 35 procent. Dit zijn uiterst alarmerende cijfers die alleen verklaard kunnen worden door recente veranderingen in onze omgeving en leefstijl.”

Kanker begint met chronische ontstekingen in je lichaam. Hoe weet je of je die hebt?

“Chronische ontstekingen blijven vaak lang verborgen. Het eerste teken is meestal niet pijn, wat je misschien zou verwachten, maar een ongewenste toename van je lichaamsgewicht. De meest voorkomende boosdoeners daarvoor zijn suikerconsumptie en industrieel bewerkte voeding, te weinig lichaamsbeweging en te veel chronische stress. Dat zijn de nieuwe inzichten over kanker. De klassieke benadering, dat de genen van een celkern zijn beschadigd, verklaart niet alles.”

Als u naar suiker verwijst, schrijft u: ‘Je kind een glas of blikje frisdrank per dag geven is net zo kankerverwekkend als je kind een sigaret laten opsteken’. Dat klinkt heftig.

“We weten al langer dat als je dieren voedt met suiker en industrieel bewerkte voeding, ze snel meer kanker krijgen. Intussen weten we uit onderzoek bij mensen ook dat hoe hoger ons bloedsuiker is, des te vaker we kanker krijgen. Als we dat eenmaal hebben, groeien de kankercellen ook nog eens agressiever dankzij die verhoogde concentratie van glucose en insuline in ons bloed. En de prognose wordt daarmee slechter. Het blijkt dat de bloedspiegel vooral sterk wordt verhoogd door het drinken van frisdranken.”

Al uw adviezen hebben te maken met wat er volgens u echt gebeurt in een cel die ontspoort en als kankercel weigert door het lichaam te worden opgeruimd. Genen hebben er minder mee te maken dan we denken. Valt dat eenvoudig uit te leggen?

“De allesoverheersende opvatting is dat kanker wordt veroorzaakt door beschadigingen van onze genen in de celkern. Enerzijds door pure pech en anderzijds door schadelijke invloeden zoals straling en of chemische stoffen. Steeds meer onderzoek wijst juist op stoornissen in de stofwisseling van de cel, waardoor de mitochondriën, die onze energie opwekken, versneld worden aangetast en de cel vervolgens gevoeliger wordt voor chemicaliën en straling.

“Deze metabole stoornissen blijken het gevolg te zijn van te hoge bloedspiegels van bepaalde voedingsstoffen - glucose, fructose - en de hormonen insuline, cortisol en adrenaline. Wat weer alles met onze leefstijl heeft te maken.”

Deze leefstijladviezen zijn omarmd door oncologen in het Radboudumc in Nijmegen, Rijnstate Arnhem en het Máxima Oncologische Centrum in Eindhoven en Veldhoven.

‘Kankervrij, over ons gevecht tegen kanker en wat je zelf kunt doen’ (Lucht, €29,95). Met recepten van Pascale Naessens. Zij stelde ook Ketokuur samen.