Hoe overleef je als student de examens?

Cafeïne alleen blijkt de prestaties wel te verbeteren en zorgt voor een snellere reactietijd, wijst recent onderzoek aan de University of Tas­ma­nia uit. Een kop koffie voor het examen lijkt dus niet verkeerd. Sterkere pepmiddelen, zoals ADHD-medicijn Rilatine, is dan weer geen goed idee. Het kan hartkloppingen, misselijkheid en hoge bloeddruk triggeren.

Ook goede voeding bevordert de studieprestaties. Vooral het ontbijt is belangrijk, stelt voedingsexpert ­Georgia W. Hodgkin van de Loma Linda University (Californië) in een literatuuroverzicht. Zonder ontbijt zijn we langzamer en minder nauwkeurig, zeker bij rekenopdrachten.

Eveneens van belang: weet wanneer je moet stoppen. Leer niet door tot het allerlaatst. Kennis stampen is vaak niet relevant. Je moet jezelf in staat stellen ter plekke opgaven op te lossen. Dat lukt beter als je fris zit dan wanneer je met giga­ slaap­tekort de examenzaal binnenstrompelt.

Dus niet de nacht doorblokken? Te lang wakker blijven voor een examen is een slecht idee. “Het stomste wat je kan doen”, zegt Gerard Kerkhof, emeritus hoogleraar psycho­fysiologie en slaap. “Hoe langer je wak­ker blijft, hoe slechter je functioneert. Het lichaam maakt diverse hormoonachtige stoffen aan die het slaap-waak­ritme beïnvloeden. Een van de be­langrijkste is adenosine.” Hoe langer je wakker bent, hoe hoger de adenosine­spiegel. Het is een ‘remmende neurotransmitter’, wat betekent dat het je functioneren minder scherp maakt.

Breindoping

Heb je toch echt meer tijd om te studeren nodig, ga dan in elk geval even liggen. Pak de slaap het liefst op de vroege avond. “Bijvoorbeeld van 8 tot 10 uur, dan zit je mooi op het juiste moment van het circadiane ritme (de 24 uurs­klok, red.)”, zegt Kerkhof. “In die eerste slaapperiode kom je in je diepe slaap; dan breek je adenosine het snelst af. Na twee uur slaap heb je al de helft afgebroken.”

Nog een tip: doe af en toe leuke ­dingen tussen het leren door. Je slaat toch elke keer maar een klein beetje op. Met steeds een uurtje leren en dan een korte pauze hou je volgens experts het meeste vast.

Moet je wachten voor een examen? Ga dan niet zitter surfen op je smartphone. Apparaten zijn gemaakt om te multitasken, mensen niet. Concentratie werkt als breindoping, stelt Amerikaans wiskundige Cal New­port. Hij breekt in zijn boek Diep werk een lans voor onafgebroken geconcentreerd breinwerk en legt uit hoe je dat bereikt. De grootste stoorzenders? E-mail en telefoon. Voor scholieren geldt vooral het laatste. Waarom is steeds tussendoor op je telefoon kijken zo slecht? Bij elke omschakeling blijft als het ware een beetje aandacht bij de vorige taak hangen. Het schijnt dat je zelfs enkele IQ-punten verliest door zo te werken.