Historische lancering vlekkeloos verlopen: James Webb is de grootste telescoop die we ooit de ruimte instuurden

Astronomen hebben lang moeten wachten op de lancering van de James Webb Space Telescope (JWST). Niet alleen omdat het vertrek vanop onze planeet de afgelopen dagen meerdere keren werd uitgesteld. Het oorspronkelijk plan was een opvolger voor de ruimtetelescoop Hubble te hebben in 2005, maar dat was optimistisch ingeschat.

Ook de kostprijs is anders uitgedraaid dan gepland. Oorspronkelijk was er een budget van een half miljard dollar voorzien. Ondertussen spreken we over ruim 10 miljard dollar (ruim 8,8 miljard euro). Er werkten dan ook tienduizend mensen aan, gedurende zo'n twintig jaar. Ook het Belgische Centre Spatial de Liège en de KU Leuven waren nauw betrokken bij de ontwikkeling van de telescoop betrokken.

Al dat geld en werk zullen ons veel kunnen leren over het begin van ons universum. Dat is dan ook wat wetenschappers gaan onderzoeken aan de hand van de gegevens die de JWST gaat verzamelen. In tegenstelling tot het kleine broertje Hubble, dat gebruikt maakt van licht dat zichtbaar is voor het menselijk oog, maakt de James Webb-telescoop gebruik van infrarood licht.

Dat zorgt ervoor dat astronomen verder in het “verleden” kunnen kijken. De JWST zal namelijk licht verzamelen van sterren en melkwegstelsels die tot 13,6 miljard lichtjaar van ons weg liggen. Dat betekent dus dat het licht 13,6 miljard jaar nodig had om tot aan de met goud beklede ruimtelescoop te bereiken. Dat goud is microsopisch dun, met in totaal slechts drie gram voor de spiegel met een doorsnede van 6,5 meter.

Volgens wetenschappers ontstond ons universum zo’n 13,6 miljard jaar geleden. We zullen dus babyfoto’s kunnen maken van vlak na de Big Bang. Zo omschrijft The Verge het poëtisch. Ook zullen we nog beter op zoek kunnen gaan naar planeten buiten ons zonnestelsel waar er leven kan zijn of ontstaan. Zoals toen in 2018 onder andere Belgische wetenschappers planeten ontdekten op veertig lichtjaar van ons. Daarop zou leven mogelijk zijn en dat zonnestelsel kreeg de naam TRAPPIST-1.

Voor het zover is, moet de JWST nog heelhuids op anderhalf miljoen kilometer afstand van de Aarde geraken. Dat is vier keer verder dan de maan. Bovendien is de telescoop zo groot dat die werd opgevouwen om op de Ariane 5-raket te passen. Dat uitpakken duurt zo’n twee weken en gebeurt aan de hand van 344 unieke mechanismen. Het is iets dat we nooit eerder probeerden en omdat de JWST zover van ons verwijderd is, kunnen we geen astronauten sturen voor een reparatie.