NieuwsWetenschap
Grootste plant ter wereld ontdekt: met 200 vierkante kilometer zo groot als Antwerpen én 4.500 jaar oud
Biologen hebben de grootste plant ontdekt die tot nu toe op aarde bekend is. In een baai aan de westkust van Australië blijkt een exemplaar van het zeegras Posidonia australis zich te hebben uitgestrekt over naar schatting 200 vierkante kilometer. Dat is ongeveer zo groot als de stad Antwerpen.
De Australische onderzoekers die de plant ontdekten, hadden de bedoeling de genetische diversiteit van het zeegras in de Shark Bay in kaart te brengen. Tot hun verbazing bleek het hele zeegrasveld echter te bestaan uit slechts één enkel organisme. Door steeds nieuwe scheuten te maken kon de Posidonia zich uitspreiden over een enorm gebied. De Australiërs beschreven hun ontdekking woensdag in het tijdschrift Proceedings of the Royal Society B.
“De Shark Bay is grotendeels onaangetast en ligt op een tamelijk beschutte plek in de oceaan, waardoor de plant rustig kon blijven doorgroeien”, zei onderzoeker Elizabeth Sinclair tegen het Natural History Museum in Londen. De plant heeft er behoorlijk lang over gedaan om zo groot te worden als ze nu is: de onderzoekers schatten de leeftijd van de Posidonia op maar liefst 4.500 jaar.
Niet twee, maar vier chromosomen
En dan heeft de plant nog een geheim: ze heeft van elk chromosoom niet twee exemplaren, zoals gebruikelijk is, maar vier. Volgens de onderzoekers is het zeegras een samensmelting van twee verschillende oudersoorten. Daardoor is de plant genetisch toegerust op diverse omstandigheden: water met meer of minder zout, warmer of kouder, lichter of donkerder.
“Dit is een hele gave ontdekking”, zegt Marnel Scherrenberg, beheerder van de botanische collectie bij biodiversiteitscentrum Naturalis. “Tot nu toe was een ratelpopulier uit de Verenigde Staten de grootst bekende plant. Daar bestaat een heel bos uit genetisch identieke bomen. Maar dat bos was maximaal 8 kilometer lang en dit zeegrasveld is wel 180 kilometer.”
Scherrenberg durft zelfs de stelling wel aan dat de Posidonia het grootst bekende organisme is. “Dieren worden helemaal niet zo groot, de dinosaurussen vallen hierbij in het niets. Wel bestaan er waarschijnlijk enorme schimmelnetwerken, die ook bestaan uit één genetisch identiek individu, maar van dit formaat zijn die nog niet ontdekt.”
Succesvolle aseksuele voortplanting
Van Posidonia, die werd vernoemd naar de Griekse zeegod Poseidon, was al langer bekend dat het erg groot kon worden. In de westelijke Middellandse Zee leeft een exemplaar van 15 kilometer lang, waarvan het vermoeden is dat het meer dan 100.000 jaar oud is.
Voor biologen zet de nieuwe ontdekking ook de theorie over voortplanting bij planten op zijn kop. Altijd werd gedacht dat de seksuele manier van voortplanten, waarbij steeds nieuwe genetische combinaties worden gevormd, het beste werkt in een veranderlijke omgeving. Nu blijkt dat het maken van scheuten, oftewel ‘aseksuele voortplanting’, minstens zo succesvol kan zijn.
De interesse in zeegrassen is onder biologen aanzienlijk, omdat ze in staat zijn hele ecosystemen vorm te geven. De zeegrasvelden bieden een leefplek aan een scala aan diersoorten: van krabben tot zeeschildpadden en van vissen tot dolfijnen.
