AchtergrondWetenschap kort
‘Go’-signaal voor borstkankercellen ontmaskerd
Er is een specifiek signaal dat borstkankercellen groen licht geeft om te gaan reizen door het lichaam en dus uitzaaiingen te veroorzaken. Die ontdekking publiceert onderzoeker Sarah-Maria Fendt (VIB-KU Leuven) samen met collega’s in Nature.
Borstkanker tast al minstens 4.000 jaar en mogelijk altijd al vrouwenlevens aan en is nu de meest gediagnosticeerde kanker ter wereld. België heeft een van de hoogste percentages: 1 op de 8 vrouwen krijgt in haar leven de diagnose te horen.
Dankzij sterke vooruitgang in de medische wetenschap zijn de overlevingskansen vandaag groot. Toch hebben we de ziekte nog niet onder controle. Zo zakt de overlevingskans voor de komende vijf levensjaren tot onder de 30 procent wanneer borstkankercellen uitzwermen naar andere lichaamsdelen. Jaarlijks sterven wereldwijd 680.000 vrouwen aan uitgezaaide borstkanker.
En dus blijven onderzoekers zoeken naar zwakke plekken. Professor Sarah-Maria Fendt heeft er nu een beet. Samen met collega’s toont ze in een publicatie in Nature aan hoe veranderende niveaus van het eiwit ‘PHGDH’ borstkankercellen in staat stellen om te gaan rondtrekken.
Fendt leidt aan het Centrum voor Kankerbiologie van de KU Leuven en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie het Fendt-lab, dat de stofwisseling van kankercellen onderzoekt. Dat is een vernieuwende aanpak, gebaseerd op de vaststelling dat kankercellen hun stofwisseling moeten bijstellen om gevaarlijk te blijven woekeren.
Voor de nieuwste studie werkte Fendt samen met collega’s van andere labo’s, zoals Massimiliano Mazzone en Peter Carmeliet, en met internationale experts. “We weten dat er nogal wat verschillen zijn in de stofwisseling van verschillende kankercellen, maar dat is relatief weinig bestudeerd”, zegt Fendt. “Wij ontdekken nu een verband tussen lagere niveaus van het PHGDH-eiwit in primaire (lokale) tumoren en hogere kans op uitzaaiingen.”
Wanneer de hoeveelheid PHGDH afzwakt, zet dat een pad in gang dat de chemische structuur van moleculen op het oppervlak van kankercellen verandert. En het is daardoor dat de cel zich makkelijker kan verspreiden. Fendt en co. laten met labo-experimenten ook zien dat die chemische verandering blokkeren ervoor zorgt dat het aantal reizende kankercellen vermindert.
Voor patiënten zijn dit soort berichten soms moeilijk, omdat het jaren duurt om zo’n doorbraak te ontwikkelen tot een therapie of diagnose. Maar Fendt en co. herinneren ons er alvast aan dat de wetenschap alles op alles blijft zetten om kanker klein te krijgen.
