Donderdag 08/06/2023

Vervuiling

Giftige stoffen ontdekt op diepste plekken van de Stille Oceaan: "Geen enkele plek op aarde is nog ongerept"

De garnaalachtige vlokreeft die bleek kankerverwekkende PCB's te bevatten die al veertig jaar verboden zijn. Beeld REUTERS
De garnaalachtige vlokreeft die bleek kankerverwekkende PCB's te bevatten die al veertig jaar verboden zijn.Beeld REUTERS

Wetenschappers hebben op de diepste plekken van de Stille Oceaan kankerverwekkende chemicaliën aangetroffen die al verboden zijn sinds de jaren 70 van de voorbije eeuw. Ze vonden sporen van PCB's in vlokreeftjes die 10 kilometer onder de zeespiegel als aaseters leven. De besmette dieren werden aangetroffen in twee diepzeekloven die 7.000 kilometer uit elkaar leven. "Zo blijkt dat geen enkele plek op aarde nog echt ongerept is", stellen de onderzoekers vast.

LB

Sporen van polychloorbifenylen, kortweg PCB's, werden aangetroffen in de garnaalachtigen die op de bodem van de diepste oceanen leven.

De besmetting bleek, tot grote verbazing van de onderzoekers, even erg als die in zwaar vervuilde gebieden voor de kust van Japan. Het onderzoeksteam probeert nu te achterhalen of de diepzeediertjes besmet raakten door het inslikken van zogenaamde microbolletjes. Het onderzoek werd gepubliceerd in vakblad Nature Ecology and Evolution.

Alan Jamieson, auteur van het rapport: "We zien de diepzee nog altijd als een afgelegen en ongerepte plek, vrij van elke impact van de mens. Maar ons onderzoek toont aan dat dit jammer genoeg een misvatting is. We kunnen nu niet meer aannemen dat er nog ongerepte plekken op de wereld zijn".

De PCB's die werden aangetroffen in de 2 tot 3 centimeter grote schaaldieren staan bekend als kankerverwekkend en ze breken pas na tientallen jaren af. Sinds de jaren 30 tot het verbod in de jaren 70 werd ongeveer 1,3 miljoen ton PCB's gebruikt. De PCB's werden gebruikt in plastics, in kopieerpapier, in elektrische apparaten, lijmen en motoroliën.

Lees verder onder de kaart

Industriële ongevallen en lekkende stortplaatsen hebben ervoor gezorgd dat de PCB's in zee geraakten.

De wetenschappers troffen in de diepzee ook polybroomdifenylethers (PBDE's) aan, die werden gebruikt als vuurvertragers en waarvan bekend is dat ze de vruchtbaarheid aantasten.

Titanic-regisseur

Het onderzoeksteam gebruikte diepzeeladders om de Marianentrog ten oosten van de Filipijnen en de Tongatrog ten noorden van Nieuw-Zeeland. De Marianentrog is het diepste deel van de oceanen. In 2012 maakte Titanic-regisseur James Cameron een soloduik naar de bodem van de Marianentrog in een onderzeeër.

De wetenschappers vermoeden dat de verontreinigende stoffen in de troggen zijn beland via besmet plastic afval en dode dieren die naar de oceaanbodem zinken. De vraatzuchtige vlokreeftjes zijn aaseters.

"Dat we zulke hoge concentraties van deze stoffen aantreffen in één van de meest ontoegankelijke leefgebieden ter wereld, maakt ons duidelijk hoe verwoestend de impact van de mens op de planeet is. We laten geen mooie erfenis achter", besluit professor mariene wetenschappen Jamieson van de universiteit van Newcastle.

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234