wetenschap
Extreem hete zomers worden normaal in Europa
Vooral rond de Middellandse Zee was het deze zomer bloedheet. Rond 2050 zal dat gebruikelijk zijn.
Terwijl de Belgische zomer de boeken in ging als vrij normaal, werden elders in Europa records gebroken. Vooral rond de Middellandse Zee maakten veel regio's de warmste of een na warmste zomer ooit gemeten mee. Begin augustus deed de natuur er nog een schepje bovenop met hittegolf Lucifer. Van Zuid-Frankrijk tot de Balkan piekte het kwik een paar dagen boven de 40 graden, terwijl het in de nachten hier en daar boven de 30 bleef hangen.
De hand van de mens was in deze recordhitte duidelijk, schrijven meteorologen in een vandaag verschenen rapport. "Door de opwarming van de aarde is de kans op zo'n zomer nu één op tien", zegt Geert Jan van Oldenborgh van het Nederlandse weercentrum KNMI. "Dat was een eeuw geleden hooguit één op honderd. Sommige klimaatmodellen konden zoveel warmte zonder bijkomende opwarming zelfs helemaal niet reproduceren."
Het ziet er niet naar uit dat deze records lang standhouden. De aarde warmt geleidelijk verder op en tot nu toe is de trend dat het in het Middellandse Zeegebied extra hard gaat. Van Oldenborgh: "Onze modellen laten zien dat halverwege deze eeuw de zomer van 2017 heel gewoon is geworden. Tenzij de broeikasuitstoot rigoureus is teruggebracht."
De meteorologen zetten voor heel Europa de gemiddelde zomertemperaturen van 2017 op een rij en lieten weermodellen berekenen hoe groot de kansen voor dit record waren. Modellen met en zonder klimaatverandering.
Daaruit bleek dat de kans op een extreem warme zomer met een factor tien is toegenomen. "Minstens", zegt Van Oldenborgh. "Maar waarschijnlijk is het een factor honderd. Omdat de kansen een eeuw geleden zeer klein waren, is de onzekerheid daarover groot." Voor de hittegolf bekeken ze de temperatuurreeksen van individuele meetstations. Opnieuw vergeleken ze de kansen in een wereld met of zonder extra broeikasgassen. Een hittegolf als die van 2017 bleek vier tot acht keer zo waarschijnlijk geworden. Van Oldenborgh: "Nu komt die eens in de tien jaar voor, rond 2035 eens in de vijf jaar en in 2070 om het jaar. Over een halve eeuw is een hittegolf boven de 40 graden in Zuid-Europa normaal."
Wat hem nog het meest verbaast is dat het zo zichtbaar is. "Toen ik twintig jaar geleden bij het KNMI kwam werken, zat er nog veel ruis in de waarnemingen en zag je alleen de algemene trend van de opwarming. Nu kun je de veranderingen in zoiets extreems als hittegolven al aan individuele thermometers aflezen."
