Elke vogel telt: eBird laat liefhebbers vogels spotten voor de wetenschap
Ruim 100.000 vogelliefhebbers zijn vandaag al actief op eBird, een online netwerk dat sinds 2002 'live' de bewegingen van vogelpopulaties wereldwijd opvolgt. Het is doorheen de jaren een onmisbare bron van informatie geworden voor wetenschappers.
eBird werd in 2002 op poten gezet door het Lab of Ornithology van de Amerikaanse universiteit van Cornell en de Amerikaanse natuurvereniging National Audubon Society. Het doel was een netwerk van 'biologische sensoren' te creëren voor vogelpopulaties, lees: mensen die de rol van sensoren gaan vervullen voor het spotten van vogels. Immers, een sensor meet wel gemakkelijk de temperatuur of de hoeveelheid CO2 in de lucht, maar het is minder evident om met technologie op grote schaal en goedkoop vogels te herkennen.
Nu, 11 jaar later, telt eBird meer dan 100.000 unieke gebruikers, die tienduizenden checklists onderhouden. Het netwerk is al goed voor ruim 100 miljoen observaties en gegevens over 10.240 vogelsoorten. Het aantal rapporteringen groeit bovendien aan met 40 procent per jaar. Met andere woorden: wat een lovenswaardig initiatief als 'Het Grote Vogelweekend' van Natuurpunt één keer per jaar doet, doet eBird het hele jaar door.
Bovendien speelt het online netwerk het slim: er zijn ook apps gelanceerd om de gebruikers betrokken te houden. Zo kan je lijsten bijhouden van de soorten die je gezien hebt, die vergelijken met die van je vrienden en te weten komen waar zich vogels bevinden die jij of je collega-vogelaars nog nooit gezien hebben.
Stadsplanning
Er zijn ook nadelen aan het concept van crowdsourcing. Vogelliefhebbers zijn niet altijd wetenschappers en zijn dus niet altijd heel accuraat in hun observaties. Om dat te tackelen, reizen topspecialisten de wereld rond om eBird-gebruikers op te leiden. Vijfhonderd experts lezen de observaties die vogelaars ingeven op de site. Ongeveer 2 procent van de rapporten wordt geweigerd.
Het netwerk is niettemin voldoende betrouwbaar om te dienen als een fantastische tool voor biologen en onderzoekers. De gegevens over vogelpopulaties geven bijvoorbeeld heel wat inzicht in de veranderingen in de natuur op aarde en in de biodiversiteit op specifieke plaatsen. Ook kunnen biologen, op basis van eBird, radar- en weerdata, voorspellen waar bepaalde vogelpopulaties op welk moment naartoe trekken. In Amerikaanse staat Californië wordt eBird zelfs hier en daar ingezet in stadsplanning.
Voor amateurvogelliefhebbers die zich op het netwerk engageren, geeft dat alles een extra dimensie aan hun hobby. Of zoals één vogelaar aan de krant de New York Times zegt: "Of je nu één of duizend vogels ziet: het is van belang."
