‘Douch koud en in het donker’

Jean-Paul Mulders onderzoekt alles wat u bij de hersenkwabben kan grijpen.

Er gebeurt nooit iets is een roman van Marnix Gijsen. Hij leefde in de tijd voor de nieuws­app in een oogwenk elke ­gebeurtenis naar je toe bracht. In een ­Israëlische havenstad heeft een duiker op de zeebodem het eeuwenoude zwaard van een kruisvaarder gevonden. De zoon van De Gucht en de dochter van Verhofstadt zijn een koppel, wat op social media leidt tot gemor van het volk. En NASA laat horen hoe het ­waai­en van de wind op de rode planeet klinkt.

Meestal interesseren winden op andere planeten mij wel, maar nu ben ik bezig met dingen die dichter bij huis ­gebeuren. De inflatie bijvoorbeeld, die lelijk uit de klauw loopt. Het doet je iets als de wereld om je heen opeens ­pokkeduur wordt.

Zoals wel meer mensen ben ik in korte tijd zuiniger geworden. De verwarming staat lager en ik trek de ene pullover boven de andere, terwijl mijn vingers verkleumd over het toetsenbord ­jakkeren. Een fles koppijnwijn erbij en ik beantwoord aan het cliché van de ­arm­lastige inktkoelie op zijn ­zolder­kamer.

Een dame die ik ken, laadt haar telefoon nu op bij haar minnaar die zonnepanelen op zijn dak heeft. Wie had gedacht dat het bezit van een warmtepomp een troef op de relatiemarkt kon worden? Mensen gaan weer vlotter samenhokken omdat het voordeliger is. De vergeten kunst op de kleintjes te letten is aan een revival toe. Dat heeft zijn positieve ­kanten, want zuinigheid en zorg voor het milieu zijn natuurlijke bondgenoten. Wie elke stuiver omdraait, heeft meestal ook een kleine voetafdruk.

In Nederland had je vroeger de Vrekkenkrant, die bedacht leek om het cliché van de gierige Hollander eer aan te doen. Het initiatief ging uit van Hanneke van Veen en Rob van Eeden, ook bekend als ‘het vrekkenechtpaar’. Van hun krant verschenen achtentwintig nummers die soms felle reacties uitlokten. Wie de eindjes amper aan elkaar kon knopen, voelde zich eindelijk begrepen. Sommige tips wekten echter vooral hilariteit op. Zo was er het idee om theezakjes aan de waslijn te drogen. Ook mocht je het toilet pas doortrekken als twee mensen geplast hadden. Dat leidde tot jolijt bij de Nederlandse wetenschapsjournalist Marcel Hulspas. “Waarom,” vroeg hij zich af, “bekorten de makers van de Vrekkenkrant hun leven niet als ultieme besparing?”

Het vrekkenechtpaar liet zich die hoon niet aan het hart komen. Ze gebruikten het woord vrek als geuzennaam en ­bleven gelijkgezinden met goede raad overstelpen. Van ‘Wees niet over­verzekerd’ tot ‘Ga niet voor een plas ­ergens iets drinken’. Moet dat toch, dan is alcohol in bier het voordeligst: “Wat rekenwerk leert dat je bij een eenvoudig biertje meer alcohol voor je geld krijgt dan bij jenever.”

Zuinigheid verschaft de zuinigen een plezier dat met geen ander plezier te vergelijken valt. Het doet mij denken aan mijn tante Agnes, die een leven lang krenterig was. Na haar dood werd haar fortuin verdeeld over spilzieke zussen en broers, en die gooiden het vrolijk over de balk. Spaarzaamheid heeft ook iets triest. Zoals bekend heeft niemand ooit iets meegenomen in het graf.

De oprichtster van de Vrekkenkrant leeft nog, zij het op zuinige wijze. ‘Douch koud en in het donker’, gaf ze de lezers van het Algemeen Dagblad onlangs als tip mee.

Naar het schijnt is dat goed voor de bloedsomloop, wat ook weer ­dokterskosten bespaart.